Iz cxiê zav moz khênhr njiz trâus hâur cheix ntux sor thiêz tsưr ziv  phax tar moz khâuz thuôs

1. Moz khâuz thuôs zos li chas?

Moz khâuz thuôs zos iz zav moz lok sâuv cêr uô pa txơưx siz cik, nưk muôx nưk iz zav caz moz uô huôv moz thiêz moz tsik so hâur niêx shông, khênhr njiz trâus yax zos hâur cheix ntux no thiêz chêix ntux yiêz, caz moz khâuz thuôs siz cik tâu txix lênhx nênhs moz trâu lênhx nênhs tsi tâu moz đhâu cêr uô pa.

Đhâu thâuv trâus cik tâu moz, lênhx nênhs moz zuôr pov muôx yưv têx li: Iz chêr uô cuz uô no, moz tâuz hâu, xar ntuôr, moz iz chêr, gênhs. Lok sik muôx têx li: Lol njưk, hnôngs cxav, cxơưl njưk, moz chax đaz, hnôngs....Moz li heik sâuv cux tsi riêz nênhs, taz sik cux muôx têx trâus moz hnhar thiêz lar heik đuô zos têx lênhx nênhs lâuk hnuz nhôngs siêz, têx nhuôv zâu tsi tâu muôx 5 shông thiêz chor pox niêv tsênhv xênhz tuz ci hâur chêr...... Moz muôx têx uô trâu moz njưk hnhar, uô têx siêz njưk o, uô trâu lênhx nênhs trâus  tuôs.

2.Yuôx kho moz.

Đros trâu chor nênhs trâul moz li heik sâuv mak tsuv tso nưk nhoz nưk iz kro, tsơưs nhoz jê đros luôs lưv tuk chiê txo grêk moz siz cik tâu. Chiê txo grêk uô cuz uô no, tsuôk zôngv yuôx Paracetamol thâuv iz chêr cuz lox 38 ntâu tưv, tsi zôngv chor yuôx Salicylate li: Aspiri viv tsi jông nox; taz por nox txâuk têx jâuz mor, hâuk ntâu đêx, nox têx txir ntông, cxaz nzir Vitamin.....

3.Têx yuôx kho jông moz.

Muôz têx yuôx tar tâu chor caz moz heik sâuv tâu zôngv trâu têx lênhx nênhs trâus moz têx moz txơưx siz cik lok sik zôngx ziv huôv uô moz lox. Tsênhv tsênhz li chor yuôx zôngv trâu têx lênhx nênhs trâul moz hnhar lok sik moz khâuz thuôs nhoz têx lênhx zôngx ziv trâus moz hnhar thiêz huôv uô moz lox li: Nênhs lâuk hnuz nhôngs siêz, têx nhuôv mok, pox niêv xênhz nhuôs hâur chêr, chor nênhs trâus moz tso kaz jiz, moz trâuv, moz trok maz.... Têx lênhx li heik co tsuv tâu chox muk chuôs cưk yuôx chiê chơưv kho.

 4. Phax tar têx moz sâuv li chas?

Tsuv chox ntâuz bos kror ndâux thâuv nhoz jê lênhx tiz nênhs tâu xav tiêk trâus moz khâuz thuôs, nzuôr têk tsi so, vêv xênhz hur si cêr uô pa thâuv hnôngs cxav; tsi cxoz nhoz chôngz  nênhs uô cê thâuv muôx moz huôv xênhz. Tsuv ndo njôngr, phax tar moz txix têx yuôx tir moz tsi zos iz kro hlôngr trâu cxax yuôx vắc xin phax tar moz; tsuv cxax yuôx vắc xin phax tar moz khâuz thuôs hâur niêx shông. Chor nênhs zôngx ziv siz cik tâu têx moz li heik sâuv tsuv tâu cxax yuôx vắc xin phax tar moz zos têx nhân viên y tế, nhuôs zâu txix 6 hli txos 8 shông, nênhs moz njưk, moz siêz thâuv tsênhv nhoz hâur đruôz thiêz, moz plơưr, moz tso jik kaz jiz.... thiêz nênhs lâuk muôx 65 shông tror zar sâuv./.

(Thu Thùy-Riê Lâux cxeik, nhênhv)