Tơợp dưr tơợ râu ma bhưy chr’nắp, nắc đoo zêng râu váih ma bhưy chr’nắp, manứih Ja Rai moon, Yang Ia (a’bhô dang đác) nắc a’bhô dang âng đơơng đác cha’ngaách, tưn taách, ma mung k’rơ, têêm ngăn ha đhanuôr. Bêl cà phê, ha’roo ha’rêê nắc ơy bơơn bhrợ t’moót cóh zơng, đợ g’lúh boo prứah tr’nơợp chô nắc vêl t’coóh vel Rơ Lah Hum, vel Ia Gri, chr’val Chư Đăng Ya, chr’hoong Chư Păh, tỉnh Gia Lai họp mặt đhanuôr vel đhị đông gươl ra’văng đoọng ha bhiệc bhan bhuốih ch’nang đác.

    T’coóh vel k’đươi moon đha’đhâm c’moor zay ta’bách cóh vel moót ooy crâng pay am ra’văng bhrựo cha’nur pa’chăm đhị ch’nang đác, đợ apêê đha’đhâm k’rơ k’đhơợng a’chị tal prứah bhơi k’tang, bhrợ bha’nơợc đợ đhị c’nắt lướt zr’nắh k’đhạp lướt ooy ch’nang đác. Ngai bhrợ bhiệc đay, đh’rứah ra’văng đoọng bhrợ têng j’niêng cr’bưn zr’nưm âng đhanuôr.

    Tr’dzoọt đác vel Ia Gri ắt đắh dading Chư Đăng Ya. Ch’nang đác tr’dzoọt âng vel Ia Gria ắt đhị dading Chư Đăng Ya, vêy đác hooi cha’ngaách liêm lâng glúh hooi đắh loom dading. Bêl bhiệc ra’văng ơy liêm xang, moót t’ngay ta bhrợ j’niêng cr’bưn, zâp ngai t’coóh p’niên, pân’jứih pân’đil cóh vel cắh ngai lướt ooy ngoai, đoọng têêm ngăn ma bhưy chr’nắp ha j’niêng cr’bưn.

    Ooy đợ t’ngay liêm crêê, t’coóh vel Hum pay pr’đương griing m’bhị a’ọc lâng a’tứch. Xang nặc, đha’đhâm c’moor cóh vel đông âng đơơng đợ bh’năn pr’đươi nâu ruốch luônh pay loom âng 2 bh’năn nâu đợc đhị c’toor âng búah. Lêệ nặc ta bóh đhị ta’pêếh óih đăn đhị tr’dzoọt đác.

    Bêl đâu, đha’đhâm c’moor cóh vel taanh bhrợ khung am cơnh bán nguyệt pậ pa’đhâng đhị acọ tr’dzoọt đác, pa’đhâng cha’nur đắh l’lăm tr’dzoọt đác đoọng tơợp bhrợ têng j’niêng cr’bưn. Gìơ liêm tước, t’coóh Hum nắc zước nhăn “Ơ a’bhô dang n’loong n’cuông, am cram, a’bhô dang crâng dading, nắc lêy chô lâng zi, đh’rứah âm búah, cha đắh loom luônh a’ọc a’tứch nâu. Ơ a’bhô dang Chan, néh lướt zi’lấh crâng dading, acoon tâm Suối Ai, lêy lướt ting c’lâng ruộng, a’bhô tâm Kleng ting c’lâng đông, a’bhô dang tâm Tong Bră truíh tâm  dading, tâm Pok nắc lêy chô lâng tr’dzoọt đác Ia Nguin âng zi. Bêl đâu, azi nắc bhrợ bhiệc bhuốih âng đơơng ha zâp apêê a’bhô dang cha đắh loom luônh a’tứch, a’ọc lâng búah lêy chếh đhị ch’nng đác đoọng đhanuôr vêy pr’ắt tr’mung liêm chr’nắp, mamung k’rơ, k’coon cha châu doọ ma k’ay k’naanh. Lêy đoọng ha zi tâm đác cha’ngaách liêm.”

    Pr’lứch bhiệc bhan, t’coóh vel Hum nắc pay a’ui k’độ đác. Xang nặc, mưy pân’jứih p’niên cóh vel nắc bơơn pay a’lui đác nâu n’tóh ooy zợ búah. Bêl zợ búah bịng nắc t’coóh vel manứih lăm ôộm. Bêl t’coóh ơy ôộm đenh nắc đợ apêê lơơng cóh vel vêy choom tơợp ôộm. Bêl k’noọ chô ooy vel đông, đợ apêê pân’đil vêy mặt đhị đâu âng đơơng a’lui đoọng ra’văng ta’băng tr’dzoọt đác xang nặc guy đơơng chô đươi ooy đông. Mặt móh ngai cung bhui har, hơnh déh, tu apêê tin đươi bhiệc bhan hay k’noọ Yang Ia ơy xang, tơợ đâu tước lứch c’moo, Yang Ia nắc đoọng đhanuôr bấc đác yêm, ngai cung  k’rơ, bhui har.

