Đhị T’ngay văn hóa, thể thao apêê acoon coh da ding cacoong tỉnh Thừa Thiên Huế g’luh 14 t’mêê ta bhrợ coh chr’hoong da ding ca coong Nam Đông, bâc đha nuôr lâng t’mooi pa bhlâng lêy liêm pr’hay cơnh lâng apeê tiết mục văn nghệ âng C’bhuh nghệ thuật quần chúng chr’hoong A Lưới bhrợ pa căh.

Đoọng vêy đợ pr’múa răm âng đha nuôr Tà Ôi, ba booch âng đha nuôr Cơ Tu prhay liêm cơnh đêêc, apêê coh C’bhuh Văn nghệ chr’val k’noong k’tiêc Lâm Đớt, chr’hoong da ding ca coong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế âi p’zay pa choom dhị râu p’răng puih âng ch’noọng. T’cooh Quynh Linh, ma nưih Tà Ôi, ăt coh vel Paris Kavin  ma nưih pa choom ha c’bhuh văn nghệ chr’val Lâm Đớt bhui har xay moon, k’noọ muy c’xêê đâu, apêê diễn viên âng chr’val Lâm Đớt bhui har pa choom cơnh lâng loom đoàn kết lâng p’zay bhrợ têng tu vel đongt. Râu tơợ a hay căh âi choom bhrợ. T’cooh Quynh Linh hay cớ, c’moo 2020, chr’hoong da ding ca coong A Lưới k’đươi moon pa zum đhăm hành chính cấp chr’val. Coh đêêc, chr’val A Đớt lâng Hương Lâm bơơn pa zum pay đh’nơc t’mêê năc chr’val Lâm Đớt. Xang bêl vêy bh’nơơn t’moot phiếu đha nuôr pa căh cr’noọ  coh 6 vel âng chr’val A Đớt lâng 5 vel âng chr’val Hương Lâm, đợ apêê ơơi đoọng năc đhêêng lâh 38%, căh âi bơơn mơ ta quy định. Đha nuôr bơr chr’val căh tộ cơnh lâng tu năc 2 chr’val Hương Lâm (bâc năc Cơ Tu) lâng chr’val A Đớt (bâc năc Tà Ôi) vêy lịch sử, truyền thống văn hóa la lay cơnh. Đha nuôr k’rang, k’pân xang bêl pa zum, apêê bh’rợ hành chính, bha ar pa tơ âng c’a đay năc ta xay bhrợ ng’cơnh; đơc đh’nơc chr’val t’mêê pa zum ng’cơnh đoọng u liêm glăp…

Đoọng trưah bhlêh râu k’đhap coh loom đha nuôr, cr’chăl đêêc, t’cooh Quynh Linh âi tươc zâp đong, lum zâp cha năc đoọng xay moon pa ghit, p’too moon đha nuôr Tà Ôi coh vel Paris Kavin mr’cơnh loom ting xơợng c’lâng xa nay ga măc âng vel đong. Tơợ đêêc, đha nuôr Tà Ôi coh vel Paris kavin âi zêng mr’cơnh xơợng bhrợ, mâng loom xơợng đươi. T’ngay đâu, lêy apêê diễn viên quần chúng đơơng đh’nơc t’mêê năc Lâm Đớt bhui har pa choom, coh loom t’cooh 70 c’moo – Quynh Linh bhui har: “Acu ta luôn xay p’too moon đha nuôr. Xang bêl âi bơơn xay moon liêm ghit ooy c’lâng xa nay âng Đảng, Nhà nước. Coh đêêc  pa zum chr’val, đha nuôr năc mâng loom xơợng đươi liêm. Đha nuôr bêl đêêc pa dưr đoàn kết, pa zum c’rơ, mr’cơnh loom đoọng dh’rưah lâng vel đong bhrợ têng liêm choom đợ xa nay âi ta xay moon.”

