10 tsov cưv thâuv tsoz phưz mê nhuôs trâus moz suôz liêz

          1.Moz suôz liêz zuôr cuz sor tsi so 3-4 hnuz, zôngv yuôx Paracetamol cux uô tsi yuô cuz sor, taz sik đhâu iz ntu tror pov cuz sor tuôx. Niêv thiêz txir pov mê nhuôs moz li ntơưv mak khênhr lok six cxơưx, tso mê nhuôs hâuk ntâu yuôx uô mê nhuôs tsi cuz sor. Hâux lưv zôngv ntâu yuôx li ntơưv khênhr uô hiêv txos mê nhuôs li siêz, lok sik lol nyar plaz hnhur.

          2. Tsi zôngv yuôx kháng sinh chiê kho moz suôz liêz viv moz suôz liêz zos tiv caz moz uô moz, zôngv kháng sinh mak tsi muôx txux zôngv. Zos tsi pov o vôngk kror tưs mak tsi cxoz zôngv yuôx kháng sinh.

          3.Moz suôz liêz uô mê nhuôs gênhs gênhs, tsi xar nox hâuk, cxuô lênhx nênhs lênhx tưs cux cxơưx thiêz xar chox mul truyền chiê chuôz cxaz đas jos trâu mê nhuôs. Hâux lưv chox mul truyền zos iz tsưr ziv uô tsi zos, zôngx ziv uô mê nhuôs trâus moz njưk, moz plaz thiêz lax uô pa.

          4. Thâuv moz suôz liêz mê nhuôs khênhr trâus ntuôr, tsi puz mê nhuôs nox ntâu têx zav nox liêz, đuz...chiê thâuv mê nhuôs ntuôr zôngx ziv phênhz tâu chor tưs zos zav nox, chor tưs zos nyar, seiz njuôs tâu mê nhuos tul moz.

          5. Nhoz iz cxiê qơư muôx cêr cor cav đê suôz...trâu mê nhuôs thâuv mê nhuôs cuz sor, uô li no zôngx ziv uô mê nhuôs li tơưr greix trâus xiêr, lol nyar mak lax tuôr tâu lok sik khênhr trâus moz hnhar đuô.

          6.Ntâu lênhx niêv lênhx txir tsi puz mê nhuôs nzuôr chêr viv nyei mê nhuôs ziv trâus moz hnhar đuô. Tsênhz mênhx mak tsuv tso mê nhuôs nzuôr chêr chiê tuôr jông vêv xênhz lênhx nênhs, thôngx cxix thâuv tsênhv cuz sor, nzuôr chêr đêx sor cux uô trâu txu grês cuz sor trâu mê nhuôs.

          7.Têx hnuz riêz nênhs thâuv moz suôz liêz zos cxôngx hnuz tiv 3- hnuz tiv 5, fênhx yax ntu no mê nhuôs tsi cuz sor thiêz, taz sik gênhs đuô, ntuôr, moz plaz lok nyar qơư mos...Muôx têx ziv chuôz zis tsi pov mê nhuôs cuz sor lơưv mak ho tsi chox mê nhuôs mul seiz njuôs, uô trâu mê nhuôv ziv moz hnhar đuô.

          8. Zôngr cik moz suôz liêz khênhr tov thâuv ntux tsênhv pov cêr, têx lênhx uô niêv uô txir mak tsuôk khênhr đei vix tsav trâu mê nhuôs thâuv pư hmo ntux, đruôz hnuz mak tsi đei viv li zôngx ziv trâus zôngr tov thiêz cik moz.

          9.Têx lênhx uô niêv uô txir khênhr xar tiêk, zuk mê nhuôs tưz trâus moz suôz liêz iz jiês lơưv mak zuôr tsi trâus moz jiês tiv oz, tsênhz mênhx, moz suôz liêz muôx 4 zav caz moz uô cik moz, viv li zos mê nhuôs trâus moz lơưv cux zuôr tror trâus moz jiês tiv 2, tiv 3 tiv têx zav caz moz txơưr thiêz.

          10. Tsi zos lênhx tưs trâus moz suôz liêz cux tsuv mul tsêr kho moz chiê kho moz, tsênhz mênhx tsuôk muôx nhos 30% tsuv mul tsêr kho moz chiê seiz njuôs, têx lênhx txơưr mak zos kho moz hâur tsêr.

           Nhiv no, moz suôz liêz tsi tâu muôx yuôx vacxin phax moz, viv li chiê phax tar moz trâu zuk, chuôz zis thiêz cxuô lênhx nênhs, Bộ y tế heik tsôngv box tsuv uô jông têx tsưr ziv phax tar moz li vor jông têx chuôz zênhx tso đêx chiê zôngr tsi muôx qơư ntês kê. Hâur yênhx ciêz tsuv tuô zôngr, veiv thiêz pư tsuv đei vix tsav./.

(Thu Thùy-Txâur Vax cxeik nhênhv)