Là dân tộc thiểu số trong cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam, với gần 6000 người, người Lự sinh sống chủ yếu ở hai huyện Sìn Hồ và Tam Đường, tỉnh Lai Châu. Dù đặc trưng văn hóa truyền thống của các dân tộc trong vùng đang dần mất đi, nhưng đồng bào Lự nơi đây vẫn giữ kho tàng truyện thần thoại, ngụ ngôn và những nét văn hóa truyền thống nguyên sơ, trong đó có lễ cúng bản.
ma nứih Lự cóh Lai Châu ặt ma mông bấc cóh apêê chr'val Bản Hon ( Tam Đường), Ma Quai, Nậm Tăm ( Sìn Hồ). N'đhơ dzợ zr'nắh k'đháp ooy pr'ặt tr'mông, n'đhang zấp c'moo apêê vel ma nứih Lự công dzợ bhrợ bhiệc bhan bhuốih vel đhị đhăm k'tiếc bhứah tơợp moọt ooy vel.
Người Lự ở Lai Châu sinh sống chủ yếu các các xã Bản Hon (Tam Đường), Lùng Thàng, Ma Quai, Nậm Tăm (Sìn Hồ). Tuy còn khó khăn về kinh tế - xã hội, nhưng hàng năm các bản người Lự vẫn tổ chức lễ cúng thần linh ở ngay bãi đất rộng đầu bản
Đây là một lễ hội tâm linh có từ lâu đời nhằm cầu các đấng thần linh bảo vệ bản làng, phù hộ cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi.
Bhuốih vel nắc bh'rợ choom bhrợ zấp c'moo đoọng ca văr a bhuy đác, a bhuy crâng zooi đoọng ha hân noo bhrợ têng choor chấc, ma nứih cóh vel bơơn yêm têêm
Bha nuốih zêng âng đha nuôr ma bhrợ t'váih lâng chroi đoọng cơnh: a óc, ch'nêêh đêệp, a lắc...
Cúng bản là việc bắt buộc phải thực hiện hàng năm để cầu thần nước, thần rừng cho mùa màng thuận lợi bội thu, người trong bản được an lành.
Bha nuốih buôn bơơn trưởng vel cắh cậ ma nứih vêy chr'nắp cóh vel ra văng đoọng k'đhơợng nhâm bhiệc bhan bơơn a pêê abhuy dang đương đớp lâng zooi đoọng liêm crêê
Ma nứih bh'bhuốih nắc đoo ma nứih bơơn vel k'đươi muy bhrợ bh'rợ ma bhuy chr'nắp n'nâu
Thày mo là người được bản mời chuyên làm công việc linh thiêng này.
Apêê t'coóh t'ha cóh vel vêy bấc ngai chắp vêy choom ting pấh bhuốih
Ting cơnh apêê t'coóh ma nứih Lự vel Nậm Ngập, chr'val Nậm Tăm, chr'hoong Sìn Hồ: Bhuốih vel âi vêy tơợ a hay lâng nắc muy râu cắh choom cắh vêy cóh pr'ặt a bhuy dang âng đha nuôr Lự
Những người già trong bản có uy tín mới được tham gia cử hành lễ
Theo những người già dân tộc Lự ở bản Nậm Ngập, xã Nậm Tăm, huyện Sìn Hồ: Lễ cúng bản đã có từ lâu và là một phần trong đời sống tâm linh của đồng bào Lự
Lấh n'nắc, dzợ vêy apêê pr'đươi cơnh xa nập, xr'mil, ch'ráih... nắc đợ cr'noọ chr'năp bơơn đha nuôr moon, ma nứih đươi dua n'hâu nắc apêê a bhuy công đươi dua râu đêếc âh
Ngoài ra, còn có các đồ dùng như quần, áo, gương, lược... là những nhu cầu cần thiết được người dân quan niệm người dân sử dụng gì thì các vị thần cũng sử dụng vậy
Xang bêl bhuốih, đha nuôr nắc tợt cha ộm, ca văr plêệng k'tiếc zooi đoọng
Sau khi lễ cúng kết thúc, người dân thụ hưởng lễ, nhằm cầu xin các đấng thần linh phù hộ
Viết bình luận