Ha dợ đhị chr’val Hương Nguyên, đhị vêy lâh 90% năc ma nưih Cơ Tu ăt ma mông, bâc c’moo l’lăm, pr’ăt tr’mông âng đha nuôr lum bâc râu zr’năh k’đhap, ta bhuch xr’dô. Pa bhlâng năc, vel Mu Nú – Tà Rá, cơnh lâng lâh 80 pr’loọng đong năc vêy tươc muy pâng pr’loọng căh zâp k’tiêc pa bhrợ, đha nuôr lươt pa bhrợ ooy lơơng. Bơơn lêy pr’đơợ liêm pa dưr b’băn âng vel đong, t’cooh Alăng Việt, 75 c’moo, ma nưih Cơ Tu coh vel Mu Nú- Tà Rá âi  xay moon lâng Chi bộ vel Mu Nú – Tà Rá ting xay moon lâng Đảng ủy chr’val Hương Nguyên pa chăp ch’mêêt lêy, bhrợ pa gluh Nghị quyết chuyên đề ooy pa dưr b’băn. Hội Nông dân chr’val dzoọng k’đhơợng tín chấp ha hội viên vă zên, đh’rưah lâng pa zum lâng Phòng Nông nghiệp chr’hoong pa choom đoọng bh’rợ bhrợ têng ha pêê pr’loọng. Cơnh lâng năc ma nưih đảng viên, t’cooh vel ma nưih vêy bâc ngai chăp coh vel, t’cooh Việt âi lươt l’lăm bhrợ pa dưr b’băn a oc k’noọ 50 p’nong, zâp c’moo pa gluh pa câl lâh 1,5 tấn a oc p’nong. Cơnh lâng chr’năp pa câl a oc coh thị trường tơợ 80 r’bhâu tươc 100 r’bhâu đồng/kg, t’cooh Việt pa chô lâh 100 ưc đồng/c’moo. Ting lêy t’cooh, đha nuôr Cơ Tu coh vel Mu Nú- Tà Rá p’zay ting pâh pa choom bhrợ pa dưr b’băn. Tươc nâu câi, pr’đhang băn rơơi âng vel Mu Nú – Tà Rá dưr k’rơ. T’cooh Alăng Việt xơợng yêm loom tu đha nuôr âi mă z’lâh đha rưt ha ul đươi choh bêêt, băn rơơi:“ Acu năc ma nưih t’cooh vel, vêy bâc ngai chăp, năc choom lươt p’too moon ca coon cha chau, p’too moon đha nuôr căh muy xơợng đươi liêm c’lâng xa nay âng Đảng, Nhà nước năc dzợ choom p’zay bhrợ têng, pa dưr tr’mông tr’meh.  Ahêê choom bhrợ pa dưr râu zr’năh k’đhap dưr vaih pr’đơợ đoọng z’lâh. Xooc đâu vêy Đảng, Nhà nước zooi đoọng zên, m’ma chr’noh acoon bh’năn, a hêê năc muy p’zay bhrợ têng hơớ. Kiêng đha nuôr xơợng, c’la đay năc ma nưih bhrợ l’lăm.”

Chr’hoong da ding ca coong A Lưới vêy lâh 80 cha năc ma nưih vêy bâc ngai chăp coh đha nuôr. Bâc năc, c’bhuh n’nâu zêng âi t’cooh đhur lưch. N’đhơ t’cooh đhur, n’đhang pa zêng apêê t’cooh vel, ma nưih vêy bâc  ngai chăp dzợ t’bhlâng ting pâh bh’rợ vel đong, xay truih p’too moon đha nuôr bhrợ pa dưr tr’mông tr’meh  pr’loọng đong, k’đhơợng nhâm khối đại đoàn kết pa zêng đha nuôr lâng bhrợ pa dưr vel bhươl t’mêê. T’cooh Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đoọng năl, bâc c’moo đăn đâu, chr’hoong xay bhrợ bâc bh’rợ xa nay, dự án cơnh tr’xăl tơơm chr’noh, acoon bh’năn; pa zum k’tiêc t’bhưah đhăm; pa dưr hạ tầng vel bhươl; xơợng bhrợ apêê dự án đha nuôr ăt ma mông, pa dưr dịch vụ; zooi đoọng bh’rợ pa choom bh’rợ ha ma nưih vel bhơl; zooi choh đong ha ma nưih đha rưt… đơơng chô bh’nơơn dal. Đợ bh’nơơn n’nâu zêng vêy c’leh ghit âng apêê t’cooh vel, trưởng vel, ma nưih vêy bâc ngai chăp coh đha nuôr đhị vel đong A Lưới. T’cooh Hải moon ghit:“Bh’rợ bơơn pa dưr bh’rợ âng t’cooh vel, ma nưih vêy bâc ngai chăp coh đha nuôr acoon coh đhị A Lưới âi bhrợ t’vaih p’xoọng bêệ têy k’rơ coh cr’chăl ch’mêêt lêy, cán bộ, đảng viên coh câp ủy Đảng, chính quyền coh vel đong chr’hoong, chroi đoọng yêm têêm đhr’năng chính triị lâng pa dưr tr’mông tr’meh vel đong da ding ca coong./.”

