Phênhv thưr 7, hnuz 14/5/2016:

Chơưr Hmôngz xã Xà Dề Phìn

Xã Xà Dề Phìn muôx zuôr xar 400 ziv chuôz zis px Hmôngz uô nênhx nhoz, chuôs li ziv chuôz zis tưs cux uô tâu chơưr kaz chiê muôs. Zơưv Hồng x Muôk nhoz jos Xà Dề Phìn, zos iz ziv chuôz zis uô chơưr đhâu ntâu tiêv lok thiêz muôz poz cưk chox lok uô; thâuv hâu tâu poz cưk tsês tiêk sor so thiêx li muôz xaz chox lok fông, vâuv tsês. Chor xaz ntơư, muôz blôngx hơưk, blôngx yuôx chox lok uô, thâuv uô tâu chơưr hâuk thiêx tsik moz toz hâu thiêz chơưr thiêx tsư kaz.

“ Thâuv tưz nriêr txâuk 5 zav blôngx, đros tơưr ntông Đâu Trì muôx txux zôngv tir tar moz thuôk, pox nhuôs chox mul nzuôr thiêz tsuôr mos shơư đros nôngz Pìa, zav nôngz tâu pox nhuôs chos hâur vax tsuôk nhoz tox siêz Sìn Hồ thiêx muôx. Thâuv tuôr mos nôngz Pìa, pox nhuôs muôz siz shơư thiêz puôz uô yênhx thôngx, muôz jiêz sâuv vaz”

Thâuv uô puôz tâu xaz thiêz xaz tuôx hnor tsư kaz nziês, tsôngv px tsuv muôz chox muk tsês chiê trâu sâuv tsuôr nzêix, thâuv hâu tâu poz cưk tsês txiêk sor so  li muôz chor xaz ntơư chox lok tsông, kux fông trâu. Fông xaz tas trâu 3 hnuz tov kaz, xaz tuôx hnor tsư kaz nziês, thaâv ntơư ho muôz chox muk vâuv tsês trâu hâur huz lok zos khơưz kror vâuv trâu hâur ar, tsês 20 hnuz txos iz luz hli ntâu, li muôz chox lok chuz thiêx tâu chơưr kaz. Thâuv chuz tâu chơưr ntơư, zos muôz ntiv tsês traâ hâur huz thiêz khươz kror phâuk trâu hâur ar, ziv tsês ntêr hnuz, chor chơưr ntơư ziv kaz. Niêv lâus Dinh x shôngx nhoz jos Trăn, xã xà Dề Phìn, Sìn Hồ hêik pâuz:

“ Chiê uô tâu chơưr, thâuv chuz hâux lưv trâur tơưv li chas lok six coaz tsôngv, tsi trâur tơưs lox, chơưr zỗng xziv trâus cuz nhiêz, zos tơưs tuos mak tsi lol chơưr. Thâuv chuz tsuv hlôngr đêx tsi so sâuv ziês, zos đêx cuz mak chơưr tsi chư kaz lơưv. Iz hnuz muôx txâuk mak pêz uô tâu 20 txos 30 lir chơưr. Chor chơưr co tsês mê njik hâur tsêr zôngv lok sik tiêv kruô, yuôr chor mak chox mul muôs pev ciêz”

Tsôngv px Hmôngz nhoz thax tsav hêik sâu uô chơưr poz cưk tưz muôx thâuv nzor lok thiêz cux zos faz tsưr ziv huôv tsar uô muôs, sâu tâu nhiêx txiêx chox lok cxiv kho ziv chuôz zis. Grê nhiêx muôs 40-45 cxênhz iz lít; chor chơưr thâuv chuz tâu muôz phâuk ntêr hnuz hâur kror ar, muôs grê nhiêx 80 cxênhz iz lít. Iz lênhx kruô nhoz Hà Nội tuôx shir phaz lul hêik pâuz:

“Chor chơưr no, thâuv hâuk tas cux nziv siêz cơưs thiêz zôngx ziv hâuk. Chor chơưr no tsư kaz, tsik thôngx đuô zav chơưr. Tsuôk ntơưv no thiêx muôx zav chơưr no”.

Chênhr zos li hêik ntơư, thâuv tsôngv kruô tuôx ndis shuôk têz qơưs txos Sìn Hồ, tsuv ndêiv muk hâuk siv pêz Hmôngz zav chơưr poz cưk nhoz thax tsav qơư hêik sâu./.

                                              (Tsu cxêik nhênhv-Chẻo Thu)