Tung kơdâm tơkâng loăng ngiât tung plông dêi hngêi trung hriâm râ má péa Tô Vĩnh Diện, pơlê kong krâm Ƀuôn Hồ, kong pơlê Dak Lak, môi khu hok tro ‘nân ối kơhnâ pơchuât hlá mơéa a kĭng toăng rơxế kân ki ai mơngơik trĭng ƀă inâi khĕn cho “Thư viện mùa xuân”. Maluâ tung pơla kong prâi dế tôu ó khât, idrâp hdró kơtóu rơdêng, lơ mâu idrâp ki hơniâp ro ing hên tơdroăng ki xah hêi tâ tá mâu vâi o xuân ối kơhnâ pơchuât tơrêm kơtâ hlá mơ-éa.

Nếo pơchuât klêi kơxop thơ “Em cứ sống một cuộc đời của cỏ”, o H’Sơ Mi Mlô, hok tro lâm 7A3 mê xo môi kơtâ hlá mơ-éa chêh mâu tơdroăng tơmiât hlo dê tơná ‘na kơxop hlá mơ-éa mê hlối djâ troh a tíu dêi ngế pơkuâ vêh nâp vâ xo tơmeăm. H’Sơ Mi Mlô tối, á hlo rơxế ki chơ mâu hlá mơ-éa ki lăm ukố utá kố gá hâk vâ khât, tung mê ai hên mâu mơ-éa ƀă tá tơmeăm xah hêi ki hơniâp ro.

“Á hâk vâ tíu ‘măn rak hlá mơéa kố xua ai hên mơ-éa pơchuât vâ pơchuât ƀă ai hên tơdroăng vâ tăng ‘nâi, vâ hriâm. Á troh akố pơchuât hlá mơ-éa, tăng ‘nâi hên tơdroăng ki ai pơxúa ăm tơdroăng ki hriâm tâp xuân môi tiah tơdroăng ki pro hơniâp ro ăm tuăn ngoâ”.

Ôh ti xê châ diâp ƀă pơchuât hlá mơ-éa, mâu vâi o hok tro ối châ xo mâu kơxuô tơmeăm ki ai pơxúa ƀă châ mơnúa tung hên tơdroăng ki ai pơxúa môi tiah xah cờ vua, kơchuâ um, meăn tơnêi hneăn, pro kơtôu mơ-éa ing mơ-éa carton ƀă hên ki ê. Nâ Phạm Khánh My, a pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột, kong pơlê Dak Lak, pơkuâ ngăn rơxế “Thư viện mùa xuân” tối: ƀă tơdroăng ki rơhêng vâ pro chiâng mâu tơdroăng xah hêi hơniâp ro vâ mâu vâi o phô̆m vâ xông kân a mâu cheăm pơlê kơpong hngế xơpá a Tây Nguyên châ pơchuât hên, ing hơnăm 2020 Kŏng ti xah hô̆i Bồ Công Anh a pơlê kong kơdrâm Ƀuôn Ma Thuột tơrŭm ƀă mâu khu ki ai hiâm mơno hơ-ui tơbleăng tơdroăng tơkêa pơlê pơla ƀă inâi khĕn “Thư viện về buôn”.

Klê lối 2 hơnăm, “tíu ‘măn hlá mơéa kố” hiăng rế hía rế chiâng “’nâng ‘nâi tâ” drêng ai toăng rơxế ki kŭn châ rơnuâ rơ-eăng, chơ mâu hlá mơ-éa, tơmeăm, kế ah lăm prôk lăm troh a lâp lu mâu pơlê cheăm, hngêi trung kơpong hngế hngo a mâu kong pơlê Dak Lak, Gia Lai, Kon Tum, Dak Nông. Ing kố, “Thư viện về buôn”, hơ’lêh inâi nếo cho “Thư Viện Mùa Xuân”.

Xuân tiô nâ Phạm Khánh My, troh nôkố, rơxế chơ “Thư Viện Mùa Xuân” hiăng kum dâng 50 to hngêi trung a mâu cheăm pơlê, kum ăm lối 15 rơpâu ngế o kŭn châ pơchuât hlá mơ-éa ƀă châ xah hêi mâu tơdroăng. Rơtế ƀă amê, khu pơkuâ hiăng diâp lối 12 rơpâu kơxop hlá mơ-éa ăm kơtuh ‘măn mơéa chôu a mâu lâm hriâm a rêm to hngêi trung ai tơrŭm pơchuât.

“Vâ mâu vâi o pơchuât hmâ tung rơxế đi đo hbrâ rơnáu mâu kơxuô tơmeăm mơhnhôk pơchuât. Drêng mâu vâi o pơchuât klêi chêh tơdroăng ki hlo vâ ‘nâi cho mâu vâi o hôm pơchuât há lơ ôh, mê ngin xo kơtâ mơ-éa ki chêh hlo mê ƀă vêh diâp tơmeăm ăm mâu vâi o, cho sôh lơ loăng chêh lơ mâu ki klâi ki ai tung rơxế, tá hlá mơéa tơná ai chiâng vâ diâp ăm”.