A Lưới phát huy vai trò người có uy tín trong cộng đồng

(Alăng Lợi)

Công tác xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ già làng, người uy tín trong xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội ở cơ sở luôn được huyện miền núi A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế xác định là nhiệm vụ quan trọng. Nhiều công trình, dự án được hình thành trên địa bàn đều có dấu ấn của đội ngũ già làng, trưởng bản và người có uy tín trong cộng đồng.

Tại Ngày văn hóa, thể thao các dân tộc miền núi tỉnh Thừa Thiên Huế lần thứ 14 vừa diễn ra ở huyện miền núi Nam Đông, nhiều người dân và du khách rất ấn tượng với các tiết mục văn nghệ của Đoàn nghệ thuật quần chúng huyện A Lưới trình diễn.

Để  có được những điệu múa răm của đồng bào Tà Ôi, điệu hát ba booch của đồng bào Cơ Tu hay như thế, các thành viên Đội Văn nghệ xã biên giới Lâm Đớt, huyện miền núi A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đã miệt mài tập luyện dưới cái nóng oi bức của mùa hè. Già làng Quynh Linh, dân tộc Tà Ôi, ở thôn Paris Kavin người hướng dẫn tập luyện cho đội văn nghệ xã Lâm Đớt vui mừng chia sẻ, gần một tháng nay, các diễn viên của xã Lâm Đớt hăng hái tập luyện với tinh thần đoàn kết và hết mình vì cộng đồng. Điều mà  trước nay chưa làm được. Ông Quynh Linh nhớ lại, năm 2020, huyện miền núi A Lưới, triển khai sáp nhập địa giới hành chính cấp xã. Trong đó, xã A Đớt và Hương Lâm được sáp nhập lấy tên mới là xã Lâm Đớt. Sau khi có kết quả bỏ phiếu trưng cầu dân ý tại 6 thôn của xã A Đớt với 5 thôn của xã Hương Lâm, tỷ lệ phiếu tán thành chỉ đạt hơn 38%, chưa đạt theo quy định. Bà con hai xã không đồng tình với lý do 2 xã Hương Lâm (chủ yếu là đồng bào Cơ Tu) và xã A Đớt (chủ yếu là đồng bào Tà Ôi) có lịch sử và truyền thống văn hóa khác nhau. Bà con lo lắng, e ngại sau khi sáp nhập, các thủ tục hành chính, giấy tờ tùy thân sẽ giải quyết như thế nào; đặt tên xã mới sáp nhập như thế nào cho phù hợp và hài hòa…  

Để giải tỏa nỗi lo cho bà con, thời gian đó, ông Quynh Linh đã đến từng nhà, gặp từng người giải thích,tuyên truyền vận động bà con Tà Ôi ở thôn Paris Kavin đồng tình ủng hộ chủ trương lớn của địa phương. Từ đó, bà con Tà Ôi ở thôn Paris Kavin đồng tình và thể hiện sự nhất trí, tin tưởng. Hôm nay, nhìn các diễn viên quần chúng mang tên xã mới là Lâm Đớt phấn khởi tập luyện, trong lòng ông già 70 tuổi- Quynh Linh thấy vui mừng:“Sau khi được giải thích rõ về chủ trương sáp nhập xã, chúng tôi rất ủng hộ và tích cực vận động con cháu thực hiện nghiêm túc đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước. Đồng bào lúc đó phát huy tinh thần đoàn kết, đồng sức, đồng lòng để cùng với các cấp ủy Đảng, chính quyền thực hiện thắng lợi các mục tiêu đã đề ra.”

