Lối chât hơnăm vêh ngi kố, tâi tâng kơxô̆ liăn ‘no pêi cheăng sap ing mâu tơdroăng pơkâ, tơdroăng tơkêa, troăng hơlâ tŏng kum dêi Đảng ƀă Tơnêi têa ăm cheăm Lộc Nam, tơring Bảo Lâm, kong pơlê Lâm Đồng tâk troh lối hrĭng rơtal liăn. Kơnôm ing tơdroăng tơmâng ngăn ‘no liăn cheăng kố, mâu on tơhrik, troăng prôk, hngêi trung hriâm, hngêi pơkeăng cheăm, tơdroăng cheăng kâ ƀă ngiâ méa thôn pơlê hiăng hlo hơ’lêh khât.

Mâu toăng hngêi hlá xá, hngêi ki pro pơtân ƀă mơnât phêa, pơ-óu nah nôkố ôh tá ai xếo mê hơ’lêh amê cho mâu hngêi ki châ bro lĕm kâk, tơdroăng rêh ối ƀă hiâm mơno dêi kuăn pơlê rế hía rế mơnhông mơdêk.

Cho môi ngế kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo K’Ho, hdrối veăng tung tơdroăng rak vế pơlê cheăm, tơnêi têa a kơpong tơnêi ki kố, pôa K’Dĩnh, 80 hơnăm, a thôn 4, cheăm Lộc Nam phiu ro ăm ‘nâi tơdroăng ki kơklêa kơtiê môi tiah hiăng ôh tá ai xếo.Tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ nhŏng o tung pơlê hiăng chía niân khât. Hngêi ki lâi xuân ai kế tơmeăm kâ liăn ngân ‘măn kơdĭng.

“Hdrối nah troăng prôk trâp hliâk prôk lăm xơpá khât, la nôkố troăng prôk hiăng lĕm. Tơdroăng rêh ối cheăng kâ hiăng tơniăn, pêi lo liăn xuân chía châ hên. Hngêi ki lâi xuân ai rơxế kơto, ai mâu rơpŏng ki ‘nâ hiăng roê rơxế ô tô. Cheăng rêh ối hdrối nah xơpá, mê nôkố ‘nâi pêi cheăng kâ mê tơdroăng kơklêa kơtiê ôh tá ai xếo. Hngêi trăng xuân hiăng châ bro hngêi lĕm krá, troăng prôk xuân hiăng lĕm. Nôkố ôh tá tơmiât klâi xếo, bu kơhnâ pêi chiâk pêi deăng vâ bro kro mơdrŏng xo. Nôkố ki hên vâi krâ nhŏng o pêi châ liăn rêm hơnăm to lâi hrĭng rơtuh ôh ti iâ xếo”.

Sap ing to lâi hrĭng rơpŏng hdroâng kuăn ngo K’Ho rêh ối, troh nôkố Lộc Nam hiăng mơnhông tâk lối 3.400 rơpŏng, 13 rơpâu pơ’leăng mâ mơngế, tung mê, kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo châ lối 30%. Kơnôm ing kong kế tơnêi tơníu hơpok lĕm tơtro ƀă tơdroăng ki pêt mâu hdrê loăng ton hơnăm ai yă tê kơnâ môi tiah ché, kơphế, sầu riêng, măng kut, mắc ca ƀă mâu hdrê loăng plâi kâ ki ê, Lộc Nam hiăng mơjiâng mâu kơpong pêt mâu hdrê loăng tơniăn ƀă tâi tâng ƀăng tơnêi pêt tơmeăm tâk troh 5 rơpâu ha.

Tung mê, hên túa pơkâ pêt tơmiât hlo tơƀrê khât kơxô̆ liăn châ xo sap ing 500 rơtuh troh 1 rơtal liăn tung môi hơnăm, ki phá tơ-ê túa pơkâ pêt plâi sầu riêng châ 2 rơtal liăn tung môi hơnăm. Rơtế ƀă pêt hdrê loăng, păn mơnăn mơnoâ xuân cho ki rơdêi, cheăm Lộc Nam dế tơtrŏng păn ƀă tâi tâng mâu ro, pu pái, chu tâk troh vâ chê 3.400 to ƀă 34 rơpâu to í peâp, ká xi xŏng:

Ki rơhêng vâ tối, Lộc Nam xuân hiăng mơjiâng bro mâu túa pơkâ tơrŭm pêt ƀă tê kế tơmeăm, pêt mơjiâng tơniăn ƀă mơdêk pêi lo liăn ăm kuăn pơlê, ƀă kơlo pêi lo liăn rêm ngế nôkố hiăng châ lối 45 rơtuh liăn môi ngế tung môi hơnăm. Kơnôm mê, hnoăng cheăng kơdroh kơtiê krá ton hiăng hlo tơƀrê khât, sap ing 30% kơxô̆ rơpŏng kơtiê a hơnăm 2015 troh mơ’nui hơnăm 2022 bu ối 6%.

