Jax sâu thưr 7, hnuz 12/12/2015

Sik truz hluô-VN li têx txux chi vênhx huôv jông tiv 10 sâuv ntiêx têz

 

 

 

Lơưr phưv giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huy, Ủy viên Hội đồng Di sản têz qơưs, lênhx nênhs cxaz chuôz cxiv tsa, uô têx ntâuz ntơưr lok txux chi sik truz hluô thôngz đhâu trâu UNESCO mak, txux chi sik truz hluô zos iz zav uô si tâu nthuôr uô ntâu trâu cxuô thax tsav, suôv qơư, phênhv ntâu nthuôr uô trâu  thax tsav Đông thiêz Đông Nam Á, đros têx cêr vav chiê siêz njôngr, cov ntux paz tsôngv box sơưr đơưk uô tâu kôngz lôngk ntâu, sâu tâu nju, txơưv zav txux chi uô si ntơư muôx ntâu tsưr ziv tsưr tsix uô nhiêk txơưr nhiêk, heik lok têx heir nênhs, thax tsav, têz qơưs têx cêr nox nhoz, xênhz huôx, vênhx huôv ….:

“ Hàn Quốc lơưr uô lok six jông, lơưr tưz muôz zav txux chi uô si sik truz hluô ntơư uô yênhx iz txux chi vênhx huôv jông thiêz hu zâuv tâu chôngz lênhx ntâu tuk đros cxaz chuôz, têz qơưs Campuchia mak lơưr cux tsênhv tuôr tâu tsês zav txux chi no xưk li nhoz pêz têz qơưs, nưk cux tsênhv tâu tsưr tsix uô nhoz têx jêx jok. Taz sik txơưv nhiêk muôx tsưr ziv uô taz cux zos muôx 2 paz nhoz 2 tos tư hluô siz truz thiêz lơưr sik tưr truz seiz tos tưs zênhx, tos tưs sưz. Ntơư zos têx têz qơưs  tsưr ziv, siêz xar uô si sik truz hluô lov jêv”.

Nhoz Campuchia, txux chi uô si sik truz hluô tâu tsưr tsix tsi so viv 3 côngv thôngx hlôngr njêx muôs nhoz iz ndis pak đêx lox ( Great Lake) hâur Biển Hồ Tonle Sap-qơư nhoz jê thax tsav qơư trâur lâuk Angkor. Nhoz Philippin, sik truz hluô tâu uô ntơưv hungđuan zos iz đrôngs lox hâur Ifugao tâu pâuz txos đros têx đras liêx lox đar to bê lus.  Nhoz Hàn Quốc, zav txux chi uô si no cux tâu tsưr tsix uô nhoz ntâu thax tsav. Ntơưv VN, sik truz hluô tâu tsưr tsix uô tsi so nhoz têx tỉnh Lào Cai, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh thiêz đrôngs Hà Nội. Co zos iz txux chi uô si jông thâuk nzor, tsuv muôx chôngz lênhx đros uô, thâuv tưs tưz hu zâuv tâu ntâu tuk moz siêz đros cxaz chuôz.

Tsưr ziv uô iz thax tsav, suôv qơư nhoz nhiêk muôx nhiêk tsưr ziv tsưr tsix. Ntơưv Hà Nội, muôx txux chi uô si jâuv sik truz hluô, tsưr tsix ndax trâu thâuv ntênhs hội Đền Trấn Vũ hnuz xiêz 3/3 zênhz lix niêx shông, ntơưv jok Ngọc Trì, phường Thạch Bàn, quận Long Biên. Zơưv Lê Văn Cự, uô hâux lưv nhoz Đền Trấn Vux, jok Ngọc Trì heik pâuz: Txix đrav ntêx, zav txux chi uô si jâuv sik truz hluô tưz zos iz cêr xênhz huôx vênhx huôv thâuv tưs tưz zuôr tsuv muôx hâur tsôngv box nhoz no luz nênhx thâuv tsiêz 30, ntux yiêz tis lok txos. Sik truz hluô tsi tiêk txux chi uô si lov jêv hâur hnuz tsiêz, mak ntơư tsênhv zos tsôngv box sơưr đơưk cêr sik thôngx siêz, vav xar njôngr cov zơưv sơưz, têx lâuk paz por hưv trâu chuôz zis, jêx jok tsi muôx moz gênhs, nox nhoz luôs nxi. Hnor mông tiêk zav txux chi sik truz hluô tâu côngz jênhv zos iz zav txux chi uô si jông sâuv ntiêx têz, zơưv Cự thiêz ntâu lênhx tsôngv box nhoz no lok six jông siêz, shir phaz:

