Bêl ahay, pr’loọng đông t’coóh Đinh Văn Đới, đhanuôr Cơ Tu cóh chr’val Jơ Ngây, chr’hoong k’coong ch’ngai Đông Giang, tỉnh Quảng Nam nắc pr’loọng đông đha rứt zr’nắh bhlâng. Cóh đông bấc k’coon, đoọng vêy râu cha, zâp t’ngay diịc điêl t’coóh Đới bhrợ têng zr’nắh zr’dô lướt ooy crâng bhrợ ha rêê, chóh pa xoọng a’bhoo, a’rong. C’moo 2012, bơơn zâp cấp chính quyền vel đông zooi đoọng m’ma chr’nóh, bh’năn băn lâng zên vặ t’đui đoọng bhrợ cha, t’coóh Đới ơy grơơ nhool k’rong bhrợ bh’rợ chóh tơơm cha p’lêê zâp râu. Tu vêy t’bhlâng ta moóh pa choom, đươi dua khoa học kỹ thuật ooy bh’rợ tr’nêng... bhươn chr’nóh âng pr’loọng đông ting pa dưr pa xớc. Lấh mơ đợ râu tơơm chr’nóh cơnh t’boon, pa néh thái, chrun, mãng cầu, t’coóh dzợ chóh pa xoọng tơơm đhi muônh, tơơm Tà Vạc đhị k’tiếc bhứah 2 hécta... Tơợ bhươn cha p’lêê nâu, zâp c’moo t’coóh Đới vêy pa chô k’noọ 150 ực đồng. Bhrợ cha vêy lãi, t’coóh Đinh Văn Đới bhrợ pa dưr Tổ Hợp tác xã bhrợ têng búah Tà Vạc t’pấh bấc apêê ting bhrợ têng. Cắh mưy bhrợ cha k’van ha pr’loọng đông, t’coóh Đinh Văn Đới dzợ ta luôn k’đươi moon, pa choom đhanuôr cóh vel đông t’bhlâng bhrợ têng cha, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt nhâm mâng. Đhị râu zooi đoọng âng t’coóh Đới, bấc pr’loọng đhanuôr Cơ Tu ơy dưr zi lấh đha rứt, bấc pr’loọng dưr z’zăng lấh mơ:“A’dêy nắc manứih bhrợ cha liêm choom đắh bhiệc ch’chóh, c’moo n’đoo váih p’lêê azi cung vêy zên têêm ngăn. Acu chóh tơơm cà na mưy ký 100 r’bhâu đồng lâng chóh bhươn Tà Vạc pa chô zên zâp c’moo, vêy bấc apêê lướt câl. Rơơm nhà nước zooi đoọng ha zi bhrợ têng cha pa xoọng lấh mơ đoọng pa glúh ooy thị trường.”

Đhị chr’hoong k’coong ch’ngai Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam cung vêy bấc Đảng viên gương mẫu k’đơơng a’cọ đắh pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung, bhrợ đoọng bhiệc bhrợ ha pêê pa bhrợ cóh vel đông. Cơnh diịc điêl t’coóh Trương Ngọc Vy, cóh vel 1, chr’val Trà Mai bhrợ cha k’van tơợ pa dưr pa xớc tơơm zanươu. T’coóh Vy nắc manứih k’đơơng a’cọ bhrợ têng trà chi đhung lọc tơợ tơơm zanươu chr’nắp cơnh: Mướp a’tăng cóh crâng, chè a’ngoọn, bhơi má crâng. Lấh mơ, t’coóh dzợ bhrợ t’váih đác g’dợ lâng zâp râu cao đẳng sâm, mứt đẳng sâm đoọng pa câl ooy thị trường. Bhrợ cha liêm choom, t’coóh Trương Ngọc Vy dưr dzoọng bhrợ pa dưr đông bhrợ têng trà zanươu Hà Vy. T’coóh Vy moon, c’moo 2018, diịc điêl t’coóh vặ k’noọ 1 tỷ tơợ ngân hàng Nông nghiệp lâng bơơn Nhà nước zooi đoọng 300 ực đồng, t’coóh k’rong câl máy móc, pr’đươi pr’dua zâp râu... t’coóh k’rong bhrợ trà zanươu. Tơợ pr’đươi pr’dua lêy câl pay xoọc dzợ t’mêê, t’coóh rau pa liêm, lêy bhrợ têêm ngăn vệ sinh, xang nặc đơơng púah pa goóh lâng bhrợ pa nhoonh ting bột, cơnh c’lâng bh’rợ lưn lơớp, công nghệ hiện đại lâng bơơn t’moót chi đhung lọc pa câl ooy thị trường. T’coóh Trương Ngọc Vy moon, zâp c’moo vêy pa chô lấh 3 tỷ đồng lâng vêy bhrợ đoọng bhiệc bhrợ ha bấc apêê pa bhrợ cóh vel đông lâng zên pa chô tơợ 5-7 ực đồng mưy cha nặc:“Azi bhrợ bấc bh’nơơn pr’đươi, hân đhơ cơnh đêếc, bh’rợ bha lâng ooy đâu vêy 4 râu trà zanươu. XoỌc đâu pr’đươi âng Hà Vy, zêng lêy đơơng pa câl cóh zâp tỉnh prang k’tiêc k’ruung. Acu k’rong câl máy móc đoọng bhrợ liêm choom lấh mơ, bhrợ đoọng bhiệc bhrợ ha bấc apêê cóh vel đông. Chính quyền zâp cấp vêy bấc râu k’rang lêy, tơợ bêl k’rong bhrợ nhà nước zooi đoọng bấc. Acu k’rong bhrợ 1 tỷ ha dợ zên nhà nước k’rong đoọng 300-400 ực đồng xang nặc bhrợ t’bhứah bh’rợ bhrợ têng. Bơơn nhà nước zooi đoọng đắh mẫu mã lâng chi đhung, p’têết lâng zâp apêê câl pay.”