Pôa K’Châu, kuăn ngo K’Ho ối a thôn 3, cheăm Lộc Nam tối tiah kố, châ tơdroăng kố cho kơnôm ing tơdroăng ki ‘no liăn dêi Đảng ƀă Tơnêi têa, tung mê athế riân troh mâu tơdroăng pơkâ dêi tơnêi têa ‘na mơnhông pêt mơjiâng mâu hdrê loăng, kơdroh kơtiê krá ton ƀă mơjiâng thôn pơlê nếo hiăng bro ivá ki kal kum kuăn pơlê hơ’lêh túa tơmiât, khên tơnôu xúa tơdroăng ki rơkê plĕng khoa hok kih thuât tung pêt kế tơmeăm, kơhnâ pêi cheăng ƀă mơjiâng tơdroăng rêh ối nếo. Pôa K’Châu, tối:

“Tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ nhŏng o hiăng hơ’lêh hên khât. Hdrối nah rơxế mái kơto xuân ôh ti ai, mê nôkố hngêi ki lâi xuân hiăng ai rơxế hon đa, ai hngêi ki ‘nâi hiăng ai rơxế ô tô ki kơnâ 7, 8 hrĭng rơtuh liăn. Hngêi pro ƀă tâl, pro ƀă phêa hiăng ôh pa ai xếo teăng amê cho hngêi xi mong krip lĕm, thăm nếo ai rơpŏng ki bro hngêi xŏn, hngêi râ má 3. Tơdroăng ki hơ’lêh kố bu tung to lâi hơnăm veh ngi kố xo. Xuân kơnôm ing vâi krâ nhŏng o ‘nâi túa ki rak ngăn mâu hdrê loăng pêt, mơnăn păn, malối cho tung tơdroăng ki hơ’lêh pêt tơ’nôm mâu hdrê loăng ki tê ai yă kơnâ. Tơdroăng rêh ối dêi vâi krâ nhŏng o a tíu kố hiăng chía niân, tơniăn ƀă mơnhông mơdêk khât”.

Ôh ti xê to tơdroăng rêh ối cheăng kâ châ mơnhông, mê tơdroăng gak kring kal kí ƀă tơniăn tung lâp pơlê pơla dêi cheăm Lộc Nam đi đo châ rak vế tơniăn. Malối, kuăn pơlê hiăng mơdêk tro khôi hmâ tơrŭm ƀă tơdroăng pêi tơƀrê dêi kơpong pro kăch măng, tơrŭm cheăng pơlê pơla pơla xuăn ƀă hdroâng K’Ho hiăng rế hía rế krá tơniăn, tơdroăng tơrŭm pơla pơlê cheăm rế hía rế hlo tơniăn.

 Tiô pôa Võ Thiên Bình, Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Lộc Nam, sap ing châ mơnhên cho cheăm pêi klêi thôn pơlê nếo a hơnăm 2020, Lộc Nam mơnhên hnoăng cheăng ki kal cho athế pơtối rak tơniăn mơdêk ki rơkê dêi mâu tơdroăng pơkâ. Rơhêng vâ pêi châ tơdroăng mê, kăn ƀô̆, đảng viên, măt trâ̆n tơnêi têa ƀă mâu râ athế đi đo hbrâ rơnáu tơchĕng tơmiât rơkê tung tơdroăng ki xúa troăng hơlâ tŏng kum dêi Tơnêi têa, tơrŭm ƀă tơdroăng ki mơhnhôk hên mâu khu ki veăng tơlo liăn vâ pro tiah lâi ăm tơtro ƀă tơdroăng ki ai khât ƀă tơdroăng ki veăng kum, tơdjuôm ivá, môi hiâm mơno dêi kuăn pơlê.

Tung mê, ki xiâm, ki kal cho mơdêk ki hlê plĕng, hơ’lêh túa tơmiât túa pêi dêi kuăn pơlê, malối cho ƀă vâi krâ nhŏng o cho kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo. Pôa Võ Thiên Bình, ăm ‘nâi:

 “Tung pơla pêi pro tơdroăng tơrŭm, mơjiâng mâu khu tơrŭm tê kế tơmeăm pêi lo ing chiâk deăng hiăng kum vâi krâ nhŏng o hmiân tuăn tung tơdroăng rêh ối. Ƀă kum ăm tơdroăng cheăng kâ rêh ối pơlê pơla dêi cheăm tối tơdjuôm, kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo tối krê ai hên tơdroăng ki hơ’lêh tơƀrê. Nah, khôi túa tơlá dêi vâi krâ nhŏng o cho pêt hdrê loăng xông kân xêh ôh tá kal choi phon, xôh pơkeăng, mê nôkố hiăng ‘nâi rak ngăn, rơvât phon, xôh pơkeăng ăm ai plâi kơtóu, dâi lĕm ăm hơ’lêh tung tơdroăng pêi lo kế tơmeăm, tơƀrê ‘na liăn ngân pro pơxúa kal khât. Tơdroăng mê ăm hlo tơdroăng ki hơ’lêh ki hlê plĕng dêi vâi krâ nhŏng o cho kal khât”.

Rơtế ƀă pơtối pêi pro klêi hngêi trăng, troăng klông thôn pơlê, Lộc Nam dế mơhnhôk tơlo mâu kơxô̆ liăn vâ mơdêk pêt mơjiâng kế tơmeăm tiô pơkâ kế tơmeăm, xuân môi tiah mơdêk rơdêi xúa kơmăi kơmok rơxông nếo tung pêi chiâk deăng vâ mơdêk ki kơnía tung rơtế môi ƀăng tơnêi pêt tơmeăm, mơjiâng tơ’nôm mâu túa pơkâ tơrŭm pêt tơmeăm ƀă tê tơmeăm. Ƀă tơdroăng ki hơ’lêh rơdêi tung túa tơmiât pêt kế tơmeăm dêi kuăn pơlê, tơ’nôm ƀă tơdroăng ki veăng kum pôu râng dêi hnoăng cheăng dêi khu pơkuâ tơdroăng kal kí, tơngah tiah kố Lộc Nam kô pêi klêi cheăm thôn pơlê nếo mơdêk a hơnăm 2024 môi tiah tơdroăng hiăng pơkâ mơ’no.