Còn tại xã Hương Nguyên, nơi có hơn 90% là đồng bào Cơ Tu sinh sống, nhiều năm trước, cuộc sống của bà con gặp nhiều khó khăn, thiếu thốn. Đặc biệt, thôn Mu Nú - Tà Rá, với hơn 80 hộ dân thì có đến một nửa số hộ thiếu đất sản xuất, bà con phải đi làm thuê, làm mướn. Nhận thấy lợi thế phát triển chăn nuôi của địa phương, Già làng Alăng Việt, 75 tuổi, dân tộc Cơ Tu ở thôn Mu Nú – Tà Rá đã đề xuất với Chi bộ thôn Mu Nú – Tà Rá tham mưu lên Đảng ủy xã Hương Nguyên nghiên cứu, ra Nghị quyết chuyên đề về phát triển chăn nuôi. Hội Nông dân xã đứng ra tín chấp cho hội viên vay vốn, đồng thời phối hợp với Phòng Nông nghiệp huyện tập huấn quy trình sản xuất cho các hộ. Với trách nhiệm là người đảng viên, già làng người có uy tín trong cộng đồng, ông Việt tiên phong phát triển mô hình chăn nuôi heo khép kín với gần 50 con heo thịt, mỗi năm cho xuất chuồng trên 1,5 tấn thịt heo hơi. Với giá heo trên thị trường dao động từ 80 nghìn đến 100 nghìn đồng/kg, ông Việt thu về hơn 100 triệu đồng/năm. Noi gương ông, bà con Cơ Tu thôn Mu Nú – Tà Rá hăng hái tham gia học hỏi, mạnh dạn phát triển mô hình. Đến nay, mô hình chăn nuôi của thôn Mu Nú – Tà Rá đã phát huy hiệu quả kinh tế cao.Ông A lăng Việt cảm thấy rất vui vì nhiều bà con đã thoát được đói, giảm được nghèo nhờ phát triển chăn nuôi, trồng trọt: “Mình là người có uy tín, phải đi vận động con cháu, tuyên truyền bà con không chỉ chấp hành đường lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước mà cần phải chú tâm lao động sản xuất, trồng trọt chăn nuôi. Mình phải biết biến khó khăn thành động lực vươn lên. Hiện nay có Đảng, Nhà nước hỗ trợ nguồn vốn, hỗ trợ cây giống, vật nuôi rồi, chúng ta chỉ cần chăm chỉ làm lụng. Kinh tế phát triển, đời sống cải thiện là góp phần xây dựng quê hương, xây dựng đất nước rồi. Muốn bà con nghe, bản thân phải người tiên phong, nói đi đôi với làm.”

Huyện miền núi A Lưới có hơn 80 già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số. Phần lớn, đội ngũ này đều ở tuổi xưa nay hiếm. Tuổi cao, nhưng hầu hết các già làng, người có uy tín vẫn tích cực tham gia công tác xã hội, tuyên truyền, vận động bà con đẩy mạnh phát triển kinh tế hộ gia đình, giữ vững khối đại đoàn kết toàn dân và xây dựng nông thôn mới. Ông Nguyễn Văn Hải, Phó Chủ tịch UBND huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, những năm gần đây, huyện triển khai thực hiện nhiều chương trình, dự án như chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; dồn điền, đổi thửa; phát triển hạ tầng nông thôn; thực hiện các dự án dân cư, phát triển dịch vụ; hỗ trợ dạy nghề cho lao động nông thôn; hỗ trợ xây dựng nhà cho người nghèo... mang lại hiệu quả cao. Những kết quả này đều có dấu ấn rõ nét của các già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc trên địa bàn A Lưới. Ông Hải nhấn mạnh:“Việc phát huy được vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào dân tộc ở A Lưới đã tạo thêm cánh tay đắc lực trong quá trình kiểm tra, giám sát cán bộ, đảng viên ở các cấp ủy Đảng, chính quyền trên địa bàn huyện, góp phần ổn định tình hình an ninh chính trị và tích cực phát triển kinh tế, xã hội ở địa bàn miền núi./.”