Hâuk ntâu chơưr, bia uô tsar ndê têx lênhx nênhs moz kâus tưx zav nox thiêz moz siêz  njưk

Đhâu ntâu jiês nox hâuk jông siêz viv chor tuz hluôk VN ndơưk poz zênhx chor tuz hluôk đrâuv luôs 2 chas têz qơưk, tix lâus Phan Trọng Tâm, 46 shông nhoz TP Vinh, tỉnh Nghệ An tưz tsuv muk nhoz trâu tsêr kho moz chiê chơưv kho moz hlưz cxa thiêz moz siêz. Kuôk no 8 shông, tix lâus Tâm tưz muôx jiês muk nhoz chơưv kho moz plaz cêv đhâu iz ciêz hâuk chơưr tsi so hlo:

“Cur hâuk chơưr tâu 20 shông lok lơưv, chuôs li ciêz tưs cux nox cux hâuk chơưr li, 3 lênhx hâuk 2 lir chơưr. Têx hlưz cxa tsi jông iz phênhv lơưv, siêz cux o lox jux juk tuôx thiêz trâus moz plaz cêv”.

Cux hâuk ntâu chơưr, tix lâus Trần Văn Lập, 47 shông nhoz Mê Linh, Hà Nội tưz tsuv muk nhoz tsêr kho moz viv trâus lôngx tsi hnor kaz. Chor cưk yuôx Tsênhv qơư kho têx moz kâus tưx zav nox, tsêr kho moz Bạch Mai xav tinhv, tix lâus Lập trâus kâus tưx chơưr ethanol, uô trâu moz trâuv thiêz moz siêz, moz tso jik kaz jiz. Niêv lâuk Lê Thị Hồng, tix lâus Lập pox  niêv heik pâuz:

“Iz hnuz cur tuk txir hâuk muôx nhos iz đraz lir chơưr, nưk hâuk trâu thâuv tar su thiêz tsâuk ntux, muôx zênhk chơưr tâu 10 shông lok lơưv. Cur cux heik ntâu jiês tsi khênhr hâuk taz sik nưk tsi mnôngs, iz jâuk zuk qênhv li ntơư mak siz char, siz chês xưz”.

Bác sĩ Nguyễn Trung Nguyên, seiz car Tsênhv qơư kho têx moz kâus tưx zav nox, tsêr kho moz Bách Mai heik pâuz, ziv txos jê tsiêz têz qơưk jux juk, hnuz tưs cux muôx nênhs moz viv kâus tưx chơưr tuôx nhoz chơưv kho moz. Ntâu lênhx nênhs moz kâus tưx chơưr viv hâuk tâu têx chơưr  muôz cồn Methanol tor shơư, muôx kênh thâuv zos lơưr liv zôngv têx chơưr, bia kaz hênhr cux uô trâu kâus tưx lok sik uô hiêv txos têx siêz njưk. Bác sĩ Nguyên heik, tsi muôx iz zav chơưr tưs tâu seiz zos chơưr jông thiêz truôx tuk trâu lênhx tiz nênhs hâuk li:

“Uô ntêx thiêz đhâu tsiêz têz qơưk, chor nênhs moz viv kâus tưx chơưr tuôx nhoz kho moz shông tưs cux chôngz lênhx. Cheix ntux no nor mak têx lênhx nênhs moz viv plaz hlê tơưr ntâu đuô hur si, phênhv ntâu zos tiv hâuk chơưr ntâu, uô trâu plaz hlê, moz siêz. Chưr uô txo grêk tsơưs lênhx tiz nênhs têx nyar, đas  jos viv li ziv trâus moz vôngk hnhar”.

Kuôk no 10 shông, lênhx nênhs moz siêz phênhv ntâu zos tiv nưk muôx nưk iz zav caz moz uô huôv moz siêz, hok nhiv no, phênhv ntâu zos têx chơưr, bia tsênhv ziv hnuz ziv tsar ndê sei. Xav ciês ntơưv khoa kho têx moz lok sâuv plaz hnhur, cêr nox hâuk, tsêr kho moz Bạch Mai, xav kror đruôz đraz iz shông chơưv kho moz trâu 2 cxênhz ntâu lênhx nênhs trâul moz siêz tiv hâuk ntâu chơưr, bia. Đrav ntêx phênhv ntâu têx nênhs moz zos txir nênhx txix 40-50 shông, taz sik jê lok no muôx tsi tsơưs lênhx nênhs moz tưz tsi tâu muôx 30 shông lok cux trâus moz.... Bác sĩ Hoàng Nam, khoa kho têx moz li heik sâuv, tsêr kho moz Bạch Mai heik pâuz, taz viv tưz lênhk nhav têx nênhs moz tuôx nhoz kho moz siêz, plaz hnhur hlê tơưr tsar ndê 13 jiês tsuôk hâur 2, 3 shông:

“Nhiv no, iz hnuz khoa lênhk nhav chơưv kho moz trâu nhos 30 lênhx nênhs moz, hâur ntơư iz đraz ntâu zos cik txos chơưr. Chơưr uô hiêv txos siêz njưk, zos qir tiv xuz thơưx hlo uô moz siêz, siêz muôx trox, uô moz li no ntêr hnuz tiv têx chơưr uô trâu siêz njưk tsi jông, lênhx tiz nênhs trâul lôngx, ntêr jux juk txơưv uô trâu moz trưx phax siêz”.

Thôngz sâu ntơưv tsêr kho đas jos, têx moz vưv T.Ư tso pov, chơưv kho têx moz vưv tiv hâuk ntâu chơưr tsav 5-6% nênhs moz tuôx nhoz chơưv kho moz thiêz tsênhv  iz hnuz tsar ndê chôngz lênhx jux juk. 10 txuz kâus tưx chơưr đros thiêz 115 lênhx nênhs tsuv tuôx nhoz chơưv kho moz thiêz 11 lênhx trâul tuôs hâur shông đhâu tưz heik tsi tâu cxuô, tsi tâu tas têx tsi jông tiv hâuk chơưr, bia ntâu uô. Trơưk li tsưr tsix y tế ntiêx têz, liv zôngv têx chơưr, bia zos qir tiv hâur 31% têx txuz siz ntâuk siz tuô ; 33% txuz zuôv têx pox niêv, nhuôv zâu uô đaz uô tuôs; 18% txuz uô yêz siz yar siz tsông tâus cêr thiêz zos qir tiv uô uô muôx 60 zav moz gênhs. Têx lênhx cưk yuôx heik, tsi cxoz hâuk ntâu đhâu 2 taz viv cồn iz hnuz đros thiêz txir nênhx, bâuv li tsi cxoz hâuk đhâu 2 khoz chơưr lok 2 têik bia iz hnuz thiêz tsi hâuk ntâu đhâu 5 hnuz hâur iz ciêz./.

(Ban thời sự-Riê Lâux cxeik, nhênhv)