Coh bâc c’moo n’nâu, đhanuôr Cơ Tu coh cr’noon Tghêy, chr’val A Vương, chr’hoong Tây Giang ơy looih lâng bh’rợ t’cooh Dầm tươc ooy pazêng pr’loọng đong đhanuôr xay moon, p’too pa choom đhanuôr bhrợ têng kinh tế, t’bil đharựt, bhrợ pa dưr pr’ăt tr’mông k’bhộ ngăn, bhươl cr’noon têêm ngăn, căh đương g’nưưm ooy râu zooi đoọng âng Nhà nước. T’cooh BhơLing Dầm xay moon, đoọng đơơh n’năl c’lâng xa nay âng Đảng, chính sách pháp luật âng Nhà nước, lâh bh’rợ ting pâh coh pazêng g’luh pa choom ooy xa nay pháp luật, pazêng bh’rợ pa dưr kinh tế năc chr’val, chr’hoong bhrợ têng, c’la đoo năc dzợ t’bhlâng xơợng đài, đọc báo, chêêc n’năl ooy bh’rợ kinh tế, đoọng p’too pa choom đhanuôr bhrợ têng. Chr’năp bhlâng, ađoo ta luôn ta nih đha nâng pa dưr kinh tế, xăl chr’noh chr’bêệt, acoon bh’năn. Hân đhơ lâh 70 c’moo, năc t’cooh bhươl BhơLing Dầm năc ta luôn pa dưr bh’rợ kinh tế âng pr’loọng đong lâng bhrợ t’bhưah pazêng bh’rợ pa bhrợ n’lơơng. T’cooh BhơLing Dầm xay moon, xoọc đâu, pr’loọng đong đoo ơy choh 5 héc ta quế, k’zệt tơơm sao đen, lim, dỗi, 500m2 a bọc băn axiu, băn 10 p’nong c’roọc lâng bâc a tứch, ađha. T’cooh Dầm xay moon, tơợ bh’rợ n’tếh zập c’moo pr’loỌng đong đoo pay pa chô k’nặ 100 ức đồng, pr’ăt tr’mông ting t’ngay tr’xăl liêm pr’hay: “Moon zazum c’la cu ting bhrợ cách mạng z’zăng đanh, tu cơnh đêêc p’rá xa nay năc zêng râu la lua, tu cơnh đêêc đhanuôr mâng loom. Bêl chô đhêy hưu acu zooi đhanuôr bâc pa bhlâng coh bh’rợ pa dưr kinh tế, t’bil ha ul, pa xiêr đharựt… Tu cơnh đêêc đhanuôr năc bầu acu bhrợ t’cooh bhươl âng bhươl cr’noon, chr’val. Kinh tế pr’loọng đong cu moon zazum năc zập cha, zập xập, doọ dzợ ha um đharựt. Cơnh Ava Hồ ơy p’too pa choom, dzợ mamông năc dzợ pa bhrợ, tu cơnh năc acu p’loon ch’choh, b’băn, bhrợ têng bhươn tươc, pếch a bọc băn axiu… tu cơnh đêêc năc bơơn pa liêm pa crêê pr’ăt tr’mông, băn par k’coon. Ting n’năc năc zooi đhanuôr, tu dzợ bâc đhanuôr căh ơy choom bhrợ cha.”

Cr’noon Tghêy, chr’val A Vương, chr’hoong Tây Giang vêy 38 pr’loong đong đhanuôr lâng 155 cha năc manuyh, coh đêêc, 21 pr’loong đong đharựt. Đh’rưah lâng bh’rợ zooi đhanuôr pa dưr kinh tế, t’bil lơi đharựt nhâm mâng, t’cooh BhơLing Dầm năc ta luôn xay moon, p’too pa choom đhanuôr zư lêy râu chr’năp pr’hay văn hoá, bhrợ pa dưr pr’ăt tr’mông t’mêê coh bhươl cr’noon. Ađoo p’too pa choom k’coon ch’chau, p’too pa choom ta đhâm, c’mor, p’niên x’dơơr căh choom đơơh pay k’diic k’điêl, căh choom tr’pun; lơi đợ j’niêng cr’bưn căh liêm choom; đoàn kết, zư nhâm mâng râu têêm ngăn coh bhươl cr’noon; đh’rưah lâng chính quyền vel đong bhrợ têng bhươl cr’noon t’mêê… Đươi vêy cơnh đêêc, xoọc đâu coh cr’noon Tghêy đhr’năng p’niên đơơh pay k’diic k’điêl, tr’pun doọ dzợ lâh bâc, c’lâng tươc ooy cr’noon vêy ta bhrợ lâng bê tông, đhanuôr bơơn đươi điện âng k’tiêc k’ruung, doọ dzợ ngai tal ha rêê năc zêng t’bhlâng choh crâng, zư lêy crâng, bhrợ ruộng… Anoo BhơLing Đhơn, coh cr’noon Tghêy, xã A Vương, chr’hoong Tây Giang xay moon: T’cooh BhơLing Dầm năc t’cooh bhươl vêy bâc ngai chăp, vêy đhanuôr tin đươi lâng chăp hơnh: “Ng’moon zazum tơợ bêl u đhêy hưu, t’cooh BhơLing Dầm năc t’cooh bhươl vêy bâc ngai chăo. Tơợ cr’noon ty tươc ooy cr’noon t’mêê ađoo ta luôn pa dưr xa nay bh’rợ âng đay. Coh pr’họp, sinh hoạt Chi bộ ađoo ta luôn xay moon đhanuôr đoàn kết, bhrợ pa dưr pr’ăt tr’mông t’mêê. Ađoo n’jưah pa dưr pr’ăt tr’mông âng pr’loọng đong, n’jưah tr’zooi đhanuôr coh cr’noon bhrợ cha, cơnh choh quế, choh keo… Ađoo công p’too moon apêê ađhi học sinh căh zập c’moo năc căh choom pay k’điêl, k’diic, căh choom tr’pun. Lâh n’năc ađoo đơơh loon bhrợ t’vaih xa nay pr’liêm bêl đhanuôr coh bhươl cr’noon vêy vaih tr’vey tr’lin.”

