Phênhv “ đas jos thiêz siv nênhx” Hnuz xiez 7-10-2015

Tsưr ziv phax moz tsik txâuk nyar

Muôx ntâu qir tiv uô muôx tsik txâuk nyar: Tsik txâuk nyar tiv têx trâus saz, tu lênhs nyar lok nyar ntâu hâur iz ntu lur. Muôx tsik txâuk nyar cux zos tiv luz chêr uô nyar tsik txâuk viv muôx tsik txâuk sắt; cxuô zav vitamin, tiv zix zos axít folic thiêz vitamin B12 lok sik tiv têx zav moz li: Trưx phax, HIV/AIDS, trâus moz trâuv…Taz sik, hâur côngv thôngx muôx tsik txâuk nyar tiv tsik txâuk tsơưr pưr shưz, tiv zix zos tsik txâuk axít folic, vitamin B12 zos kror siêz đuô hur si.

Chơưv kho tsik txâuk nyar: zuôr khov trâu qir tiv uô muôx yưv. Pox niêv mak tsik so trâus njiz tsik txâuk nyar đuô txir nênhx, tiv zix zos chor pox niêv xênhz nhuôs hâur chêr zos kror tsik so trâus njiz hâur tsoz phưz đas jos xênhz zus thiêz tsênhv tâu tsov cưv txos tiv zix. Đros co, iz cxiê pox niêv nyêi tsav tros maz viv li nox hâuk tsik cxix cxuô cux zos iz qir tiv uô muôx tsik txâuk nyar.

Têx muôx yưv: Muôx tsik txâuk nyar uô trâu iz cxiê kror hâur luz chêr muôx tsik txâuk pa thiêz tsik muôx jos li: Plơưr, hlưz hâu uô trâu chor nênhs co gênhk, tsik muôx jos, tsâuk muôs, têk tơư tsâus lênhs, uô tsik tâu pa thâuv sir jos uô hâux lưv hnhar, đax njês. Nhoz nênhs xênhz nhuôs hâur chêr, muôx tsik txâuk nyar zuôr uô trâu zus mê nhuôs tsik tâu txưv hli, mê nhuôs zus tâu tsik hnhar cir, mê nhuôs zuôr trâus moz siv khiz luz chêr lok sik trâus tuôs, zôngx ziv lok nyar ntâu, trâus moz vôngk ntu xênhz zus, tsik muôx cuô mik thâuv zus tâu mê nhuôs…Zos tsik chơưv kho ndar six hơưv, qênhx shênhx tsik txâuk nyar ntâu thiêz truz ntêr zuôr muôx yưv têx phiv liv li: Gênhk uô tsik tâuk hâux lưv, uô trâu plơưr đhiê chênhr lok sik đhiê tsik huv….

Chiê phax tar tsik txâuk nyar: Cxuô lênhx nênhs tsuv nox hâuk cov txâuk têx tsơưr pưr shưz, nox têx zav nox muôx ntâu sắt thiêz axít folic xưk li: Grêix njêl, kê, cuô mik, cxuô zav tâuv, Jâuz muống, jâuz ntông, jâuz hmaz kok liêz, lâuz cxur ntux…; cxuô zav paz cxaz nzir vitamin B12 trâu luz chêr. Nox chor txir ntông muôx ntâu vitamin C cux paz trâu luz chêr muôx đas jos thiêz cxaz nzir sắt. Đros nox hâuk cov huv đros, txuv cxaz nzir yuôx sắt đros axít folic yênhx hnuz; nox yuôx viên sắt thâuv pluôs hmo uô ntêx thâuv zuôr muk pưk; tsik hâuk đros yuôx zêx lok sik cuô mik./.

                                            (Hồng Việt-Ly cxêik nhênhv)