Anih tus niam chài gơhòi gơ jà năc lòt nhơl tàm dơ̆ lơh chờ Kàl prang bồ sơnam pa tàm Lai Châu
Thứ tư, 08:16, 12/02/2025 Cau mblàng: Lơ Mu K’Yến/ Cau cih: Khắc Kiên Cau mblàng: Lơ Mu K’Yến/ Cau cih: Khắc Kiên
VOV4.K’Ho- Ờ mìng pơnrơ mờ ù tiah ƀòn lơgar brê bơnơm geh is dờng ơning ơnàng ngan lơm mờ pah tŭ sơnam pa sa tềp rê tus, Lai Châu gam là anih tus niam ngan nàng năc lòt nhơl in lòt sền ală dơ̆ lơh chờ kàl prang bồ sơnam pa bơnĕ krơi is ngan. Tơl dơ̆ lơh chờ ờs mờng bơh yau là tŭ nàng làng bol ală jơi bơtiàn nhơl chờ hờp, chờ kàl prang mờ răc dan ai dồ sơnam pa lơngăp lơngai, bơtuah bơtuài. Bơh ală broă lơh yàng răc dan mìu bơh cau Thái dê, lơh chờ Gầu Tào bơh cau Mông dê tus dì ală jơnau tam ya lì bềng rùp să, jơh ală neh lơh gơlik gơs dùl ù tiah bềng bơhiàn niam chài krơi is, gơhòi gơ jà năc lòt nhơl tus sền mờ gŏ.

Trồ tiah mrềt dồ êt, nùs nhơm chờ hờp, brơn brài gam bềng lìu ală ƀòn lơgar tềng bơnơm jơnhoa Tả Lèng, kơnhoàl Tam Đường, càr Lai Châu dê. Bơh àng drim gờñ ngai tờm lơh chờ Gầu Tào dê tơn, ùr ơruh klau pơnu soh tàm să he ală ồi bơkàu àu rơlềm ờs mờng bơh yau jơi bơtiàn he dê gơklŏ gơcrà ngan, tàm sền gơ̆p bal mờ muh măt đềt mềr, săp ñŏ nhơl bơnĕ bơnài, tàm bơrlŭ bal mờ săp uh rơkèl, jơnau tam ya ờs mờng bơh yau.

Bi Giàng Làng Páo, làng bol ơm tàm ƀòn Pho Lao Cải, sàh Tả Lèng pà gĭt, lơh chờ Gầu Tào sơnđờm bơh broă lơh yàng duh khuai ồng pàng dê rài yau lời wơl. Do là tŭ nàng làng bol kòn cau Mông in tơngŏ nùs nhơm ki ngàm duh rơngòt gĭt ưn ngài trồ tiah, răc dan kơ̆p kờñ yàng bơnơm, yàng ù ai lơngai ai lơngò ai làng bol ƀòn lơgar in. Bơh hơ̆, ai pà làng bol in dồ nam pa pràn kơldang, cau lơi cau hơ̆ chờ hờp chờ hờn lơngai lơngò, phan tam geh tơnhàu uă, kòi tơngời bềng drong bềng đam, rơpu kơnrồ sur iar ada deh dùh rơ̆ rài pài pơn jềng.

“Să tờm añ tus bal dơ̆ lơh chờ Gầu Tào do añ gŏ gơlơh ngoh rơngăc ngan. Do là dơ̆ lơh chờ ờs mờng bơh yau bơh kòn cau Mông dê, geh lời wơl bơh rài yau tus tŭ do, den tàng ờ gơtùi sơrbì geh. Bol hi ưn ngài ngan geh bơta sền gròi bơh Đảng mờ Dà lơgar dê bơyai lơh ai làng bol in, să tờm añ là chờ hờp ngan. Là cau tus bal dơ̆ lơh chờ uă nam, den tàng să tờm añ gĭt wă bơta lơi kung rơ̆p bơto yal wơl jơh ai ală kòn in nàng prăp gàr sùm sùm tus rài tơnơ̆ do”.

Nam lơi kung bè hơ̆ lơm, pah tŭ dơ̆ lơh chờ Gầu Tào tàm sàh Tả Lèng geh lơh neh gơhòi gơ jà gan ngan năc lòt nhơl bơh tàm dơlam mờ bơdìh càr lòt còp sền mờ gŏ. Sền gŏ ală bơhiàn niam chài krơi is pơnrơ mùl gŏ ờs mờng bơh yau bơh làng bol kòn cau Mông tiah do dê, ală năc lòt nhơl ndrờm geh jơnau gĭt gŏ niam ngan, kờñ ngan. Bi Bùi Thị Tình, năc lòt nhơl tus bơh càr lơgar Hà Nội yal: “Tus mờ dơ̆ lơh chờ do añ gŏ gơlơh chờ hờp ngan, duh hồl mờ gŏ bềng lìu bơhiàn niam chài krơi is jơi bơtiàn bơh làng bol kòn cau Mông tàm do dê. Làng bol tus bal lơh ală bơnah pơrlòng, chờ hờp nhơl là kờñ mờ jơh nùs ngan”.