Ting cơnh p’căn BhơLing Bơn, Chủ tịch UBND xã A Vương, chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam: Chr’val A Vương vêy 18 cha năc t’cooh bhươl năc đợ manuyh vêy bâc ngai chăp, pazêng apêê t’cooh bhươl ta luôn năc poong pa têệt bhlưa đhanuôr lâng cấp uỷ Đảng, chính quyền vel đong. Coh cr’chăl ahay, chr’val A Vương ta luôn k’rang tươc, lum lêy, pa hêl apêê t’cooh bhươl pa dưr xa nay bh’rợ âng đay, ta đang moon đhanuôr xơợng đươi c’lâng xa nay âng Đảng, chính sách pháp luật âng Nhà nước. Ting n’năc, tơợ apêê t’cooh bhươl, Đảng bộ, chính quyền vel đong ơy n’năl ghít cr’noọ cr’niêng âng đhanuôr, pa bhlâng năc coh bh’rợ pa dưr kinh tế, t’bil ha ul pa xiêr đharựt, bhrợ pa dưr pr’ăt tr’mông văn hoá coh bhươl cr’noon. P’căn BhơLing Bơn xay moon: Apêê t’cooh bhươl ơy xay bhrợ liêm choom xa nay bh’rợ âng đay coh bh’rợ xay moon, p’too pa choom đhanuôr, coh đêêc tr’haanh năc vêy t’cooh bhươl BhơLing Dầm: “Lâng t’cooh BhơLing Dầm bêl l’lăm ahay năc bhrợ Bí thư Đảng uỷ chr’val A Vương. C’moo 2005 xang bêl chô đhêy hưu ađoo chô pa dưr kinh tế pr’loọng đong, ting xay bhrợ bh’rợ t’bil ha ul, pa xiêr đharựt âng chr’val, chr’năp bhlâng năc ađoo choh quế lâng bâc tơơm chr’noh râu lơơng vêy chr’năp, ting n’năc ađoo băn c’rooc, pếch a bọc băn axiu… lâng bha lâng pr’loọng đong năc nhâm mâng pr’ăt tr’mông. Lâh n’năc ađoo công t’bhlâng t’bil ha ul, pa xiêr đharựt đoọng ha đhanuôr, t’bhlâng zooi đoọng, xay moon p’too pa choom đhanuôr t’bhlâng pa bhrợ, xơợng đươi c’lâng xa nay âng Đảng, chính sách pháp luật âng Nhà nước.”/.

BhơLing Dầm: Già làng Cơ Tu gương mẫu

Hôih Nhàn

Ở thôn Tghêy, xã A Vương, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam, già làng BhơLing Dầm, luôn gương mẫu, đi đầu trong công tác xã hội, xây dựng đời sống mới tại địa phương. Không chỉ tích cực tham gia công tác xã hội, già làng BhơLing Dầm còn là tấm gương sáng trong phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo để bào con trong thôn, trong xã học tập, làm theo.