A Dak Lak, vâ tơdjâk ƀă mơnhông túa lĕm tro tung pơchuât, ing hơnăm 2017,Vi ƀan hnê ngăn kong pơlê hiăng pơkâ túa, tơbleăng tơdroăng tơkêa “Mơnhông túa lĕm tro pơchuât tung pơlê pơla troh hơnăm 2020, troăng tơmiât troh hơnăm 2030 tung kong pơlê Dak Lak”. Ki xiâm vâ pơkâ cho troh hơnăm 2030, pro tơ’lêi hlâu vâ kuăn pơlê ai tơdroăng hmâ pơchuât ƀă tơdroăng xúa, ‘nâi tơdroăng kal, rơkê a tíu rêh ối, hriâm tâp, pêi cheăng.

Tơdroăng tơkêa kố hiăng châ kong pơlê tơmâng ngăn tơbleăng ƀă mâu tơdroăng cheăng, rôh tơ’noăng ki hơniâp ro, ai pơxúa. Rêm hơnăm, Hâi hlá mơ-éa ƀă túa lĕm tro pơchuât châ tơbleăng ƀă tơdroăng kal ki hên. Pôa Ngô Trung Vinh, ngế pơkuâ Ƀơrô Túa lĕm tro tơbleăng tơdroăng kal tơring Krông Ƀuk, kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi túa pêi dêi kong pơlê:

“Tơrŭm ƀă mâu kơ koan, tíu pêi cheăng, malối cho mâu hngêi trung hriâm tơkŭm po hâi mơ-éa ƀă túa lĕm tro pơchuât a tíu pêi cheăng; tơkŭm po hên tơdroăng ngăn tung tơdroăng ki ai khât, chiâng vâ ‘măn chôu mâu mơ-éa, ăm mâu vâi o châ pơchuât mơ-éa mê ah a mâu tơdroăng pêi ki ê pơxúa tơmiât troh ‘na mâu vâi o hok tro, hnê hriâm mâu vâi o ‘na tơdroăng, túa lĕm tro xuân môi tiah rơkê tung pơchuât”.

Tiô pôa Trương Hoài Anh, Kăn pơkuâ Khu tối tơbleăng tơdroăng kal tiô troăng hyôh um tơvi, rơ’jíu kong pơlê Dak lak, ƀă tơdroăng ki rơtế prôk dêi mâu kơ koan, tíu pêi cheăng, khu mơdró kâ, Hâi hlá mơ-éa ƀă túa ki rơkê pơchuât rêm hơnăm mê ai tơ’nôm hên hlá mơ-éa hiăng châ djâ troh a mâu hngêi trung, tíu ‘măn rak mơ-éa a mâu cheăm pơlê kơpong hngế hngo tung kong pơlê, veăng kum mơnhông túa lĕm tro pơchuât a mâu thôn pơlê. Rơtế ƀă túa ki pơchuât tiah hmâ, tơdroăng ki xúa hơ’lêh kơxô̆, hơ’lêh tung chêh bro túa lĕm tro rơkê tung pơchuât kô mơdêk tơdjâk hên tâ ăm kuăn pơlê, malối cho mâu phô̆m vâ xông kân, hok tro.

“Tung chal kơmăi kơmok 4.0 mê rơhêng vâ rêm ngế rơtế mơdêk tâ nếo, ôh ti xê tung hlá mơ-éa khôi hmâ mê tung mâu rơxế, mâu túa mơ-éa vâ tuăn rơkê kô châ tơdjâk tung rêh ối pơlê pơla, chiâng môi pơlê pơla hriâm tâp. Vâ rak vế tơdroăng kố mê kong pơlê, tơring, cheăm ƀă tâi tâng rêm râ pơkuâ ing tơnêi têa troh kong pơlê pơrá veăng tơkŭm po, tơdjâk troh tung tơdroăng pơchuât hlá mơ-éa chiâng tơdroăng ki tiah hmâ tung rêh ối pơlê pơla”.

Ƀă mâu tíu ‘măn rak hlá mơ-éa ing kong pơlê troh a tơring cheăm, kơtuh hlá mơéa luât, kơtuh hlá mơ-éa a tíu pơtroh kơthô – túa lĕm tro dêi cheăm, kơtuh hlá mơéa đông Mố đô̆i gâk tơkăng kong, rơtế ƀă mâu tíu ‘măn rak hlá mơ-éa ukố utá châ djâ troh a rêm thôn pơlê, mâu hngêi trung a Dak Lak, hiăng rế hía rế mơdêk ki pơxúa, kum ăm tơdroăng ki vâ pơchuât hlá mơ-éa dêi kuăn pơlê, malối cho mâu phô̆m vâ xông kân, hok tro a kơpong hngế, hngo tơkăng kong, kơpong malối xơpá. Ing mê veăng kum pro ăm túa lĕm tro pơchuât rế hía rế châ tơdjâk.