C’xêê 9/2019, Dự án Trường Sơn Xanh tợơp bhrợ dự án k’tứi “Pa dưr bh’rợ bhrợ cha đanh mâng đoọng ha đhanuôr Cơ Tu, chr’hoong Tây Giang, tỉnh Quảng Nam tợơ t’nooi chr’nắp c’rêê cram. Ting đếêc, đhị 6 chr’val A Tiêng, Bhalêê Lăng, Dang, Tr’Hy lâng A Xan xay bhrợ t’vaih bh’nơơn bh’rợ ty đanh, bhrợ têng cơnh kiêng câl đươi âng thị trường, chroi k’rong t’vaih bhiệc bhrợ têng, pa dưr pr’ặt tr’mông đoọng ha đhanuôr coh đâu.
Dự án ơy k’dua apêê nghệ nhân tợơ apêê vel bh’rợ tr’nêng đhị Hà Nội trực tiếp pa choom đoọng ha đhanuôr lâng c’lâng bh’rợ “t’vaih bh’nơơn bh’rợ t’mêê lêy tợơ pr’đợơ pazêng pr’đươi thủ công ty đanh âng ma nuyh Cơ Tu”.
Xọoc đâu, zập chr’val vêy mơ 15-20 pr’loọng ting pâh bh’rợ nâu. Pazêng bh’nơơn bh’rợ ơy ta bhrợ têng liêm cra lâng chr’năp kinh tế bơơn dự án k’rong câl đoọng pa câl cớ đhị apêê zr’lụ du lịch lâng choom đơơng pa câl ooy k’tiếc k’ruung lơơng.
“Dự án nâu liêm choom nắc zooi đhanuôr coh đâu vêy bhiệc bhrợ, đơơng chô bh’nơơn lâng chr’năp bhlầng nắc apêê doó g’nưm tợơ crâng dzợ. Bhiệc chơih pay t’nooi chr’năp cram c’rêê bơơn lêy cơnh bh’rợ tệêm ngăn tr’mông tr’meh âng đhanuôr lâng zư lêy môi trường crâng đanh mâng xoọc đâu”- t’cooh Lê Hoàng Linh, Phó Chủ tịch UBND chr’hoong Tây Giang moon ghit cơnh đếêc.
Lâng tr’pang têy t’béch g’lăng âng ma nuyh Cơ Tu, apêê pr’đươi cơnh c’rêê, cram, pa oo.. vaih nắc 64 bộ pr’đươi laliêm bhlầng. Bh’rợ t’naanh ơy z’lâh bấc rau k’đhap k’ra, nâu kêi bơơn pa dưr lâng đoọng ha dưr lâh mơ./.
PS ảnh: Nâng tầm nghề đan lát truyền thống Cơ Tu
CTV Đình Hiệp (Tây Giang)
Tháng 9/2019, Dự án Trường Sơn Xanh khởi động tiểu dự án “Cải thiện sinh kế bền vững cho cộng đồng dân tộc Cơ Tu, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam thông qua chuỗi giá trị mây tre đan. Theo đó, tại 6 xã A Tiêng, Bhalêê Lăng, Dang, Tr’Hy và A Xan triển khai tạo ra sản phẩm thủ công truyền thống, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của thị trường, góp phần tạo công ăn việc làm, cải thiện đời sống, tăng thu nhập cho đồng bào nơi đây.
Dự án đã mời các nghệ nhân từ các làng nghề tại Hà Nội vào trực tiếp hướng dẫn cho người dân với phương châm “tạo ra những sản phẩm mới dựa trên nền tảng những đồ thủ công truyền thống của người Cơ Tu”.
Hiện nay, mỗi xã có khoảng 15 đến 20 hộ tham gia chương trình này. Những sản phẩm làm ra có tính thẩm mỹ và giá trị kinh tế được chính dự án mua lại để bán cho các điểm du lịch và có thể xuất khẩu ra nước ngoài.