Sàh Tả Lèng, kơnhoàl Tam Đường, càr Lai Châu là tiah ơm kis tờm bơh làng bol kòn cau Mông dê. Dơ̆ lơh chờ Gầu Tào kàl prang bồ sơnam pa là tiah ơn prăp bơhiàn niam chài ờs mờng bơh yau đah hwềng, kung bè gơ tam klăc nùs nhơm bơh làng bol dê bơh ală jơnau yal, tơnơ̆ dùl nam lơh broă bòl glar. Dơ̆ lơh chờ Gầu Tào kung là tŭ niam nàng tơl nă cau tàm ală ƀòn ngài, ƀòn rềp lòt lơh broă, lơh sa ngài tŭ do geh dơ̆ rê tòm măt bal mờ hìu bơnhă, mờ cau pròc mhàm, rê mờ ƀòn lơgar nàng tòm măt bal, chờ hờp nhơl rơcăng mŭt tàm dồ nam pa, kơ̆p gơn dồ kàl tam phan, lơh sa geh tơnhàu.

Ồng Hảng A Lử, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol sàh Tả Lèng, kơnhoàl Tam Đường, yal: “Dơ̆ lơh chờ Gầu Tào do gơ cèng wơl bơta chờ hờp, bơta gơboh gơbài, răc dan lơngai ai làng bol in pah nam geh pràn kơldang sùm hìu bơnhă gơboh gơbài. Ală yàng ai pà làng bol in lơh sa geh uă kòi, geh uă phe, hơ̆ sồng ròng siam phan puan jơng, phan bàr nơm jơng rơ̆p ƀươn ƀoài rlau. Ală yàng rơ̆p ai lơngai ai kòn bơnus in geh pràn kơldang rlau, hìu bơnhă gơboh gơbài, ờ gơtìp kòp jê”.

Dilah kòn cau Mông tàm Tả Lèng geh dơ̆ lơh chờ ờs mờng bơh yau Gầu Tào den cau Thái tàm sàh Bản Bo, kơnhoàl Tam Đường geh wơl dơ̆ lơh chờ pơnrơ mùl gŏ is Lì cing. Kàl lơh chờ bồ nam sùm gơhòi gơ jà gĭt nđờ rbô nă làng bol mờ năc lòt nhơl tus bal. Tàm do, năc lòt nhơl rơ̆p geh tơmŭt bal să he tàm nùs nhơm king crŭ dờng màng dơ̆ lơh yàng duh khuai bồ nam bơh cau Thái dê kềng gah croh dà; geh tus bal ală dar tam ya lì chờ hờp ngan bal mờ làng bol tiah do, kung bè sền gŏ ală bơta niam ƀòn lơgar mùl gŏ is bơh cau Thái dê bal mờ ală bơhiàn hìu rơng ờs mờng bơh yau. Bi Nguyễn Văn Trọng, năc lòt nhơl tus bơh Hải Phòng, yal: Do là dơ̆ 3 añ geh tus bal dơ̆ lơh chờ Lì cing bồ nam pa. Añ gŏ dơ̆ lơh chờ Lì cing do làng bol tus bal uă ngan. Làng bol tus ndo mìng kơ̆p kờñ ai dồ nam mìu nhàc niam càl niam mờ añ tus ndo kung nàng kơ̆p kờñ lơh geh uă cồng nha tàm broă lơh kung bè rài kis.