“ Pêz tsôngv box sơưr đơưk nhiv kruôr pâuz tas cik, lok six shir phaz, lênhx tưs cux puôr lênhx jông siêz, pêz jông siêz lok sâuv txux chi uô si jâuv sik truz hluô, txix  thâuv ntêx txos nhiv no têx lâukk tưz khơưk tsês chiê kriê trâu iz tiêv đhâu iz tiêv. Txix thâuv nzor lok txos nhiv no tsôngv box tsưr tsix sik truz hluô hâur têx thax tsav muôx chôngz nênhs sik đros cxaz chuôz, uô ntêx thâuv zuôr tsưr tsix sik truz hluô pêz uô iz ntênhs txi thiêz đâu truz hluô tas pêz cux uô ntênhs thor cov ntux paz trâu iz tsôngv lax pêx xênhv sơưr đơưk iz shông yiêz uô tâu nox tâu hnar, tsi muôx moz gênhs”.

Yuôr zơưv Nguyễn Như Luận, iz lênhx tsôngv box nhoz jok Ngọc Trì, phường Thạch Bàn cux muôx cêr jông siêz, shir phaz li ntơư:

“ Shir phaz cơưk, txix nhiv no txos tsiêz 30 shông no zuôr krêz uô ntênhs hội lox txos trâu tsôngv pêx xênhv hâur thax tsav lênhk txeik UNESCO ntơưr côngz jênhv kruôs txos zav txux chi jông no”.

Txux chi uô si sik truz hluô zos chiê uô trâu sơưr đơưk tror sik đros ndo txos têx cêr uô nênhx, sik thôngx siêz đrav ntêx. Ntơư zos thâv jok Ngọc Trì trâus kruôr gis hênhr, 12 luz kror đêx mak kruôr, grêk tas 11 luz, tsuôk yuôr iz luz thiêx muôx đêx. Nyei tsav têx lênhx txơưr đuô đrâuv  luôs 2 chas jêx jok tuôx gra đêx, viv li tsôngv box sơưr đơưk hâur jok muôx đêx ntơư tsuv sir jos đros por hưv, tsi chiê lênhx nênhs tưs saz đrâuv luôs 2 chas thax tsav tuôx gra têx đêx. 2 tos sik txênhz, sik truz, nyei tsav siz truz li ntơư uô têx đêx nquôr tas viv li sơưr đơưk li jâuv hâur pêv têz puôs trơưr thôngz đêx sik txênhz, sik truz. Tov kaz no tror ndo đuô txos têx li heik ntơư, chor lâuk thiêx xar tâu tsưr ziv uô si jâuv sik truz hluô chiê nthuôr uô trâu sơưr đơưk seiz, sơưr đơưk pov. Tsênhv thâuk nhoz Vĩnh Phúc, têx lênhx nênhs sik truz hluô tsuv jâuv sâuv luz kror đêx tưz khơưz tâu, zôngv hluô chiê siz truz. Nhoz Sóc Sơn, lơưr ho zôngv shôngz siz truz, mak txux chi uô si jâuv sik truz hluô nhoz Long Biên, lơưr uô li no: Lênhx nênhs sơưr tov kaz ho muôz 2 cxeik têk puôs, khơưv lênhx nênhs uô ntêx đuôr, uô yênhx 2 caz ntêr trâu 2 tos chiê siz truz. Lơưr chor nênhs nhênhz chơưv, tsưr ziv, siêz xar tsưr tsix uô ntênhs no zos xar cov tâu ntux paz trâu tsôngv lax pêx xênhv iz shông muôx ntux yar ntux nas, uô tâu kôngz lôngk pur cxaz, tu tâu tsiêx cxu pur guôx. Phưv giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Văn Huy heik li no:

“ Kror jông hâur txux chi vênhx huôv sik truz hluô ntơư zos luôs siêz vav xar njôngr trâu zuk chuôz zis thiêz tsôngv cưr tix nênhx tsa sơưr đơưk hâur jêx jok luz nênhx nox nhoz luôs nxi. Chênhr viv li, têx lênhx cxaz chuôz sik truz hluô no cux xưk li têx lênhx tsôngv box, lơưr lok six shir phaz. Lơưr siêz xar zênhx thiêz sưz tsi zov chênhr mak ntơư zos lơưr tâu cxaz chuôz uô si lov jêv. Hur tiz si têx ntơư uô yênhx tsôngv box nhoz no iz txux chi vênhx huôv jông. Cur xar zos li heik ntơư, txux chi vênhx huôv sik truz hluô thiêx tâu por hưv tsês chiê, tsưr tsix uô trâu sơưr đơưk seiz, sơưk đơưk pâuz”.

