Phênhv “tuôr jông đas jos chiê uô nênhx hur siêz” thưr 4, hnuz 16/12/2015

Y tế hâur têx tsêr cơưv li pưs txux

Hâur têz qơưs tsaz yênhx qơư tsov txos lok y tế, y tế hâur têx tsêr cơưv zos iz dưv anr tâu xav tinhv zov chênhr chiê gra siêz têx vax huôv, hâux lưv uô lơưr Thủ tướng Chính phủ Quyết tinhv số 2331/QĐ-TTg hnuz 20/12/2010 tso tơưv têz qơưs têx tsaz yênhx, hâux lưv qơư tsov txos shông 2011. Hâur tsêr cơưv muôx ntâu shux xênhz, tsav nhos 1/3 txos ¼ hâur jênh số. Co zos phênhv chênhr quyết tinhv lok luz nênhx, hâux lưv ntu tov kaz viv  li tsuv tâu moz siêz txos.

Y tế hâur tsêr cơưv li hâux lưv zov chênhr

Tsưr tsix y tế ntiêx têz ( WHO) tưz heik tơưv iz lo mak txơưv têz qơưs tưs, thax tsav tưs cux tưz pâuz txos, ntơư zos “  viv têx nhuôv nhiv no, luz nênhx zar tov kaz”. Viv li, hâux lưv tsoz phưz đas jos trâu têx shux xênhz thâuv tưs cux muôx ntâu liv tsênhv tsênhz thiêz zos têx têz qơưs li hâux lưv zov chênhr.

Shux xênhz zos têx lênhx tsênhv taz tov lox jux juk thiêz hloz sei, viv li xar cov têx tuz nhuôs sơưr đơưk tsi muôx moz gênhs, thâuv tưs tưz uô nênhx shir phaz lus, luôs nxi mak tas nro XH tsuv moz siêz txos hâux lưv tsoz phưz, por hưv đas jos trâu têx nhuôs txix ciês thâuv tsênhv zâu.

Hâur luz nênhx, shux xênhz tsuv muôx 20 shông cơưv ntơưr txix thâuv cxênhx nhuôs zâu tax txos trâu cơưv tas ntơưr cấp 3. Ntơư chênhr zos six hơưv shux xênhz tsuv njiz trâus ntâu têx moz gênhs txix hlôngr qơư nox nhoz, qơư cơưv, trâus uô hiêv, muôx moz tiv trâus moz li uz li no….. Zos tsi muôx chuôz zis thiêz XH heik cxuô, ngênhx y tế thiêz ngênhx zoz zux thox cxov heik taz cêr moz siêz txoz cxơưx txos mak, têx uô hiêv txos shux xênhz đas jos thâuv tưs tưz zos luôs hâux lưv lox, zuôr trâus cxơưx hâur XH. Ntâu zav moz gênhs zuôr tsês chiê têx tsi jông trâu shux xênhz luz nênhx zar tov kaz zos tsi tâu tsoz phưz, por hưv jông thiêz cxix cxuô.

Tsêr cơưv zos qơư chêx tsôngk ntâu shux xênhz, chor nênhs no tâu xênhz huôx, cơưv ntơưr hâur iz tsêr cơưv, qơư cơưv lơưr cui tinhv. Nhiv no, iz lớp cơưv ntơư khênhr muôx txix 40 txos 45 lênhx shux xênhz, têx nhuôs tsuv cơưv txix 5 txos 7 six hơưv iz hnuz thiêz truz ntêr txix 9 txos 10 luz hlik hâur iz shôngk. Ntơư zos têx qơư, six hơưv, hnuz nhôngs zôngx ziv uô trâu chor nhuôs shux xênhz trâus muôx têx moz, cik tâu moz nhoz tsêr cơưv.

Qơư nox nhoz, xênhz huôx hâur tsêr cơưv zos qơư zoz zux, choz kriê tsưr ziv, cêr uô nênhx trâu têx tuz nxeik hluôk, nhuôs zâu thiêz tsi so txix fâuv hloz đhâu fâuv zâu, iz cxênhx đhâu iz cxênhx. Chênhr li heik ntơư, luôs hâux lưv tu, tsoz phưz thiêz txoz cxơưx trâu têx nhuôs shux xênhz luz nênhx, đas jos zos iz hâux lưv zuôr trâus tâu moz siêz fuô uô tsi so, viv ntơư lok six zov chênhr.

Y tế hâur tsêr cơưv tsênhv tâu hu đuô luz bê txơưr zos đas jos hâur têx tsêr cơưv, muôx hur si 2 tsênhv njiêz, zos vêv xênhz tsêr cơưv thiêz seiz njuôk shuôs moz trâu têx shux xênhz hâur tsêr cơưv.

Tsôngv box….! Hâur phênhv no ciêz tov kaz, pêz tror xa txos sđ mnôngs têx cưk yuôx hâur tsêr cơưv li têx nuv uô. Phênhv no zos tsênhv qơư yax kriê tsưr ziv tuôr jông đas jos tỉnh Sơn La sik côngv đros uô./.

                                  (Thanh Thủy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)