Đợ c’moo đăn đâu, đh’rứah lâng zên đắh Trung ương, tỉnh Quảng Nam cung ơy pa glúh bấc chính sách zooi đoọng âng đhanuôr đắh m’ma chr’nóh, bh’năn băn... zooi đhanuôr acoon cóh k’coong ch’ngai pa dưr pr’ắt tr’mung, t’bil ha ul pa xiêr đha rứt. Ooy đâu, pr’ắt tr’mung đhanuôr k’coong ch’ngai Quảng Nam ting têêm ngăn, đợ mơ pr’loọng đha rứt xiêr bấc ting c’moo. T’coóh A Lăng Mai, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam đoọng năl:“Quảng Nam nắc vêy 9 chr’hoong k’coong ch’ngai, ooy đợ c’moo hanua nắc Đảng lâng Nhà nước vêy bấc xa nay bh’rợ chính sách t’đui đoọng crêê tước k’rong bhrợ ha zr’lụ đhanuôr acoon cóh lâng k’coong ch’ngai, lâng đăn bhlâng nắc vêy xa nay bh’rợ k’tiếc k’ruung pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung cr’chăl c’moo 2021-2030. Choom moon hân đhơ bấc zr’nắh k’đhạp nắc ooy zâp xa nay bh’rợ âng Chính phủ, zâp chính sách âng tỉnh uỷ lâng ooy đâu ơy bhrợ pa dưr liêm choom đắh pr’ắt tr’mung vel bhươl k’coong ch’ngai ting pa dưr têêm ngăn lấh mơ ahay. T’bhlâng xay moon UBND tỉnh đoọng đh’rứah lâng zâp chr’hoong k’coong ch’ngai xay bhrợ zâp c’lâng xa nay Nghị quyết âng Đảng cung cơnh Nghị quyết âng Tỉnh uỷ têêm ngăn crêê cr’noọ bh’rợ pa dưr pa xớc liêm choom./.

   Đồng bào miền núi Quảng Nam làm giàu trên vùng đất khó.

PV Tuyết Lê- VOV miền Trung

   Những năm gần đây, công tác giảm nghèo ở khu vực miền núi tỉnh Quảng Nam đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Bà con có nhiều cơ hội tiếp cận tốt hơn các chính sách, nguồn lực hỗ trợ của Nhà nước để phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập. Đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào vùng dân tộc thiểu số nhờ đó được cải thiện rõ rệt.

Trước đây, gia đình ông Đinh Văn Đới, đồng bào Cơ Tu ở xã Jơ Ngây, huyện miền núi huyện Đông Giang, tỉnh Quảng Nam thuộc diện hộ đặc biệt nghèo. Nhà đông con, để có cái ăn, hàng ngày vợ chồng ông Đới phải vất vả sớm hôm lên rừng làm rẫy, trồng thêm cây ngô, cây sắn. Năm 2012, được các cấp chính quyền địa phương hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi và vốn vay ưu đãi để làm ăn, ông Đới đã mạnh dạn đầu tư mô hình trồng cây ăn quả tổng hợp. Nhờ chịu khó học hỏi, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất..vườn cây của gia đình ông ngày càng phát triển. Ngoài những loại cây  quen thuộc như, Bòn Bon, mít thái, xoài, mãng cầu, ông còn trồng thêm cây ươi, cây tà vạt trên diện tích hơn 2 héc ta…Từ vườn cây ăn quả này, mỗi năm, ông Đới thu lãi gần 150 triệu đồng. Làm ăn có lãi, ông Đinh Văn Đới thành lập Tổ Hợp tác xã sản xuất rượu Tà Vạt thu hút nhiều thành viên tham gia. Không chỉ làm giàu cho gia đình, ông Đinh Văn Đới còn thường xuyên vận động, hướng dẫn bà con địa phương phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo bền vững. Từ sự giúp đỡ của ông Đới, nhiều hộ dân là đồng bào Cơ Tu đã vươn lên thoát nghèo, nhiều hộ trở nên khá giả:“Chú là một người nông dân giỏi về kinh tế về trồng trọt, năm nào mà trái ra chúng tôi thu nhập ổn định rồi. Tôi trồng cây cà na (trái trám) ký 100 ngàn và trồng vườn tà vạt thu nhập quanh năm, họ mua nhiều lắm. Mong muốn nhà nước hỗ trợ chúng tôi sản xuất thêm nữa để đưa ra thị trường.”