Đros têx muôx liv thiêz jông no, txux chi uô si sik truz hluô tưz tâu UNESCO kruôs thiêz côngz jênhv zos iz zav txux chi vênhx huôv jông shông 2015 hâur jiês cơưv zar hnuz kêix hnuz 2/12 nhiv kruôr đhâu ntơưv Namibia, thiêz zos VN li Di sản vênhx huôv jông tiv 10 sâuv ntiêx têz./.

                                                 ( TTT-Riê Lâux cxeik, nhênhv) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Phênhv thưr 7 hnuz 12/12/2015

Tsôngv box Cho Liêz nhoz Sa Pa li tsưr ziv uô đruô

 

 

 

Lơưr phongx cxưx iz chuôz zis mênhx cxưx Cho Liêz tsuz muôx iz bộ đruôk, trax chiê phưx vưv trâu xênhz huôx vênhx huôv trâu chor hnuz ntênhk, tsiêz, uô yôngz cok, đaz kruôk. Mênhx cxưx Cho liêz uô đruôk txix tsưr ziv uô cxôngx nzor. Lơưr chor đruok tâu uô txix ntông mít thiêz ôngv tơưr nhux lok sik tơưr tưv chiê uô.

Oz đêiv tơưr bos đruôk co tâu muôz chor car thênhx muôs kror chiê khiz trâu luz đruôk, lơưr co nênhs uô muôz chor pak ntông njiê trâu luz đruôk, truz chor hluô co siz khiz tơuvư chor pak cov truôx, khor. Zơưv Lý Phủ Quyện, qơư uô đruôk nhoz xã tả Phìn, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai puz pâuz:

Băng: “Pêz tsuv cơưv chiê pâuz uô, uô zos li thâuv ntêx, uô txix car thênhx, luz đruôk lok cux uô jông uô li thâuv ntêx xưz. Chor đruôk no uô tâu mak cux zôngv trâu uô vênhx nghệ, têx hnuz ntênhk, tsiêz thiêz hnuz xiêz iz pox nhuôs txi côngv pox côngz zơuv côngz cux zôngv đruôk hur si”.

Uô tâu đruôk jông cux zos khov trâu nênhs uô li chênhz zênhv. Tsik zos chuôz zis mênhx cxưx Cho tưs cux uô tâu đruôk. Uô đruôk mak tsuv tâu kriê txix fâuv nếnh so trâu fâuv tov kaz. Nhiv no zơưv Lý Phủ Quyền li qơư uô đruôk zos iz kror qơư jông trâu tsôngv kruô ndis shuôk. Tix lâus Trần Văn Tuấn, iz lênhx kruô tuôx txix Hưng Yên hêik:

Băng: “Pêz pov chor nênhs nhoz uô đruôk lok six txơưx. Nhoz qơư kik mak đruô tâu lơưr xuôk chor pak shôngz njiêz cov truôx ciês trâu luz đruôk, taz sik nhoz no mak luôs uô txix xuôk hluô khi thiêz zuôr hlôngr tâu đruôk luz suôz txix chor hluô khi co mak zos iz kror txơưr pir li chor đruôk nhoz qơư kik”.

Nênhs uô đruôk đrâuv muôx oz cxêik têk txơưx tsuv muôx oz luz poz njês txơưx mnôngs thiêz kho đruôk luz suôz. Iz luz đruôk jông mak thâuv ntâu chor nênhs nhoz đêz cux hnor tâu đruôk li kror nxê, nênhs nhoz jê mnôngs cux tsik tôngs njêx. Nhiv no, mênhx cxưx Cho nhoz xã Tả Phìn, Sa Pa li chor đruôk tưz tsik zos phưx vưv trâu pêx xênhv li zoz qơưx, mak tsênhv zos iz kror huv chiê ndis shuôk jông, sêiz zos iz kror huv trâu tsôngv kruô thâuv tuôx txos tox siêz Tả Phìn./.

                  (Thanh Thủy-Lik thox cxêik thav)