Luz chêr zuôr njiz trâus têx phiv liv li chak zos tso tsês tsik nox njêr?

Chôngz lênhx nênhs tưz nox tsơưs njêr, têx thâuv tsênhv tsik nox njêr, viv xar tiêk njêr zuôr uô phiv liv txos đas jos. Uô li no puôk zos iz kror jông huv đros?

Njêr zos iz zav tsơưr zuôr paz tâu trâu lênhx nênhs luz chêr muôx jos. Nox njêr ntâu cux tsik jông thiêz zuôr uô trâu lênhx nênhs co trâus moz ntâu zav moz li trưx phax plaz, tros maz, moz plơưr, poz cxa tsik khor….Taz sik, nox njêr tsơưs cux tsik zos iz kror jông, viv zuôr uô trâu natri hâur luz chêr muôx tsơưs, txix co zuôr tsik kaz lok nox, têx têk tơư tsik muôx jos, tsâuk muôs…

Zos tiêk tsik nox njêr, mak tsik tsuv  cxoz tso tsês tsik nox ciês hlo thiêz cux tsuv pâuz tâu txos luz đros chêr zuôr txơưr txar li chak đros trâu têx hlôngr yiêz no. Zos tiêk tso tsês tsik nox njêr mak luz chêr zuôr muôx têx txơưr txar li đrav kaz:

1. Ndê cir

Njêr i-ốt lok six zov chênhr trâu luz chêr. Zos tiêk tso tsês tsik nox njêr ciês lơưv mak, chor njêr hâur luz chêr zuôr muôs tsơưs. Uô trâu lênhx nênhs tso tsês tsik nox co piz ndê cir, njêx muôs tros tuôx, tơưr grêix kruôr, têx lênhs tsik muôx jos thiêz gênhk.

2. Phiv liv txos plơưr

Zos nox tâu tsơưs natri mak zuôr paz muôx ntâu kror liv, tiv zix zos chor nênhs trâus moz plơưr. Taz sik kror no cux tsik zos tiêk zuôr huv đros trâu tas nro cxuô lênhx nênhs, tiv zix zos chor nênhs luz plơưr tsik muôx moz thiêz luz plơưr muôx jos. Iz nhênhz chơưv tưz hêik pâuz tiêk thâuv sơưr đơưk nox tsơưs thiêz nox ntâu njêr hênhr mak zuôr uô trâu luz plơưr njiz trâus phiv liv ntâu đuô.

3. Chuôz cxaz phax tir tar insulin

Chor nênhs nhênhz chơưv tưz hêik tiêk hâur zuk pluôs nox muôx tsik txâuk natri, zuôr uô phiv liv txos đas jos phax tir tar insulin. Cux zos tiêk hâur zuk luz chêr muôx tsik huv đros insulin mak zuôr uô trâu thax njêr hâur chor nyar muôx ntâu đuô.

4. Luz chêr muôx tsik txâuk đêx

Thâuv chor natri muôx tsơưs hâur têx nyar, zuôr zôngx ziv njiz trâus têx kror zos luz chêr  muôx tsik txâuk đêx li kruôr ka, tsâuk muôs, nkhik đêx thiêz tơưv trôngx tsơưs đuô.

5. Xênhr siêz xar ntuôr

Tsik nox njêr mak zuôr phiv liv ntâu txos cholesterol. Txơưv tiêk kror no tsik yuô pov muôx yưv têx phiv liv, taz sik zuôr tsik uô ruôr hiêv txos cxuô kror hâur luz chêr, xav tas nro plơưr. Iz hâur têx kror tsik so njiz trâus zos xênhr siêz xar ntuôr.

Chor nênhs nhênhz chơưv hêik pâuz zos tsuv nox njêr cov huv đros xưz. Tsênhv tsênhz mak iz lênhx nênhs tsuôk tsuv nox 5gr njêr iz hnuz, bâuv li iz điêr hâuk cà phê xưz. Đros chor natri tsuv muôx hâur luz chêr, Tsưr tsix Y têr ntiêx têz hêik pâuz tiêk tsuv muôx tâu 2gram natri iz hnuz./.

(Thu Thùy-Lik Thox cxêik nhênhv-in,lưu)