“Dự án này thành công sẽ giúp người dân nơi đây có thêm việc làm, nguồn thu nhập và đặc biệt là họ dần thoát khỏi sự lệ thuộc vào rừng. Việc chọn chuỗi giá trị mây tre đan được xem như biện pháp đảm bảo sinh kế và bảo vệ môi trường rừng bền vững hiện nay”- ông Lê Hoàng Linh, Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Giang khẳng định như vậy.
Với bàn tay khéo léo của người Cơ Tu, các nguyên liệu như mây, tre, lồ ô... biến thành 64 bộ sản phẩm mây tre rất tinh xảo, đẹp mắt. Nghề đan đát thủ công trải qua nhiều thăng trầm, giờ có cơ hội khôi phục và phát triển./.
Pazêng bh’nơơn bh’rợ taanh tợơ cram cr’đe liem cra bhlầng t’mêê ta taanh xang nắc đoo bh’rợ t’naanh âng đhanuôr vel Aró, chr’val Lăng tợơ lâh 3 c’xêê ting pâh dự án.
Những bộ sản phẩm mây tre rất tinh xảo, đẹp mắt vừa hoàn thành là công trình của bà con nhân dân thôn Aró, xã Lăng sau gần 3 tháng tham gia dự án.
Đọong bhrợ têng muy bh’nơơn bh’rợ thủ công nắc chơih pay rau đoọng bhrợ zr’năh k’đhap pa bhlầng lâng taanh bhrợ đoọng liêm.
Để làm ra một sản phẩm thủ công thì việc chọn nguyên liệu và chế biến gia công rất công phu đòi hỏi độ tỷ mỹ và thẫm mỹ cao.
Apêê bh’nơơn cram c’rêê lâh mơ bơơn taanh cơnh ty đanh nắc dzợ bơơn đhanuôr lêy taanh cơnh t’mêê vêy khuôn taanh đoọng t’vaih bh’nơơn bh’rợ ting cơnh k’dua.
Các sản phẩm mây tre ngoài việc được đan theo cách truyền thống con được cải tiến thêm khuôn đan để tạo ra sản phẩm đồng nhất theo quy chuẩn đã định.
Đọong vêy pr’đươi liêm xang cơnh bộ bàn đớc bộ cr’bhe trà nâu nắc ma nuyh taanh bil tước t’pâl t’ngay lễ vêy xang.
Để sản phẩm hoàn thiện như bộ bàn để đựng bộ ấm trà này người đan có khi mất cả tuần mới hoàn thiện.
Pazêng pr’đươi zập t’ngay âng ma nuyh Cơ Tu (zong, a chuui…) nắc pazêng pr’đươi bơơn bấc t’mooi kiêng lâng đơơng chr’năp văn hoá ty đanh âng đoo.
Những vật dụng hằng ngày của người Cơ Tu (gùi, giỏ…) là những sản phẩm rất được khách du lịch ưu thích bởi tính thẩm mỹ và giá trị văn hóa truyền thống của nó.
A Chuui clặ pô, căh cợ lồng đèn pa chăm nắc pazêng pr’đươi t’mêê bơơn ta taanh ting cơnh ty đanh liêm bhlầng.
Chiếc giỏ cắm hoa, hay lồng đèn trang trí là những sản phẩm mới được đan được đan theo cách truyền thống rất đẹp mắt và sáng tạo.
Lâng chr’năp zay t’bech, manuyh Cơ Tu tợơ lang a hay ta luôn t’vaih pazêng t’naanh liêm chr’năp. Ha dợ đoọng bhrợ cơnh thị trường đươi dua cơnh xọoc đâu nắc apêê lêy pa choom taanh âng bấc vel bh’rợ ty đanh lơơng… Nắc đoo cơnh zư lêy lâng pa dưr chr’năp ty đanh âng acoon coh hêê.
Với tính cần cù, người Cơ Tu bao đời luôn tạo ra những sản phẩm thủ công độc đáo. Nhưng để đáp ứng với thị trường hiện nay thì họ phải tiếp tục học hỏi cách làm của nhiều làng truyền thống khác… Đó cũng là cách bảo tồn và phát triển các giá trị truyền thống của dân tộc mình./.
Viết bình luận