Yax mông phax tar moz vưv

Moz vưv zos zav moz tiv caz moz uô trâus moz, moz cik txix tsiêx cxu trâu lênhx nênhs đhâu têx qơưk trâus tsiêx cxu muôx caz moz tov.

Moz vưv lok six phiv liv, thâuv lênhx nênhs lok sik tsiêx cxu tưz trâus vưv lơưv mak zuôr tsik muôx zav yuôx tưs chơưv kho tâu jông, 100% lênhx nênhs co trâus tuôs. Cik moz vưv trâu lênhx nênhs phênhv ntâu zos txix chor đêr (muôx 96%), thiêz cik txix têx zav tsiêx txơưr đuô li: mir, puôr, nak chôngv…Caz moz vưv cik txix tsiêx cxu trâu lênhx nênhs đhâu qơư têx tsiêx tov trâus, khơưz, zêiv to lok sik cor tâu li: tuô fêik đêr, mir trâus muôx caz moz vưv.

Lênhx nênhs lok sik tsiêx cxu thâuv trâus cik caz moz vưv zuôr đhâu iz ntu vâuv caz moz txix 2 txos 8 ciêz, cux zuôr muôx yưv lur lok sik ntêr đuô. Six hơưv vâuv caz moz khov trâu ntâu kror li: Qơư trâus tsiêx tov lox lok zâu, saz lok tsik saz thiêz tov trâu ntơưv têx qơư phiv liv lok sik têx qơư tsik yuô phiv liv, qênhx shênhx xưv lik qơư trâus tov saz co li chak…uô ntêx thâuv zuôr vưv mak nênhs moz cux tsik pov muôx yưv têx phiv liv txơưr txar tưs.

Thâuv nênhs moz trâus moz vưv (zos ntu huôv xênhz moz), đros muôx yưv zos uô cuz, moz tâuz hâu, tsik thor jông nhoz, xênhr siêz ntuôr…thiêz têx kror muôx yưv li: Pư tsik tsâus jos, nyêi pov cêr, nyêi têx suôz đror lox, nyêi đêx, chuô…lok kâuz ndâus ntâu, lok ntâu hưk, sâur nyar txo grêk kik, vưv, yênh…ntu huôv moz no truz ntêr txix 1-4 hnuz, đhâu co mak zuôr trâus tuôs.

Chiê bax phax tar caz moz vưv, sơưr đơưk tsuv uô trơưk li:

1. Tsik zus ntâu đêr, mir, thâuv zus mak tsuv cxax yuôx phax moz cxix cxuô trâu têx đêr, mir thiêz cxax phax moz nzir tsik so yênhx shông lơưr nganhx thú y hêik kriê.

2. Tsik tso têx đêr, mir tơưv đrâuv jôngr; đêr tso tơưv đrâuv cêr mak tsuv chox lôngx kror ndâux. Tsik jêk têx đêr, mir.

3. Thâuv trâus đêr, mir tov, khơưz, zêiv tsuv: Nzuôr qơư trâus saz co txix đêx hur thiêz xà phòng tsik so hâur 15 phênhz, zos tsik muôx xà phòng mak tsuv nzuôr kror qơư trâus tov co txix đêx hur. No zos tsưr ziv chơưv paz muôx chêx cur chiê txo grêk tsơưs chor caz moz vưv gas tâu trâu hâur luz chêr. Tsik uô trâu qơư trâus tov co huôv moz lox thiêz tsik krưr ntov kror qơư trâus tov co. Tuôx ciês trâu qơư y têr jê tiv zix chiê tâu hêik kriê thiêz cxax yuôx phax moz vưv ndar six hơưv. Tsik zôngv yuôx njuôz chiê krưr thiêz kho moz vưv.

Txơưv tiêk moz vưv lok six phiv liv taz sik zuôr phax tar tâu. Tsuv cxax yuôx vắc xin phax moz vưv trâu đêr, mir zos tsưr ziv jông tiv zix chiê phax tar moz vưv cik trâu lênhx nênhs. Nênhs trâus đêr, mir tov mak tsuv muk cxax yuôx phax tar moz vưv cov nzor, txưv côngz yuôx chiê tsik trâus moz vưv./.

                                                 (Hồng Việt-Lik Thox cxêik nhênhv)