Tại huyện miền núi Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam cũng có nhiều Đảng viên gương mẫu đi đầu trong phát triển kinh tế, tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. Điển hình như vợ chồng ông Trương Ngọc Vy, ở thôn 1, xã Trà Mai làm giàu từ phát triển cây dược liệu. Ông Vy là người tiên phong sản xuất và chế biến trà túi lọc từ cây dược liệu quý như: Khổ qua rừng, Chè dây, Rau má rừng. Ngoài ra ông còn sản xuất mật ong và các loại cao đẳng sâm, mứt đẳng sâm để bán ra thị trường. Làm ăn hiệu quả, ông Trương Ngọc Vy đứng ra thành lập cơ sở sản xuất và chế trà thảo dược Hà Vy. Ông Vy kể, năm 2018, vợ chồng ông vay gần một tỷ đồng từ ngân hàng Nông nghiệp và được Nhà nước hỗ  trợ 300 triệu đồng, ông đầu tư mua máy móc, thiết bị…ông đầu tư chế biến trà thảo dược. Từ nguyên liệu mua khi còn tươi, ông cho rửa sạch, sơ chế đảm bảo vệ sinh, sau đó đem sấy khô và xay thành bột theo quy trình khép kín, công nghệ hiện đại và được đóng túi lọc để bán ra thị trường. Ông Trương Ngọc Vy cho biết, trung bình mỗi năm, doanh thu của cơ sở đạt hơn 3 tỷ đồng và giải quyết việc làm cho nhiều lao động tại địa phương với mức thu nhập  từ 5 đến 7 triệu đồng một người: “Chúng tôi sản xuất rất nhiều sản phẩm nhưng mà chủ đạo trong đó có 4 loại trà thảo dược. Bây giờ sản phẩm của Hà Vy, hầu như đi khắp các tỉnh trên cả nước. Mình đầu tư máy móc để nâng cao hiệu quả và nâng cao chất lượng lên, giải quyết rất nhiều lao động ở địa phương. Chính quyền các cấp có nhiều sự quan tâm, từ khi đầu tư nhà nước có hỗ trợ nhiều. Mình đầu tư 1 tỷ mà vốn nhà nước đầu tư 300 đến 40 trăm triệu đồng rồi để cho cơ mở rộng quy mô sản xuất. Được nhà nước hỗ trợ mẫu mã và bao bì, kết nối giao thương với các địa phương đơn vị.” 

           Những năm gần đây, cùng với nguồn kinh phí của Trung ương, tỉnh Quảng Nam cũng đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ bà con về giống cây trồng, vật nuôi...giúp đồng bào dân tộc thiểu số, người dân vùng sâu, vùng xa phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Qua đó, đời sống của đồng bào miền núi Quảng Nam ngày càng ổn định, tỷ lệ hộ nghèo giảm dần qua hàng năm.  Ông A Lăng Mai, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam cho biết:“Quảng Nam thì có 9 huyện miền núi, trong những năm qua thì Đảng và Nhà nước có rất nhiều chương trình chính sách ưu tiên quan tâm đầu tư cho vùng dân tộc thiểu số và miền núi và gần đây nhất là có chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội giai đoạn 2021 -2030. Có thể nói mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng qua các chương trình của Chính phủ, các chính sách của tỉnh uỷ và qua đó đã phát huy được hiệu quả cho việc bộ mặt nông thôn miền núi  ngày càng khởi sắc và đời sống của đồng bảo ngày càng ổn định và phát triển hơn so với trước đây. Tiếp tục tham mưu UBND tỉnh để cùng với các huyện miền núi triển khai thực hiện các chủ trương Nghị quyết của Đảng cũng như Nghị quyết của Tỉnh uỷ đảm bảo đúng mục tiêu phát huy được hiệu quả./.”