Phênhv đêx hur thiêz vêv xênhz tênhx qơư

Đêx muôx pưs txux lok six coaz tsôngv. Đêx zos khov ntux têz uô tâu. Taz sik đêx cux lok kror riêz nênhs thiêz uô tuôs lênhx nênhs thâuv đêx trâus kiês nênhs, đêx ngaz, ntux kruôr gis. Tsưr ziv sir zôngv đêx nhiv no hâur côngv thôngx tsênhv lav phêv ntâu. Ntâu qơư tsôngv box tsênhv seiz đêx zos tài nguyên muôx ntâu thiêz tsi pov tâu đêx li tsiv grê thâuv tênhx qơư tsênhv txơưr txar, têx hâur đêx ziv hnuz ziv trâus kiês nênhs thiêz kruôr lơưv jux jus.

          Đêx hur zos đêx nziêz, tsi tsư tul tsi, tsi muôx têx tưx thiêz caz moz hâur đêx. Caz moz thiêz tsơưr tưx muôx tsi đhâu têz qơưk li ploz tsênhr lok đêx hur. Đêx kiês nênhs zos tiv đêx hlôngr têx tsơưr lý, hóa, sinh vật uô trâu đêx trâus kiês nênhs, uô zênhr shar txos tsôngv box li đas jos zos hâuk đêx mak tsi râuz, zôngv đêx chiê xênhz huôx, uô vêv xênhz lênhx nênhs hâur niêx hnuz.

          Têx uô đêx kiês nênhs zos tiv tênhx qơư, khôngz qiv, ar, đêx ( têx tsơưr hóa học thâuv uô công nghiệp, tso đêx kiês nênhs lol hâur tênhx qơư....) Trâus tsơưr tưx cxôngx sir zôngv têx kuôr hlâu, têx tsơưr uô moz trưx phax hla đhâu phênhv tso chei; tiv caz moz 80% têx zav moz o vôngk zos muôx lênhx coaz txos đêx ( tiv zix zos moz plaz), nhoz têx têz qơưk tsênhv huôv tsar, lok six lax tir tar tâu têx caz moz, chaz hlaz muôx lênhx coaz txos đêx, têx zav moz sâuv tơưr greix, moz kror muôs....viv zôngv đêx tsi huv vêv xênhz thâuv nox hâuk, uô vêv xênhz lênhx nênhs.

          Têx tsưr ziv lok taz por đêx hur thiêz vêv xênhz tênhx qơư:

          Tuôr cov hâur đêx hur: Muôz siêz côngv thôngx li jênhv pâuz por vêv hâur đêx, tsi por têx vuôz tsuôz kiês nênhs pêv hâur đêx, tsi zôngv yuôx tuô caz tsi trơưk cui tênhv....Tsi zôngv ntâu têx tsơưr uô kiês nênhs tênhx qơư, tiv zix zos tênhx qơư đêx.

          Cxênhx txuôk đêx hur: Tsi lav phêv thâuv zôngv đêx xênhz huôx, tsuv tuô chiêr đêx thâuv zôngv tas, kho đuô têx car đêx trâus liêv; zôngv têx đêx li đêx nas chiê nzuôr qar puôv, zưs trâu tsoz chos...../.

(Tuyết Lan- Txâur Vax cxeik nhênhv)