Nhiều năm nay, bà con Cơ Tu ở thôn Tghêy, xã A Vương, huyện Tây Giang đã quen với hình ảnh già Dầm đến từng hộ gia đình tuyên truyền, vận động bà con phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo, xây dựng cuộc sống ấm no, bản làng yên ấm, không trông chờ ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước. Già BhơLing Dầm chia sẻ, để kịp thời năm bắt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, ngoài vịêc tham gia những đợt tập huấn về kiến thức pháp luật, các mô hình phát triển kinh tế do xã, huyện tổ chức, bản thân ông còn tích cực nghe đài, đọc báo, tìm hiểu cách làm kinh tế để vận động bà con làm theo. Đặc biệt, ông luôn làm gương trong phát triển kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, con vật nuôi. Đã ngoài 70 tuổi, nhưng già làng BhơLing Dầm vẫn duy trì mô hình kinh tế của gia đình và mở rộng thêm các mô hình sản xuất khác. Ông BhơLing Dầm cho biết, hiện nay, gia đình ông đã trồng được hơn 5 héc ta quế, hàng chục cây sao đen, lim, dỗi, 500 m2 ao cá, nuôi 10 con bò và đàn gà, vịt. Ông Dầm khoe, từ mô hình trên mỗi năm gia đình ông thu về gần 100 triệu đồng, cuộc sống ngày càng thay đổi: “Nói chung bản thân tôi tham gia cách mạng khá lâu, cho nên lời ăn, tiếng nói đều thực tế, bởi vậy bà con tin tưởng. Khi về nghỉ hưu tôi hỗ trợ bà con rất nhiều trong phát triển kinh tế, xoá đói, giảm nghèo… Cho nên bà con mới bầu tôi làm già làng uy tín của thôn, xã. Kinh tế gia đình tôi nói chung là đủ ăn, đủ mặc, không còn đói nữa. Như Bác Hồ đã dạy, còn sống thì còn làm việc, cho nên tôi phải tranh thủ trồng trọt, chăn nuôi, phát triển vườn tược, ao cá… vì thể mới giải quyết được đời sống, nuôi dạy con cái. Bên cạnh đó còn phải giúp bà con, bởi vì có nhiều bà con không biết cách phát triển kinh tế.”

Thôn Tghêy, xã A Vương, huyện Tây Giang có 38 hộ dân với 155 nhân khẩu, trong đó, 21 hộ thuộc diện nghèo. Bên cạnh giúp bà con phát triển kinh tế, xóa nghèo bền vũng, ông BhơLing Dầm còn thường xuyên tuyên truyền bà con giữ gìn bản sắc văn hoá, xây dựng đời sống mới ở thôn bản. Ông dạy bảo con cháu, tuyên truyền thanh, thiếu niên không tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; loại bỏ những hủ tục lạc hậu; đoàn kết, giữ gìn an ninh trật tự ở thôn bản; cùng với chính quyền địa phương xây dựng nông thôn mới… Nhờ đó, hiện ở thôn Tghêy tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống giảm đáng kể, đường đến thôn đã được bê tông hoá, bà con được sử dụng điện lưới quốc gia, không còn phát nương làm rẫy mà tăng cường trồng rừng, giữ rừng, làm ruộng nước… Anh BhơLing Đhơn, ở thôn Tghêy, xã A Vương, huyện Tây Giang cho biết: Ông BhơLing Dầm là già làng uy tín, được bà con tin yêu, mến phục: “Nói chung từ khi nghỉ hưu, ông BhơLing Dầm là già làng uy tín. Từ nơi ở cũ về nơi ở mới ông luôn phát huy vai trò của mình. Trong cuộc họp, sinh hoạt Chi bộ ông thường xuyên tuyên truyền vận động bà con đoàn kết, xây dựng đời sống mới. Ông vừa phát triển kinh tế hộ gia đình vừa hỗ trợ, giúp đỡ bà con trong thôn cùng làm kinh tế, như trồng quế, trồng keo… Ông cũng khuyên bảo các em học sinh khi chưa đủ tuổi thì không nên lấy chồng, lấy vợ, không hôn nhân cận huyết thống. Ngoài ra ông kịp thời giải quyết hoà giải những vụ xích mích trong bà con ở thôn bản…” 

Theo bà BhơLing Bơn, Chủ tịch UBND xã A Vương, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam: Xã A Vương có 18 già làng uy tín, các già làng luôn là cầu nối quan trọng giữa nhân dân với cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương. Trong thời gian qua, xã A Vương thường xuyên quan tâm, thăm hỏi, động viên các gìa làng phát huy vai trò của mình, vận động bà con chấp hành các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Đồng thời, qua các già làng, Đảng bộ, chính quyền địa phương đã nắm bắt được tâm tư, nguyện vọng của người dân, nhất là trong công tác phát triển kinh tế, xoá đói giảm nghèo, xây dựng đời sống văn hoá ở thôn bản. Bà BhơLing Bơn cho biết: Các già làng đã làm tốt vai trò của mình trong công tác tuyên truyền, vận động, trong đó tiêu biểu có già làng BhơLing Dầm: “Đối với ông BhơLing Dầm trước đây nguyên là Bí thư Đảng uỷ xã A Vương. Năm 2005 sau khi về nghỉ hưu ông về phát triển kinh tế gia đình, góp phần vào công tác xoá đói, giảm nghèo của xã, đặc biệt là ông trồng quế và nhiều loại cây trồng có giá trị khác, bên cạnh đó ông nuôi bò, đào ao thả cá… và ông cơ bản ổn định về kinh tế gia đình. Ngoài ra ông cũng góp phần xóa đói, giảm nghèo cho bà con, tích cực hỗ trợ, tuyên truyền, vận động bà con tăng gia sản xuất, chấp hành chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.”/.