Chiêng xền đông -  pảy chự phổng pá mạy nẳng Na Hẩu   

                                                                                                                                                                                 Na Hảu lỏ xã dú cuông phổng càng ong khòng phổng pá mạy Na Hảu, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Xã mi ta đin hák mi cài 5.600 héc ta, cuông nặn pá hák mi cài 4.500 héc ta. Pá xương làng hươn chung khong cài 500 chua hươn pi nọng côn Mông cắp cài 2.500 hùa côn. Khảm cài hạng pi kin dú cạt kiên cắp pá, hụ đảy luật pá, pi nọng chựa côn Mông nẳng nỉ cọ tánh ók pưng tặt pun ma tang vịa pảy chự pá đảy lài côn pông chấp năm. Lung Sùng A Xà, dú thôn Bản Tát, xã Nà Hảu hảu hụ, pá lỏ bón pảy chè hảu côn dân chơ phôn nháư lôm luông, nong lạt thuổm, pá hảu chương khong vạy liệng côn, mi bó nặm vạy kin cánh mi nặm vạy háy phừa tông na. Pảy chự pá pu lâng khèo chăn cọ chính lỏ chự hảu dân bản lâng kin dú chum yên, ím po.

          Pá lỏ bón pâng khòng bản khuống, lỏ bón vạy dệt hịt xên đông, mong cong chảu nặm, chảu đin cụm cuồm, hé hen cánh choi pi nọng hảo hanh, tảnh liệng, púk bồng đảy ngai đì, pưng họ xong đảy chự hiêm. Pưa xương nặn, pi nọng nẳng nỉ lâng chằư pảy chự pá cắp pưng luông pùn cánh cá pưng hịt khong pảy chự pá:

 “ Toi hịt khong khòng côn Mông hư té chạu té lài cọ mi hịt xên đông. Hạng pi ải mo chi mi quam khốm vạy pảy chự pá pu, pảy chự bó nặm. Va côn đàư nanh tít thứk, phát lao pá, pẳm co mạy nháư hư chi chuốp chếp hại sảy nào”. 

          Té pưng hịt khong, tòng chặn, pảy chự pá, đù pá lỏ làng hươn chung khòng lài côn, pưa xương nặn bản đàư nẳng Na Hảu cọ mi phổng pá đông căm nưng, cắp lài tô pá, co mạy quý hiếm xương cò hăm, co bày, co tạy, co dôm hin, dôm hòm, mạy bák…cánh lỏ bón kin dú khòng dáo 72 tàng tô pá, 240 tàng tô nộc, chi áo họt 50 tàng tô mi kết, cuông nặn mi lài tàng dú cuông Pặp sừ đành Việt Nam cánh tênh phén đin xương tô dương, tồ mì, tô linh, tô cằng, tô táu hùa nháư…

          Khay nị, hịt khong tòng chặn đảy pông chàư, luông khâng chàư phảu đù pá khòng pi nọng chựa côn Mông Na Hảu đang đảy huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái tựng dan đảy khày quảng, dệt pên pàng hội chiêng pá cạt kiên cắp mả khày du lịch nặm đin pá pu. Pả Lã Thị Liền, Phó Chủ tịch Uỷ ban dân mương huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái hảu hụ: họt mự lả xút khòng bườn chiêng âm lịch hạng pi, pưng bản cuông xã Na Hảu cọ tọp hòm ma nẳng phổng “ pá hảm, đông căm” khong bản vạy dệt hịt xên đông nhăng khék hịa “ Chiêng pá”. Ặn lỏ báu chư hịa hịt khong tòng chặn khặn chăn mi ý nghịa lạk lẹo nhăng pảy chự pưng ngươn lang mi té mưa lang pàng chạu khòng pi nọng côn Mông, hôm phân khặc khọ sáư vịa pảy chự pá.

          “ Chiêng xên đông đảy khày ók vạy chiên páo hảu po me dân mương nẳng Na Hảu vạu riêng, dân mương Văn Yên vạu chung cuông vịa pảy chự pá, lỏ dan chiên páo, khày quảng, púc pua xưa máư vịa khâng pảy chự bón nặm kin đin dú, trách nhiệm pảy chự pưng ngươn lang văn hoá, pưng hịt khong khòng chảu; tựng dan niếu chưa khék du lịch ma dam phổng nặm đin Na Hảu.

          Pi nị, chiêng xên đông Na Hảu, huyện Văn Yên tỉnh Yên Bái đảy tổ chức cấp huyện mưa hùa bươn 3 nị cắp lài vịa dệt pộn dỏn, cắp pưng ngươn lang văn hoá khòng côn Mông Na Hảu xương: chấp năm hịt xên đông, pàng hội kin màng pảy chự pá cánh kin chiêng pá khòng côn Mông;  tốc chợ côn Mông; khánh thi ỉn muôn khắp xe cánh ỉn muôn pưng luông ỉn mi té chạu, té lài khong chựa côn Mông…

          Toi tặt pun khòng pi nọng Na Hảu, lăng chiêng pá, pưng bản pọm căm pá 3 mự vạy dọn ơn chảu pá. Cuông 3 mự nị, chu côn căm báu đảy khảu pá tắt mạy, báu đảy àu bàư mạy khèo cá pá ma hươn, báu khút măn, hà nó, báu pói pháng sắt sính…Cắp luông pảy chự pá nị, côn dân pọm cắp chính quyên, chủm mú kiểm lâm lâng cạt kiên cắp căn pảy chự pá, pưng vịa tắt pẳm lao pá, chọk pá dệt hay, tắt pẳm, khôn chiên chương pá khong pu phít phép pọm đảy hụ hên cánh cẳn tơn lợp tăn. Pưa xương nặn cuông lài pi cài ma, ta đin pá hák mi càng phổng pá pảy chự Na Hảu, Yên Bái lâng đảy pảy chự đì, xã Na Hảu mi ta đin pá hổm pốc cựt đảy 90%./.

                                                                   T Xuân – Hạnh dịch