Dak Lak mơhnhôk rĕng ‘mâi rơnêu mâu tíu tơ’nhiê klêi kơ’nâi têa lân lu
Thứ sáu, 05:00, 28/11/2025 Tơplôu: Gương/Nam Trang/VOV Tây Nguyên Tơplôu: Gương/Nam Trang/VOV Tây Nguyên
VOV.Xơ Đăng – Klêi kơ’nâi têa hiăng xiâ, mâu kơvâ cheăng dêi kong pơlê Dak Lak dế tơkŭm ivá vâ ‘mâi mơnhông tơdroăng rêh kâ ối, khăm pơlât, hnê hriâm ƀă tơdroăng pêi cheăng kâ ăm kuăn pơlê kơpong ki têa kân lân lu peăng mâ hâi Lo. Troh nôkố, tâi tâng 34 to cheăm, bêng ki tro tơdjâk hiăng châ tŏng gum tŭm kế kâ, têa ôu.

Pôa Nguyễn Hải Triều, Phŏ pơkuâ ngăn ‘na mơdró kâ kong pơkê Dak Lak ăm ‘nâi, nôkố kơvâ cheăng hiăng axoăng ăm tâi tơmeăm ki kal troh a mâu cheăm bêng, hlối pâ thế mâu tíu pêi cheăng mung, rôe tơmeăm vâ pơtối pơtroh ăm kuăn pơlê a kơpong ki tro têa lu. Pôa Triều tối:

“Khu xiâm ngăn tê mơdró xuân ai hlá mơ-éa chêh pơtroh ăm mâu tíu pêi cheăng mung tơmeăm vâ pơtối xo vâ tê tơmeăm ăm kuăn pơlê vâ rôe kơ’nâi rôh kong mêi têa lu rôh kố. Hlối hnê ăm mâu khu ki tơdjâk troh môi tiah rak ngăn tơdroăng tê mơdró vâ ’nâi mâu tơdroăng ki lâi ối pro pá, lơ rak ‘măn tơmeăm vâ pro to kơnâ yă klêi kơ’nâi kong mêi khía mơhot têa lân lu”.

Tung rôh ki mê, kơvâ ngăn pơkeăng dế tơbleăng pêi tơdrêng hên troăng cheăng vâ ví kơdrâ tâ tú pơreăng. Khu xiâm ngăn pơkeăng Dak Lak hiăng xoăng 2.905 tơdrong pơkeăng ăm mâu rơpŏng kuăn pơlê, 1.750 kg Chloramin B, 30.000 pŭm aquatab ăm mâu cheăm bêng tung kong pơlê. Mâu khu rĕng tăng ‘nâi mâu tơdroăng tơbleăng pêi, tơrŭm ƀă hlối văng, gô̆m tah xok, kui tah trâp mơgrúa lĕm a mâu tíu têa lu trâu. Pôa Phạm Minh Hữu, Phŏ pơkuâ khu xiâm ngăn pơkeăng kong pơlê ăm ‘nâi tâi tâng mâu tíu khăm pơlât hiăng vêh pêi cheăng nếo:

“Nôkố a tâi tâng mâu Hngêi pơkeăng râ kong pơlê ƀă mâu Hngêi pơkeăng cheăm bêng hiăng vêh pêi cheăng tiah hmâ. Kơvâ ngăn pơkeăng dế pơtối tơrŭm ƀă mâu Hngêi pơkeăng xiâm tơnêi têa vâ khăm pơlât ăm mâu ki châi tamo. Khu xiâm ngăn pơkeăng hiăng tơpui ƀă mâu Tíu khăm pơlât ƀă mâu Hngêi pơkeăng, mâu Tíu khăm pơlât cheăm bêng vâ tối ăm mâu tíu khăm pơlât ‘nâi, pơkâ thế Vi ƀan Kuăn pơlê mâu cheăm bêng ki ai khu kăn lăm pôu, pơkâ thế Vi ƀan Kuăn pơlê mâu cheăm, bêng troh hlối tơrŭm ƀă mâu kơvâ ngăn pơkeăng vâ tơkŭm po krếo thế kuăn pơlê troh vâ khăm”.

Kơvâ ngăn hnê hriâm tơmâng xo tối kơlo ki tro lŭp hên, malối râ mầm non xua tâi tâng mâu tơmeăm xúa dêi vâi hdrêng xúa pơtê kơhâi dế, môi tiah hơkôa, kên, ché, kơƀăng tăng hiăng tơ’nhiê. Hiăng ai 1.195/1.379 to hngêi trung vêh hriâm nếo; ối 184 to hngêi trung hâi chiâng lôu péa ăm hriâm, tâi tâng a kơpong peăng Mâ hâi lo. Jâ Lê Thị Thanh Xuân, Ngế Pơkuâ ngăn ‘na Hnê hriâm ƀă Hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê kong pơlê Dak Lak ăm ‘nâi, kơvâ hnê hriâm dế pâ kơxô̆ liăn lối 172 rơtal liăn vâ rôe tơmeăm xúa tung hriâm”.