Lễ cúng nước giọt của người Ja Rai

    Hàng năm, người Ja Rai thường tổ chức Lễ cúng nước giọt (bến nước) để tạ ơn những điều tốt đẹp mà Thần nước mang đến cho dân làng. Xuất phát từ thuyết vật linh, tức là mọi vật đều có linh hồn và sự linh thiêng, người Ja Rai cho rằng, Yang Ia (Thần nước) là vị thần cung cấp nguồn nước mát lành, sức khỏe và bình an cho dân làng. Khi cà phê, lúa rẫy đã được thu hoạch vào kho, những cơn mưa đầu mùa chớm đến là lúc già làng Rơ Lah Hum, làng Ia Gri, xã Chư Đăng Ya, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai họp mặt dân làng tại nhà rông chuẩn bị cho lễ cúng bến nước.      

    Già làng phân công cho thanh niên khéo tay trong làng vào rừng lấy cây lồ ô chuẩn bị làm cây nêu trang trí tại bến nước, những thanh niên khỏe mạnh cầm rựa phát quang cỏ dại, đắp bậc thang ở những đoạn đường khó dẫn vào bến nước. Những phụ nữ trong làng chuẩn bị gùi và quả bầu khô để đựng nước. Ai vào việc nấy, cùng nhau chuẩn bị để thực hiện nghi lễ chung của dân làng.

    Giọt nước làng Ia Gri nằm lưng chừng núi Chư Đăng Ya. Bến nước giọt của làng Ia Gri nằm lưng chừng núi Chư Đăng Ya, nơi có mạch nước ngầm trong và mát chảy ra từ lòng núi. Khi việc chuẩn bị đã hoàn tất, vào ngày diễn ra nghi lễ, mọi người già trẻ, trai gái trong làng không ai đi ra ngoài, để đảm bảo sự linh thiêng cho nghi lễ.

    Vào ngày lành, khi mặt trời bừng sáng, già làng Hum cùng dân làng Ia Gri đi thành hàng dọc từ làng ra giọt nước. Ngay trước nghi lễ, già làng Hum dùng vật cứng đập heo và gà. Sau đó, thanh niên trong làng mang những con vật này ra giọt nước mổ bụng lấy  gan của 2 con vật đặt lên tai của ghè rượu. Phần thịt còn lại được nướng trên bếp lửa ngay cạnh giọt nước.

    Lúc này, thanh niên trong làng đan khung lồ ô hình bán nguyệt lớn cắm ở đầu giọt nước, cắm cây nêu phía trước giọt nước để nghi lễ bắt đầu. Giờ lành tới, già Hum cất cao giọng khấn: "Hỡi thần cây cối, tre nứa, thần núi rừng, hãy đến đây với chúng tôi, cùng uống rượu, ăn gan heo, gan gà này. Hỡi thần suối Chan, hãy băng qua núi, qua rừng, thần Suối Ai, hãy men theo bờ ruộng, thần suối Kleng theo hướng đông, thần suối Tong Bră dọc theo khe núi, thần suối Pok hãy đến với giọt nước Ia Nguin của chúng tôi. Hôm nay, chúng tôi làm lễ cúng dâng lên các  vị thần gan gà, gan heo và rượu tưới lên bến nước để cho dân làng có cuộc sống tốt, luôn luôn mạnh khỏe, con cháu không bị bệnh tật, ốm đau. Xin hãy cho chúng tôi dòng nước trong trẻo, tràn trề.”

    Kết thúc nghi lễ, già làm Hum dùng quả bầu khô hứng 1 bầu nước. Sau đó, một trai trẻ trong làng nhận lấy bầu nước rồi châm vào ghè rượu. Khi rượu đầy, già làng là người đầu tiên được đặt môi vào cần. Khi già đã uống một hơi rượu thật dài và lớn, những người khác trong làng mới được bắt đầu uống. Trước khi về làng, những phụ nữ có mặt tại đây mang bầu khô mình đã chuẩn bị để hứng nước giọt rồi gùi về nhà sử dụng. Gương mặt ai ai cũng rạng rỡ, vì họ tin rằng nghi lễ cảm tạ Yang Ia đã xong, từ nay tới hết năm, Yang Ia sẽ cho dân làng nhiều nước ngon, ai ai cũng khỏe mạnh, vui vẻ./.