Ikan kadaok caklait bingu rilo di dalam kraong ribaong danao, biak kan si mboh, kayua ralo ikan nyu bangi saong hu darak pasar biak takre. Mboh hu kein lagaih yau nan, meng di thun 2014, dom urang ngak nong daok di xa Bình Đại hu ba ikan kadaok caklait bingu meng bruk taong mek hu ba tame danao raong iek dahlau, hadei di nan peih bruk raong parilo anek pajaih piah patagok bruk raong ikan mek ralo. Tapa luac jalan pataom ilamo, tal ini ilamo raong ikan kadaok caklait bingu – meng ngak tabiak drei pajaih tal raong ikan mek ralo – hu rahra urang di bhum palei ngak biak tanat.
Baoh sang sa-ai Lê Hồng raong ikan bông lau di danao praong 10.000 m² mbaok ia, hu palao meng 8.000 – 9.000 drei ikan pajaih/danao. Tui sa-ai, ikan kadaok caklait bingu mbuan si raong jang dut tui dom janih kaya ikan dalam ia, njauk sa janih caik hatai iek brei pasang siam ka danao ia saong pabak ginup asar siam ndao nda kaya mbang piah patagok prein pacang caga ruak ka ikan. Sa-ai brei thau: “Mbang akaok meti khin raong ikan kadaok caklait bingu jak jeng ye brei hu halau ia piah salih, brei bhian pasang iek ia. Meyah oh hu ia salih ye ikan mbuan si njom, anek ruak – daok ieu lac bamao ikan. Danao raong praong saong rilo ikan blaoh oh caik hatai pasang iek saong oh pandar jru caga vi sinh ye ikan njauk ruak gan, than hu ia laneh. Piah caga ruak, brei ka ikan mbang dom janih tagok prein pacang ruak yau ye vitamin C, janih khoang. Njauk caik hatai abih di nyu ieu lac khik danao ia brei ka hacih. Yaok mbang taong mek brei siphon ala danao, langyah saong pamatai anek ruak ye ikan hu khang kadang.”
Urak ini, bruk pablei tabiak ikan kadaok caklait bingu mek ralo saong ikan brei pajaih jeng hu tani tanat. Ikan pajeih hu yaom labaih 8.000 dong/drei. Urang raong bhian raong ikan meng 12-16 bilan, ikan praong meng 1,5-2,5 kg/drei lac meda hu thraong mek. Meyah raong suai jang, ikan praong ine jang saong pablei hu yaom glaong jang. Ong Lê Hữu Đức – sa urang hu labaih 10 thun raong ikan kadaok caklat bingu brei thau: “Dahlak hulin raong 10.000 drei ikan, taong abih phun jien buh tame labaih 1 ty dong, bruk mbuan gaok kan kandah lac kan si hu. Yaom kaom yaok thun karei di gauk, urak ini daok tagok. Meyah yaom labaih 80.000 ndong/kg, dahlak hulin jeng hu laba 4 di dalam 6 banah jien buh tame. Meyah hu taneh dahlau, phun jien ye oh brei apah hagait, daok kein laba ralo jang. Hu thun yaom ikan tagok 170.000 dong/kg, dahlak hulin hu jien laba 6 angaok 4 banah. Dahlak hulin hu ilamo raong ikan dalam 12 bilan, ikan hu 1,5-2 kg lac mbuan pablei jang.”
Kayua hu siam lagaih dalam bruk ngak, bhum palei hu padang Kapul pambuak bruk raong ikan caklait bingu, urak ini hu labaih 10 urang, hu taong abih danao raong praong labaih 12 ha, thraong mek hu 300 – 500 tan ikan/thun. Kapul pambuak bruk hu peih ngak danak dak blei taong abih ndap nda: yaom ikan pajaih saong kaya mbang hu trun dut saong darak pasar, daok yaom pataom blei ikan mek ralo khik kajap takik abih 50.000 ndong/kg. Kapul Urang ngak nong bhum palei jeng daong 300 trieu dong ka kapul pambuak bruk, gam saong di nan likau Gilang pariak Sarak Xa hoi brei patagok ka urang ngak nong masraiy phun jien piah patagok bruk raong glang ikan. Ong Nguyễn Hồng Khanh urang jakar Mat tran Negar xa Bình Đại brei thau: “Ikan bông lau hu raong dalam danao, brei pasram mbang kaya mbang hu rilo ndam; gam saong di nan pandar oxy saong ia nduac piah ngak ka meteh dreih yau kraong ribaong. Tuk ikan praong nde tanau tangin saong mbang khang ye brei ba tame danao praong, matai lahik nyu tukik, ikan patagok siam tani tanat. Ikan pablei tabiak biak nduac, oh karei ikan di kraong ribaong. Langiu di nan, mikva daok raong pajaih ikan hu pambuak pajaih ikan halai saong ikan ba sa – jeng biak karo.”
Mboh siam mboh jeng di bruk raong ikan kadaok caklait bingu dalam kraong ribaong di xa Bình Đại, tinh Vĩnh Long lac brei mboh ka bruk hadah krah, salih bahrau dalam bruk ngak mbang di urang ngak nong bhum tasik, daong pabak kaya dalam ia asar siam ka darak pasar saong daong mikva urang ngak nong di ini uak drei tagok ngak kaya meda./.
Viết bình luận