“Mâu hngêi trung ki hâi chiâng ăm hriâm xuân thế tơkôm tâi măng tĭng kố, xua khô̆i mầm non nôkố vâ ăm xĭng lâm hriâm ‘nôi,  têng mâu kế lêk ƀă mâu tơmeăm xúa tung hnê hriâm hâi xĭng, kong ối mêi, lâm hriâm ối kơchoh, mâu tíu hâi tơniăn vâ ăm vâi hdrêng vêh hriâm, hâi hmiân tuăn. Mơni kô tâi 1 măng tĭng ah nếo kô klêi mơgrúa têng ăm xĭng”.

‘Na on tơhrik, kong ti ngăn on tơhrik Dak Lak hiăng tăng mâu khu veăng kơjo kum ing kong pơlê Quảng Bình, Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi. Nôkố ối 42.246 khu, tơ’mô lối 13% a kơpong peăng mâ hâi Lo oh tá ai on tơhrik. Pôa Trần Văn Thuận, Ngế pơkuâ Kong ti ngăn On tơhrik Dak Lak ăm ‘nâi:

“Ƀă mâu hngêi trung mê tiô hnê mơhno dêi kơvâ ngăn on tơhrik, mâu hngêi trung cho tíu ki thế ‘mâi rơnêu pro a hdrối. Tơdroăng kố kơvâ ngăn on tơhrik kô tơrŭm ƀă Khu xiâm ngăn Hnê hriâm ƀă hnê mơjiâng tuăn ngôa rơkê  vâ tơpui tơno pêi pro”.

 

Tung kơvâ pêi chiâk, kơvâ kố dế tí tăng ngăn vâ ‘nâi ki tro lŭp vâ tơbleăng tŏng gum tiô Pơkâ 09, teăng ăm hdrê tơdrêng xua kong prâi ôh tá tơniăn ƀă vâi hdrê ôh tá lĕm. Nôkố 40 to cheăm, ki ai inâi kơjo kum tơdrêng dế châ 120 ngế kăn ƀô̆ lăm troh a cheăm bêng vâ riân ngăn nếo ki tro lŭp, teăm kum ăm kuăn pơlê hdrê vâ mơdâ pêt a rơnó xeăng tôu. Jâ Đặng Thị Thủy, Phŏ ngăn ‘na Chiâk deăng ƀă Hyôh kong prâi ăm ‘nâi:

“Á xuân hiăng hbrâ pêi tơdroăng mê ƀă mâu tíu pêi pro hdrê báu vâ ăm châ mơdâ a 171.000 ha  tung rơnó xeăng têa kố, vâ tơniăn ‘na hdrê báu. Ki hdrối kô kum hdrê loăng plâi pêt iâ khế, po văng troh dâng lâi kô kô kum hdrê kơchâi prá alâi, plôi póu troh dâng mê vâ ai kơchâi kâ hdrối ‘nôi. Ƀă kơvâ ngăn mơnăn mơnôa thế ai kơdroăng kroăng ‘nôi ngin nếo pơxiâm ăm mơnăn vâ păn”.

Rôh kong mêi kân têa lân pro lŭp hên, pro 70 ngế hlâ ƀă hía, lối 150.000 toăng hngêi tro têa lu trâu, 120 toăng hngêi tơ’nhiê tâi tâng kơpôu, ro, chu í peâp, báu, prá alâi, ká xi xŏng ƀă troăng prôk tơ’nhiê ƀă tro têa mơhiu. Riân tâi tâng lŭp dâng 5.500 rơtal liăn. Pôa Tạ Anh Tuấn, Kăn xiâm hnê ngăn Vi ƀan kuăn pơlê dêi kong pơlê Dak Lak pơkâ thế mâu tíu pêi cheăng tơmâng khât tăng ngăn mâu tơdroăng cheăng pêi vâ tơkâ luâ xơpá, pôi tá ăm hrá drêng kuăn pơlê dế kal kơjo kum tơdrêng. Ki kal cho rak tơniăn - Hyôh kong prâi vâ rĕng mơnhông pêi kâ ƀă tơniăn tung rêh ối ăm tâi tâng kơpong ki tro tơdjâk.

“Pin pơtối pêi kơtăng tơbleăng mâu tơdroăng cheăng rơnêu mơgrúa klêi kơ’nâi têa lu xuân cho tơdroăng ki kal, tâng kơdrâ tâ tú pơreăng, mê tơdroăng pơtối mơnhông pêi chiâk tê mơdró kô xơpá. Nôkố tơdroăng cheăng pêi vâ tơkâ luâ xơpá cho kal khât ƀă thế pêi tơdrêng hdrối la xuân thế ngăn pro tơdâng tơ’mô vâ tơniăn tơdroăng cheăng ôh tá pro pá ‘na peăng mâ hâi Lu”.

Tơplôu: Gương/Nam Trang/VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC