Kố cho rôh apoăng nâ Nguyễn Thị Ngọc Lan rơtế ƀă mâu tơmối ki ê lo ing Pơlê kong kân Hồ Chí Minh lăm hếo ngo vâ ngăn xok a tơring Lak, kong pơlê Dak Lak. Troăng prôk hliâk, ngo rơnâk, la kong loăng ngiât, chêm kơtốu, têa plông hiu pơ’lok ƀă tơdroăng ki hơniâp ro drêng châ mơnúa hếo hiăng kum nâ ƀă tâi tâng mâu khu dêi nâ hếo troh a kối ngo Čư̆ Yang Lăk, môi tung mâu ngo ki lĕm má môi dêi ngo Čư̆ Yang Sin.

Nâ Nguyễn Thị Ngọc Lan tối, rôh lăm hêi kố gá hơniâp ro khât.

“Xua tiah hmâ ôh tá la lâi tơmiât dêi tơná kô tâk troh a tíu ki a‘ngêi môi tiah kố, la khŏm mơ-eăm. Prôk troh a tơdế troăng xuân tâ tơbrêi, la á mơhnhôk dêi tơná tiah kố xo bu ối 1 chôu ‘nôi mê hiăng tâk troh. Troh akố mê hlo hyôh kong prâi tơnêi tơníu gá rơngiâp lĕm, á chêng ngo châm ôh tá la lâi hlo mâu tíu ki lĕm kố. Ngin ối a pơlê kong kân ôh tá la lâi châ hlo mâu loăng hlá nhâ hên môi tiah kố”.

Vâ lăm troh a kối ngo Čư̆ Yang Lăk, tơmối athế prôk tơkâ luâ mâu văng tơkâ luâ mâu têa krông

Hếo ngo ngăn xok cho môi tung 2 tơdroăng ki tơviah dêi Y Xim Ndu, ngế rơtăm hdroâng kuăn ngo M’Mông a ƀuôn Yuk La1, cheăm Dak Liêng, tơring Lak, kong pơlê Dak Lak, sap ing ngoh pơxiâm pêi cheăng tung kơvâ ôm hyô. Tơdroăng ki kơnía ki ê dêi Y Xim Ndu cho tơdroăng ki châ mơnúa pêi tung tơdroăng rêh ối, tơdroăng mơhno túa lĕm tro mâu pơlê cheăm tâ tá long Lak.

Y Xim Ndu ăm ‘nâi, ngoh mơdoh hên ivá ăm tour vâ lăm hêi ngăn kong kế ƀă pơlê, cheăm. Maluâ ai rôh ki trâm xơpá ó xua pơreăng la troh nôkố, kŏng ti pêi cheăng tiô rơnó ôm hyô Čư̆ Yang Sin xua ngoh mơjiâng, hiăng ai hên tơmối troh tơniăn.

“Á mơnhông tiô troăng ôm hyô kong kế tơtro ƀă rak vế hyôh kong prâi ƀă rak vế mơhno túa lĕm tro dêi kuăn pơlê akố. La ngiâ tâng mơnhông tơtro mê á kô tơmiât troh tơmối mơngế kong têa ê a Việt Nam. Tơdroăng ki á rơhêng vâ mê cho tơdroăng tơkêa dêi tơná kô bro ai tơdroăng loi tơngah, ivá mơ-eăm ăm mâu vâi pú hơnăm ối nếo ‘na pơxiâm vâ pêi cheăng, malối cho mâu vâi pú hơnăm ối nếo hdroâng kuăn ngo môi tiah á, kô hlê ki kal, ki pơxúa dêi tơdroăng cheăng tơtro ƀă tơdroăng rak vế ƀă rak khôi túa lĕm tro hdroâng kuăn ngo dêi tơná”.

Xuân pơxiâm pêi cheăng a kong ngo Dak Lak, la nâ Chu Thị Lan, a cheăm Ea Kly, tơring Krông Pač mê ƀlêi chiâng ƀă kơvâ ki tơmiât ôh ti xê cho ki rơdêi, mê cho rak ngăn ivá châ chăn. Khu kế tơmeăm chế thảo mộc ƀă phom kơlôn ki bro ing kế tơmeăm xo ing kong kế Lanchans xua nâ bro hiăng châ tê mơnúa ƀă drêng veăng a rôh tơ’noăng mê hiăng châ kâ pri ối má Môi a rôh tơ’noăng pơxiâm vâ pêi cheăng hơ’lêh nếo rơkê kong pơlê Dak Lak.

Tiô nâ Chu Thị Lan, rôh tơ’noăng pơxiâm vâ pêi cheăng xua kong pơlê tơkŭm po cho rôh ki kal vâ nâ tơ’nôm pêi pro klêi dêi kế tơmeăm rơtế ƀă tuăn tơmiât tê mơdró. Ing mê ‘nâi bro ‘nâng ‘nâi tâ tơdroăng ki ăm kế tơmeăm troh ƀă tơmối:

“Tơdroăng tơkŭm po mâu rôh hnê hriâm cho pơxúa khât vâ á châ hơ’lêh, xúa tung mâu túa pơkâ tê mơdró dêi tơná. Ing rôh tơ’noăng kố á ai rôh châ trâm ƀă hên khu ki ‘no liăn pêi cheăng. Ki khât mê tơdroăng ki ai tơdjâk troh ivá kố xuân ai hên khu ki ‘no liăn pêi cheăng vâi tơmâng ngăn ƀă mơhúa cho tung rôh tơ’noăng kố xuân ai hên khu ki ‘no liăn pêi cheăng vâi tơmâng ngăn ƀă tối rơhêng vâ châ tơrŭm cheăng tung la ngiâ”.

Rơtế ƀă tăng tơdroăng ki ƀlêi chiâng sap ing túa pêi krê tơviah môi tiah ngoh Y Xim Ndu prếi nâ Chu Thị Lan, mâu khu ki pơxiâm vâ pêi cheăng a Dak Lak ối tơrŭm tơdjêp tung mâu râ vâ mơdêk ivá, vâ pêi ƀlêi chiâng mâu tơdroăng pơkâ kân tâ. Tiô pôa Phạm Hoài Nguyên Anh, ngế ki pơkuâ Kâu lak ƀô̆ ‘no liăn vâ pơxiâm pêi cheăng (Khu ngăn mâu khu mơdró kâ hơnăm ối nếo kong pơlê Dak Lak), drêng tơrŭm ƀă dêi rơpó, mâu starup hiăng tăng hlo hên rôh tâ ăm mâu tơdroăng tơkêa pơxiâm vâ pêi cheăng dêi tơná:

“Vâ pêi pro pơxúa tơƀrê tâ mê peăng Kâu lak ƀô̆ ‘no liăn ƀă pơxiâm vâ pêi cheăng khu mơdró kâ hơnăm ối nếo kô môi kum môi, tơkéa vâ tối môi ngế kum hnê môi ngế. Nôkố mê xuân dế hiăng châ tơdjêp ƀă mâu kế tơmeăm dêi mâu vâi pú môi tiah hơkêh, sầu riêng, rơmâ loăng. Mâu vâi pú mê dế cho mâu ngế ki tơrŭm dêi Kâu lăk ƀô̆ ‘no liăn ƀă Pơxiâm pêi cheăng Khu mơdró kâ hơnăm ối nếo, ối tung tơdroăng dêi Kâu lăk ƀô̆ ‘no liăn ƀă Pơxiâm vâ pêi cheăng Tíu xiâm Khu ngăn mâu khu mơdró kâ hơnăm ối nếo Việt Nam. Kâu lak ƀô̆ ai pêi tơdroăng cheăng môi tiah tơrŭm, tối ăm dêi rơpó, hriâm tâp ƀă tơrŭm tê mơdró. Pakĭng mê, ai ƀơrô cheăng, ai tíu ‘nân pêi cheăng tê kơtê, ai tíu vâ mâu vâi pú pơxiâm vâ pêi cheăng chiâng vâ troh a mê vâ pêi pro mâu tơdroăng cheăng kâ rêm hâi”.

Tơkâ luâ mâu rôh pơloăng mơnúa sap ing ai pơreăng kân, tơdroăng tơ’noăng pơxiâm vâ pêi cheăng a Dak Lak xuân ai mâu tơdroăng ki ăm hlo tơƀrê sap ing mâu khu ki pơxiâm vâ pêi cheăng a kong pơlê. Ôh ti prôk tiô troăng ki ôh tá tơƀrê lơ tiô mâu troăng prôk ki hên ngế pêi, hên mâu ngế hơnăm ối nếo hiăng rah xo prôk tiô mâu troăng prôk krê ƀă pơkâ mâu tơdroăng tơkêa loi tơngah.

Rêm râ khu kăn pơkuâ, mâu khu ngăn khu mơdró kâ a kong pơlê xuân pơtối ai mâu tơdroăng cheăng bro ivá mơnhông ăm mâu ngế pơxiâm vâ pêi cheăng, kum tơdroăng ki pơxiâm vâ pêi cheăng a kong pơlê rế hía rế hên ƀă pêi pro châ tơƀrê.