Bhiệc bhan bhuốih vel âng ma nứih Lự Lai Châu
Thứ bảy, 00:00, 10/11/2018
Nắc đha nuôr acoon cóh cóh c'bhúh 54 acoon cóh Việt Nam, cơnh lâng k'noọ 6000 cha nắc, ma nứih Lự ặt ma mông bấc cóh bơr chr'hoong Sìn Hồ lâng Tam Đường, tỉnh Lai Châu. N'đhơ râu liêm pr'hay tơợ lang a hay âng apêê acoon cóh cóh zr'lụ xoọc r'dợ bil pật, n'đhơ cơnh đêếc đha nuôr Lự cóh đâu công dzợ zư đớc liêm bấc râu t'rúih bh'lô lâng bấc c'léh văn hóa ty đanh, cóh đêếc vêy bhiệc bhan bhuốih vel.


Là dân tộc thiểu số trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam, với gần 6000 người, người Lự sinh sống chủ yếu ở hai huyện Sìn Hồ và Tam Đường, tỉnh Lai Châu. Dù đặc trưng văn hóa truyền thống của các dân tộc trong vùng đang dần mất đi, nhưng đồng bào Lự nơi đây vẫn giữ kho tàng truyện thần thoại, ngụ ngôn và những nét văn hóa truyền thống nguyên sơ, trong đó có lễ cúng bản.

 


ma nứih Lự cóh Lai Châu ặt ma mông bấc cóh apêê chr'val Bản Hon ( Tam Đường), Ma Quai, Nậm Tăm ( Sìn Hồ). N'đhơ dzợ zr'nắh k'đháp ooy pr'ặt tr'mông, n'đhang zấp c'moo apêê vel ma nứih Lự công dzợ bhrợ bhiệc bhan bhuốih vel đhị đhăm k'tiếc bhứah tơợp moọt ooy vel.

Người Lự ở Lai Châu sinh sống chủ yếu các các xã Bản Hon (Tam Đường), Lùng Thàng, Ma Quai, Nậm Tăm (Sìn Hồ). Tuy còn khó khăn về kinh tế - xã hội, nhưng hàng năm các bản người Lự vẫn tổ chức lễ cúng thần linh ở ngay bãi đất rộng đầu bản

 Nâu đoo muy bhiệc bhan chr;nắp vêy váih tơợ đanh đoọng ca văr apêê a bhuy dang zư lêy vel bhươl, ha dưr ha doóc poóc bhong boo crêê đhí liêm, ha roo a bhoo choor chấc

Đây là một lễ hội tâm linh có từ lâu đời nhằm cầu các đấng thần linh bảo vệ bản làng, phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.

Bhuốih vel nắc bh'rợ choom bhrợ zấp c'moo đoọng ca văr a bhuy đác, a bhuy crâng zooi đoọng ha hân noo bhrợ têng choor chấc, ma nứih cóh vel bơơn yêm têêm

Bha nuốih zêng âng đha nuôr ma bhrợ t'váih lâng chroi đoọng cơnh: a óc, ch'nêêh đêệp, a lắc...

Cúng bản là việc bắt buộc phải thực hiện hàng năm để cầu thần nước, thần rừng cho mùa màng thuận lợi bội thu, người trong bản được an lành. 

Đồ lễ đều do người dân làm ra và đóng góp như: lợn, gà, gạo nếp, rượu...

 

 


Bha nuốih buôn bơơn trưởng vel cắh cậ ma nứih vêy chr'nắp cóh vel ra văng đoọng k'đhơợng nhâm bhiệc bhan bơơn a pêê abhuy dang đương đớp lâng zooi đoọng liêm crêê

Đồ lễ thường được trưởng bản hay người già có uy tín trong bản chuẩn bị để đảm bảo lễ được các đáng thần linh tiếp nhận và phù hộ thuận lợi

Ha la a riết bơơn đha nuôr đươi dua bhrợ bhr'lếp đoọng đớc bha nuốih
Là chuối rừng được người dân sử dụng làm mâm lễ

Lấh n'nắc, ch'nêêh đêệp - muy râu cha na âng đha nuôr bhrợ têng cắh choom cắh vêy đoọng đhoóh a vị vêy xơơng râu pr'hoọm
Ngoài ra, gạo nếp - một sản phẩm do người dân làm ra không thể thiếu để nấu món xôi ngũ sắc

Ma nứih bh'bhuốih nắc đoo ma nứih bơơn vel k'đươi muy bhrợ bh'rợ ma bhuy chr'nắp n'nâu

Thày mo là người được bản mời chuyên làm công việc linh thiêng này.

Apêê t'coóh t'ha cóh vel vêy bấc ngai chắp vêy choom ting pấh bhuốih

Ting cơnh apêê t'coóh ma nứih Lự vel Nậm Ngập, chr'val Nậm Tăm, chr'hoong Sìn Hồ: Bhuốih vel âi vêy tơợ a hay lâng nắc muy râu cắh choom cắh vêy cóh pr'ặt a bhuy dang âng đha nuôr Lự

 Những người già trong bản có uy tín mới được tham gia cử hành lễ

 Theo những người già dân tộc Lự ở bản Nậm Ngập, xã Nậm Tăm, huyện Sìn Hồ: Lễ cúng bản đã có từ lâu và là một phần trong đời sống tâm linh của đồng bào Lự

Bha nuốih bơơn đơc đoọng apêê a bhuy dang bơơ cha pợ lâng apêê đhu tăm, nắc cơnh loom luônh chắp hơnh âng dha nuôr cơnh lâng apêê a bhuy dang
Lễ vật cúng được dâng lên các đáng thần linh được che bởi những chiếc ô màu đen, như tấm lòng thành kính của người dân đối với các vị thần

 

Lấh n'nắc, dzợ vêy apêê pr'đươi cơnh xa nập, xr'mil, ch'ráih... nắc đợ cr'noọ chr'năp bơơn đha nuôr moon, ma nứih đươi dua n'hâu nắc apêê a bhuy công đươi dua râu đêếc âh

Ngoài ra, còn có các đồ dùng như quần, áo, gương, lược... là những nhu cầu cần thiết được người dân quan niệm người dân sử dụng gì thì các vị thần cũng sử dụng vậy 

Xang bêl bhuốih, đha nuôr nắc tợt cha ộm, ca văr plêệng k'tiếc zooi đoọng

 Sau khi lễ cúng kết thúc, người dân thụ hưởng lễ, nhằm cầu xin các đấng thần linh phù hộ

 
Nâu đoo công nắc bêl đoọng dha nuôr tr'lum, prá xay, bhrợ pa liêm bh'rợ ặt ma mông cóh vel bhươl công cơnh bhlưa acoon ma nứih
Đây cũng là dịp để bà con gặp gỡ, trò chuyện, thắt chặt tình làng, nghĩa bản và tình đoàn kết dân tộc
Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC