Bơsềt tềng geh sền là dùl tàm ală phan pà gời bơh brê bơnơm dê ai làng bol in tàm bồ kàl mìu pah nam. Do là phan sa bơkah pơn rơ ngan geh uă bơta pràn să. Bơsềt mìng gơbŭt dùl dơ̆ lơm tàm nam tàm ală tiah geh kơnàp lơh bơtul.
Bi H’Lươm Buôn Krông, kòn cau Rơđê, ơm tàm ƀòn Alê B, sơnah ƀòn Êa Tam, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk pà gĭt: tŭ jòi bơsềt tềng, pal geh mờng chài rơ̆ ru nàng pleh ai bal mờ bơsềt khih:“Jat mờng chài rơ̆ ru bơh ală cau jòi bơsềt dê, bơsềt tềng mìng geh tàm tiah geh uă kơnàp ù kis, lơh bơtul. Broă jòi di halà ờ mìng sền nền halà tờ dồ ết ù gùt dar, dilah gŏ geh kơnàp, ngan ngồn hơ̆ là bơsềt tềng”.
Bơsềt tềng geh is geh tờm dềt, jơnhoa bơh 3 tus 10 phơng. Bồ bơsềt tềng geh rùp wil, ring mờ lơbơn. Tờm bơsềt dà rơmĭt dồ ết. Tŭ pa lik bơh mat ù, bồ bơsềt ờ hềt gơ lì, bồ bơsềt geh dà bơrkuh mờ gam gơ klộp. Mơya mìng pơgăp bàr pe jiơ tơnơ̆, bơsềt neh gơ lì dàng bè chă mờ tam gơl tus dà kò. Bơsềt tềng bơkah ngan rlau jơh tŭ gam gơ klộp mờ gơ bŭt uă ngan rlau jơh tŭ trồ mìu mờ tơngai duh tàm bơrlŭ bal.
Nàng lời geh tơl bơta bơkah bơh bơsềt tềng dê tŭ lòt jòi rê, bi H’Lươm yal mờng chài rơ̆ ru bơh he dê:“Bơsềt tềng gàr geh bè ờs bơta bơkah, tơnơ̆ tŭ lòt jòi, bơsềt pal geh trŭ gơm mơ halà lời gơ in rơ sơh nàng pleh gơtìp ồm rơ̆p lơh tơrmù bơta bơkah mờ bơta pràn să jan in”.
Mờ bơta lơngồt, bô bơkah, bơsềt tềng sùm geh ngui nàng trŭ gơm gơ gơs uă phan sa gơ kờñ ngan bè chàng, gơm biăp dà, gơm pòr.. ndrờm bơkah ngan mờ lơh pràn să jan. Tàm hơ̆, bơsềt tềng chàng là phan sa ƀuơn gơm ngan mờ geh uă cau kờñ sa. Bi Nhung Đặng, ơm tàm sơnah ƀòn Êa Tam, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dăk Lăk, pà gĭt broă trŭ gơm bơsềt tềng chàng:“Bơsềt tềng tŭ pa pĭc, rào goh ù tàm tờm bơsềt dê, rào goh mờ dà boh mờ lời rơ sơh, ai dồ ết tơngi ơn tàm chèng, chàng bô bơkah plang den hơ̆ sồng tĕ bơsềt chàng bal, nàng gàr bè ờs bơta bơkah lơngồt mờ bơta bơkah bơh bơsềt dê den mìng tĕ tai dồ ết phan tĕ lơm”.
Gơwèt mờ uă hìu bơnhă kòn cau Rơdê, bơsềt tềng gơm bal mờ blơn bơtang kung là dùl phan sa bơkah pơn rơ tàm “kàl bơsềt tềng dê”. Yal bè broă gơm biăp blơn bơtang mờ bơsềt tềng, mò H’Yŏk Êñuôl (sùm hòi là mò H’ Yuôm dê), ơm tàm ƀòn Alê B, sơnah ƀòn Êa Tam, ƀòn dờng Buôn Ma Thuột pà gĭt:“Tŭ rcang tơl làm phan gơm, he trờng glah dà tàm bơnhă ồs tĕ blơn bơtang, mrĕ, ntìng sur. Tơnơ̆ hơ̆ tĕ bơsềt tềng neh rào goh mờ neh lời rơ sơh tĕ bal tàm glah, trŭ tai dùl ết den gơ sơ̆t ồs. Tơnơ̆ hơ̆ tă bơdìh ală phan do mờ ƀŏ lề, tơnơ̆ hơ̆, tuh wơl tàm glah gơm rơngŏ, tĕ tai phan tĕ di sa, tơnơ̆ ngan rlau jơh là tĕ nha é, là neh geh dùl glah biăp bơkah ai hìu bơnhă in sa”.
Phan sa blơn bơtang gơm mờ bơsềt tềng geh bơta bơtăng mùl gŏ ngan bơh blơn, bơta lơngồt bơh bơsềt tềng bơnĕ bơnài bal tàm bơta hòi bơh mrĕ, is ồn là bơta ƀô thồm krơi is bơh nha é dê rơ̆p lơh geh dùl phan sa geh bơta bơkah ờ gơtùi hŭi ngan.
Bơsềt tềng là dùl phan pà is ồn mờ brê bơnơm pà gời ai ù tiah Tây Nguyên bềng tơngai duh mờ càl dê in. Tŭ do, tŭ brê neh rơ hời ngài, broă tam phan tàm mìr kung ờs mờng rlau sơl, den broă jòi bơsềt tềng kung kal ke sơl. Tài bơh ờ hoan geh, giă tăc bơsềt tềng tam gơl bơh 300 tus 500 rơbô đông dùl kĭ, gơ jat mờ bơsềt gam gơ klộp bồ halà neh gơ lì, mơya geh priă kung ờ geh bơsềt tềng nàng blơi sơl.
Dilah geh dơ̆ tus còp ù tiah do tàm kàl mìu, bơtoah ngan bơyô rơ̆p geh sa ală phan sa gơ kờñ ngan bơh bơsềt tềng dê, nàng gĭt wil tơl bơta bơkah is ồn ngan bơh phan brê bơnơm do dê.
Viết bình luận