Jax sâu thưr 7, hnuz xiêz 6/2/2016:

Pêz Hmôngz Luôs hâux lưv bax tsôngk trik yo tok shông yiêz

Tsôngv box….! Pêz heir nênhs Hmôngz cux xưk li cxuô heir nênhs txơưr đuô hâur hur si têz qơưs VN, heik txos cxuô heir nênhs zos heik txos têx cêr nênhx vênhx huôv jông. Hâur co muôx ntâu phôngz cxưx, cêr nênhx xênhz huôx thiêz iz heir nênhs nhiêk muôx nhiêk têx cêr uô nênhx vênhx huôv jông txơưr tsi siz thôngx. Hâur tsaz yênhx hnuz no, pêz thor xa txos sđ jax sâu heik lok “Pêz Hmôngz têx luôs hâux lưv bax tsôngk trik yo tok shông yiêz”.

 ( Đọc trên nền nhạc sáo vui xuân)

Cxuô hêir nênhs hâur hur si têz qơưs heik cxuô, pêz hêir nênhs Hmôngz hêik taz, cxuô luôs hâux lưv bax tok shông yiêz, zos iz kro cêr shir phaz uô trâu cxuô lênhx sđ tok njôngr đhâu iz shông khưr huôv tsar cêr uô nox uô hnar, cxiv kho luz nênhx hâur ziv chuôz zis. Đhâu iz shông khưr, txơưv shông tưs cux li, txos trâu hmo tsiêz 30 cux zos chiê qêz suô, lơưr têx kror tsi jông đros shông lâuk muk, thor cov muôx ntâu kror jông, cêr shir phaz lok txos trâu cxuô lênhx hâur lênhx ziv chuôz zis, cov sơưr đơưk tsi muôx moz tsi muôx gênhs, uô luz nênhx shir phaz yar ntux đris hâur shông yiêz.

Chênhr viv li, hnuz tsiêz zos iz hnuz muôx cêr shir phaz lov jêv lul hâur cxuô ziv chuôz zis thiêz zos iz cêr nênhx vênhx huôv jông muôx thâuv nzor lok, đhâu iz shông 12 luz hlik, shông yiêz tis tror lok txos. Chiê shông yiêz muôx cêr shir  phaz, njiz ntâu kror jông trâu zuk chuôz zis, têx kror yiêz, kror jông thâuv tưs tưz tâu pêz hêir nênhs Hmôngz seiz hloz txos, viv chor lâuk đrav ntêx, têx luôs hâux lưv xơưs tsôngk trik yo bax trâu cxuô lênhx hâur ziv chuôz zis tok shông yiêz, tsuv hnar đeiv jông, đeiv yiêz hâur têx hnuz tsiêz 30. Chênhr zos li heik ntơư, chiê uô cov tâu cxuô zav pax ntâuz, đuôr tưk, tsôngk yo jông jav chox lok hnar, hur si têx luôs haux lưv co zos cxuô lênhx pox niêv, vir ndâuk, cxuô lênhx nxeik hluôk li luôs hâux lưv thiêz tsuv zos tus gruôs, tus txơưx uô thiêx uô tâu têx pax ntâuz, tsôngk trik yo jông jav, kaz côngz mok chox lok hnar. Chiê xơưs cov tâu iz chêr tsôngk trik yo yiêz thiêz jông jav, hnar muk đros sđ uô si, uô cêr lov jêv hâur hnuz tsiêz, tsôngv pox niêv, vir ndâuk sđ, tsuv bax uô thiêz xơưs uô ntêx 2, 3 luz hlik thiêx uô tâu. Thiêz hâur têx hnuz kaz shông, zuôr txos tsiêz 30, thâuv sđ sâu têx blêx poz cưk tas, cux zos luz six hơưv cxuô lênhx pox niêv, vir ndâuk Hmôngz nhoz trâu cxuô jêx jos, tưz jâuv uô yênhx pưz pơưs lov jêv ntưk, nhiêk bax nhiêk têx chêr tsôngk trik yo trâu têx tuz nxêik hâur ziv chuôz zis chiê  hnar tok shông yiêz thiêz tâu hnar nthuôr uô cêr lov jêv hâur têx hnuz tsiêz.

Niêv lâuk Thox Xênhv Vax nhoz jok Cha Mạy, xã Long Hẹ, huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La tsênhv taz tov sir jos xơưs têx tsôngk trik yo bax tsês trâu niêv lâuk chor mê nhuôs hnar tok shông yiêz hêik pâuz:

“ Pêz, iz shông sâu tas têx kôngz, shông yiêz tuôx pêz zuôr bax tsôngk bax yo trâu pêz têx mê nhuôv, zos pêz tsi bax têk tsav tsi muôx iz đeiv yiêz đros luôs hnar, êk pêz zuôr bax cov tâu iz lênhs 1, 2 chêr chiê shông yiêz tâu đros luôs hnar,shông yiêz tuôx thiêx shir phaz lus”.

Hâur têx hnuz no, muk txos cxuô jêx jok, kror tưs cux zôngx ziv seiz pov pêz tsôngv pox niêv vir ndâuk Hmôngz jâuv uô yênhx pơưs  ntê tơưk, xơưs tsôngk yo uô lov jêv shir phaz lul. Pos Đơưz Xênhv Lâux nhoz jok Ndêx Tsuôk, xã Chiềng Ngần, TP Sơn La heik:

“ Luz shông lâuk tas shông yiêz zuôr tơưv tuôx, pêz zuôr bax trik yo trâu têx tuz nxeik muk uô lov jêv, muk đros luôs  ndis ciêz ndis tov muk đhiê đax đhiê luôs cov têx mê nhuôv shir phaz lus thiêx tâu muk đros luôs đhiê đax đhiê luôs chiê tâu đros luôs nox jông hnar sor, đros luôs cơưv txơưx cơưv njê xưk luôs tuz luôs nxeik, xưk têz xưk qơư, xưk jêx xưk jo, tuk hloz tuk zâu, niêv txir lok tâu hnar iz zav, Pêz ndo njôngr bax trâu têx tuz têx nxeik  xưk li têx lâuk heik”.

 ( Nhạc sáo Xuân)

Tsôngv…!Pêz hêir nênhs Hmôngz têx cêr nênhx vênhx huôv jông, lês đhâu ntâu tiêv lok, hâur iz shông đhâu, txos trâu tsiêz 30 shông yiêz, chênhr zos iz kror uô trâu cxuô lênhx sđ muôx cêr shir phaz, txơưv ziv chuôz zis tưs tsuv muôx tsiêz đros têz qơưs sđ nox, muôx đeiv yiêz đros sđ hnar li tsiv nhos sir jos khưr huôv tsar uô nox hâur iz shông chiê txoz cxơưx luz nênhx thiêz tok têx nênhx tsa cxênhz jê, cưr tix sđ tuôx ndis shuôs, đros nox kaz hâuk luôs, siz phôngv côngz hmôngr, hla trâu shông yiêz njiz ntâu kror jông, ntâu cêr vav mênhx hâur luz nênhx./.

                                                     (Riê Lâux, CQTTTB- nhênhv thiêz sâu)