Jax sâu  thưr 7, hnuz 31/10/2015

Đắc Lắc: Chiê siêz njôngr trâu têx tuz nxeik hluôk ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx ntơưv jok Kom Leo.

( Tiếng hướng dẫn và làm mẫu của nghệ nhân)

Hâur luz hâur pâuk ntông lox nzôngr nzông nhoz iz saz tsêr côngv thôngx jok Kom Leo, xã Hòa Thắng, TP Buôn Ma Thuột, iz paz nhuôv tuz nênhs Ê Đê, lênhx mê yax nhiv kruôr 6 shông, lênhx lox yax muôx 17 shông, tsênhv moz siêz lus seiz thiêz shâuv ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx lơưr Y Hiu Niê Kđăm lênhx txơưx ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx tsưr ziv kriê. Chor nhuôs jâuv iz ndis seiz lênhx cưk kriê ntâuk, txix tsưr ziv tuôr kưs đruôl, txos trâu ntâuk đruôl thiêz nhênhv heik lơưr têx suôz đruôl. Hâur zuôr xar 20 lênhx cxaz chuôz cơưv, muôx têx lênhx nhuôs tưz tsi tâu  pov iz jiês hlo shor đruôl tôngx nxêz tôngx jông li chas. Taz sik thâuv hnor đruôl tôngx nxêz tôngx đror, tuk tưs siêz cux cuz lus, xar đros ntâuk, đros đhiê uô si.

Đhâu thâuv kriê iz lưv tas, cưk kriê Y Hiu tso iz tuk ntâuk jux juk seiz lênhx nhuôs tưs ntâuk tâu. Txơưv nhiv kruôr cơưv, taz sik iz cxiê lênhx nhuôs cux ntâuk tâu thiêz uô tâu jông trơưk li kriê. Txix ntơư, cưk kriê Y Hiu muôz pheiz uô têx  paz, chiê muôx tsưr ziv kriê huv đros.

Băng: “Cur seiz têx nhuôs cux moz siêz cơưk, chor nhuôs cux pâuz tâu, iz hnuz hlôngr yiêz jux juk, cux tsuv muôx têx yiêz chiê fiv đros ntu hlôngr yiêz. Txos iz jiês no, mak chor nhuôs cux lok six moz siêz cơưv shâuv, iz cxiê lênhx cux tsi yuôx xar cơưv, viv tsi zos tuk tưs cux jông iz zav, nhiêk muôx nhiêk siêz nhiêv, tsưr ziv ntâuk. Thiêz têx tsưr ziv cur tưz kriê tas trâu chor nhuôs mak paz nhuôv no, iz đraz ntâu cux cơưv tâu sei, phênhv ntâu têx nhuôs puôr lênhx pâuz cxuô lok sâuv têx  tsưr ziv ntâuk”.

Cheix so sor shông no, lớp kriê shâuv ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx jiês xuz thơưx tâu tsưr tsix ntơưv jok Kom Leo, tas nhos 30 tsov đeiv zos nhiêx khiêz cơưv, UBND TP muôz. Hâur iz luz hlik, cưk kriê Y Hiu zuôr kriê trâu têx nhuôs tsưr ziv cơưv shâuv ntâuk 2 zav đruôl tôngx nxêz tôngx thiêz tos trax shôngz. Cxuô jiês tsưr tsix cơưv shâuv ntâuk hâur tsêr vênhx huôv côngv thôngx, taz sik jâuv no jok ho tsưr tsix cơưv jêx jok viv li lớp cơưv tưz tâu yeik lok cơưv ntơưv iz saz hâur pâuk ntông lox nhoz iz saz tsêr vênhx huôv. Txơưv cơưv kror tưs lok têx nhuôs cux moz siêz lus cơưv tsi tso tsês.

Chor nhuôs tsênhv taz tov cơưv ntâuk đruôl tôngx, niêv lâuk Hoàng Thị Thủy, Bí thư đoàn xã Hòa Thắng txơưv tuôx seiz lớp, gra ntơưv têk đros tuôx zos iz hnaz txir ntông. Lớp muôx kruô, ho muôx huv puz, têx nhuôs ziv jông siêz, shir phaz đuô. Niêv lâuk Thủy heik pâuz, no zos tsưr ziv chiê cxiz têx nhuôs sir jos đuô, vav chiê siêz njôngr trâu têx nhuôs chiê tov kaz no xã muôx nzir iz  paz tuz nxeik txơưx ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx, kror mak tas nro xã vav tok njôngr:

Băng: “ Cux zos tuôx seiz têx nhuôs, cxiz chor mê nhuôv chiê lơưr moz siêz tuôx cơưv, ziv hnuz ziv hu zâuv tâu ntâu lênhx fôngx zưs tuôx đros cơưv đuô. Vviv li khênhr mak zar tsâuk ntux pêz tso 1, 2 lênhx uô hâux lưv lok sâuv vênhx huôv lok sik têx đoanx viên tuôx seiz, tôngv zênhx chor nhuôs”.

Lơưr nênhs Ê Đê cêr nênhx thâuk nzor, tsuôk muôx têx lênhx tưz hloz tiêr nênhs thiêx tâu cor đruôl tôngx, nxêz tôngx; hok têx nhuôs zâu tsi tâu hloz tiêr nênhs mak tsi tâu ntâuk đruôl tôngx, nxêz tôngx. Taz sik nhiv no, têx đruôl tôngx, nxêz tôngx tsi muôx ntâu li đrav ntêx, chor nênhs txơưx uô thiêz txơưx ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx cux ziv hnuz ziv tsơưs lênhx, tsi muôx ntâu thiêz  puôr lênhx tưz lâuk tas, chênhr li ntơư, luôs hâux lưv kriê tsưr ziv ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx trâu têx tuz nhuôs, cxênhx tov kaz chiê pâuz ntâuk, đros por hưv, tuôr chiê têx txux chi jông co ziv zuôr trâus txos. Taz sik, hâux lưv no tsi zos zôngx ziv. Chiê muôx tâu iz paz tuz nxeik txơưx ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx, iz chas yưv nhiêx krêz lớp kriê cơưv, hu têx lênhx pâuz thôngz, txơưx ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx tuôx kriê, chor tuz nxeik tsuv tâu cơưv shâuv ntâuk tsi so thiêz zov chênhr zos tsuv muôx qơư trâu têx tuz nxeik cơưv shâuv,  nthuôr uô lov jêv….

( Nền diễn tấu tiếng chiêng tre-đoạn kết)

Đhâu lớp cơưv no, nzir iz paz tuz nxeik zâu zuôr tâu yênhx lix. Chor nhuôs co zuôr zos paz ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx hlôngr njêx muôs trâu jok cxaz chuôz dự têx jiês nthuôr uô lov jêv ntâuk đruôl tôngx nxêz tôngx lok sik muk nthuôr uô trâu sơưr đơưk seiz nhoz cxiê qơư. Vav chiê siêz tiêk, chor nhuôs no suôz đruôl tôngx nxêz tôngx zuôr ziv hnuz ziv uô thiêz ntâuk tâu đror gôngr, jông đuô. Suôz đruôl ntơư zuôr đros đreiv têx tuz nxeik hâur nthuôr uô cêr lov jêv chiê trâu chôngz lênhx ntâu tuk tâu seiz, pâuz txos./.

                                                ( TTTN-Riê Lâux cxeik-nhênhv)