Tus mờ dơ̆ lơh chờ, năc lòt nhơl rơ̆p geh tơmŭ bal să he tàm dar tam ya lì mờ digơlan gĭt gŏ rlau nùs nhơm tam klăc, ală bơhiàn niam chài ờs mờng bơh yau is ngan bơh làng bol kòn cau Thái dê. Lơh chờ geh lơh uă nam do mờ cơng tàng ai gŏ ai bơta tam klăc bơh gơnoar ătbồ, làng bol dê tàm lơh jăt ngan ngồn jơnau kờñ Jơnau lơh nền tàm pơrjum bè prăp gàr niam chài, gơ jăt bal mờ bơtàu tơngguh lòt nhơl tàm ƀòn lơgar. Ồng Nguyễn Sỹ Tiện, Phó Củ tịc Anih duh broă Làng bol sàh Bản Bo, kơnhoàl Tam Đường pà gĭt: “Lơh chờ Lì cing geh bơh rài yô rài yau ngan bơh làng bol kòn cau Thái dê, gơ geh lơh gơs tàm ală tŭ ơm kis mờ lơh sa bơh làng bol ƀòn lơgar dê. Mờ jơnau kờñ bơh chờ lì dê là tơnggŏ nùs nhơm tam klăc, đềt mềr, bal mờ gơ̆p sơrlèt kal ke, bơta lòng mờ bal mờ gờp dờp wil tơl bơta chờ hờp tàm rài kis, tàm ală ngai chờ hờp, ngai chờ, ngai sa tềp mờ ală dơ̆ ndai tàm nam”.

Tàm nùs nhơm chờ hờp chờ hờn bơh kàl prang dê, làng bol Lai Châu bal mờ gơ̆p bơyai lơh ală dơ̆ lơh chờ jờng rơ bơta kwơ niam chài ờs mờng bơh yau. Lơh chờ là tŭ nàng tơl jơi bơtiàn gơtùi lơh niam chài niam bơnĕ is dồ bă is ồn ngan, bơh ală bơhiàn bơta mờng kwèng, phan sa tus ală jơnau nhơl bơh yau. Năc lòt nhơl tus Lai Châu tàm dơ̆ do rơ̆p geh tơmŭt bal să he tàm ală broă lơh niam chài mùl gŏ is bơh ală jơi bơtiàn dê, bè: tam ya sạp, đơs then, uh rơkèl halà tus bal tàm ală jơnau nhơl bơh yau bè droh gai, dŭi che, pañ kam.

Ồng Trần Quang Kháng, Phó Kwang Lam bồ Sở Niam chài, Tàp pràn să jan mờ Lòt nhơl càr Lai Châu pà gĭt, lơh chờ Kàl prang bồ sơnam pa tàm Lai Châu ờ mìng là broă lơh niam chài lơm mờ gam là tŭ niam nàng năc lòt nhơl in geh tram bal să he tàm nùs nhơm niam pa bơh dùl kàl prang sơnam pa bềng bơta gơn kơnờm. Rê mờ Lai Châu năc lòt nhơl ờ mìng geh lòt sền, sền gŏ ală bơta kwơ niam chài krơi is mờ gam geh tơmŭt bal să he tàm nùs nhơm ù, nùs nhơm kòn bơnus mờ nùs nhơm tam klăc bal bơh mpồl bơtiàn ală jơi bơtiàn dê.

“Tơnơ̆ Sa tềp bơhiàn do tàm ù tiah càr Lai Châu rơ̆p geh lơh uă ngan ală dơ̆ lơh chờ, bal mờ broă lơh bơh kâp càr tus dì kâp sàh. Do là broă lơh nàng prăp gàr, ngui niam ală bơta kwơ niam chài ờs mờng bơh yau niam bơnĕ bơh ală jơi bơtiàn dê tàm ù tiah càr. Bơdìh mờ jơnau kờñ lơh geh jơnau kờñ niam chài nùs nhơm bơh làng bol dê, do kung là ală broă lơh sơnđờm ai dồ nam gơhòi gơ jà lòt nhơl, nàng gơhòi gơ jà năc lòt nhơl tus mờ càr Lai Châu tàm nam 2025.

Lơh chờ Kàl prang bồ sơnam pa tàm Lai Châu ờ mìng là tŭ nàng làng bol wă rò nam pa sa tềp mờ gam là dùl gùng lòt jòi gŏ niam chài bềng rùp să, tàm tơrbŏ kòn bơnus mờ brê bơnơm geh is. Pah dơ̆ lơh chờ là dùl cơng tàng pà gŏ ai bơta rơ̆ ru mờ li la tàm bơhiàn ờs mờng bơh yau bơh ală jơi bơtiàn dồ êt nă cau dê, cèng tus năc lòt nhơl in ală sền gŏ ờ gơtùi hŭi. Mờ bơta niam gam wơl bơh yau mờ nùs nhơm niam pa, Lai Châu ngan là anih tus niam kàl prang bồ nam pa ai ală cau lơi in kờñ lòt còp, sền gŏ, dờp mờ tơmŭt bal să he tàm ù tiah kàl prang bồ sơnam pa is ồn ngan tàm tiah jơnhoa đah tô măt tơngai mŭt dà lơgar dê.

Cau mblàng: Lơ Mu K’Yến/ Cau cih: Khắc Kiên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC