Tiô Khu xiâm pơkuâ ‘na chiâk deăng ƀă mơnhông mơdêk thôn pơlê, hơnăm 2023 ƀă 4 khế apoăng hơnăm 2024, xua kong tô khăng khoăng ó, lâp tơnêi têa ai vâ chê 400 roh chếo kong, to lŭp vâ chê 1.200ha kong, pro tro lŭp kân ‘na cheăng kâ, tơdjâk râ ó troh kong prâi kong kế kuăn kiâ kong. Ki rơhêng vâ tối, chếo kong hiăng pro 12 ngế hlâ, 6 ngế tro rong. Lâp tơnêi têa hiăng ai dâng 4.000 roh ko ‘nhê kong, ƀăng deăng tro lŭp lối 1.200ha. Mâu roh ‘nhiê kong ki hên a mâu kong pơlê Tây Nguyên, kong ngo peăng kơnhŏng ƀă Bắc trung bộ tro tơ’nhiê hên ó.

Pôa Nguyễn Hữu Tháp, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan kong pơlê Kon Tum tối ăm ‘nâi, cho kong pơlê ai ƀăng deăng kong ki ai xêh kân má môi kơpong Tây Nguyên ƀă lối 552.000ha, tơdroăng pơkuâ, gak ngăn kong, hbrâ mơdât chếo kong a kong pơlê trâm hên pá puât. Mâu troăng pơkâ pêi, troăng hơlâ, kơxô̆ liăn ăm mâu tơdroăng pêi, tơdroăng tơkêa bro pêt mơjiâng kong ƀă mơngế pêi ‘na kong tá hâi tơniăn. Rơtế ƀă hên tơring, kong pơlê Kon Tum dế tơmâng troh tơdroăng mơnhên kơdroh carbon, kal ai troăng hnê mơhno vâ pêi pro.

“Mơnhên kơdroh carbon kong cho môi tơdroăng ki nếo ƀă kố châ ngăn môi tiah môi kơxô̆ liăn ki xiâm krá tơniăn vâ tŏng kum hên má môi ăm kong pơlê ƀă mâu khu pơkuâ kong pêi pro mâu hnoăng pơkuâ, gak ngăn kong ƀă hbrâ mơdât chếo kong. Laga, tơdroăng xiâm kố tá hâi ai hnê mơhno inhên vâ pêi pro. Pâ thế Chin phuh, mâu khu xiâm kơvâ cheăng tơnêi têa séa ngăn, hriăn plĕng tơbleăng mâu hnê mơhno inhên vâ pêi pro, ki má lối cho troăng rôe - tê, pơkuâ – xúa kơxô̆ liăn kố’’.

Xông tơpui hnê mơhno Hneăng hôp, pôa Trần Lưu Quang, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa pơchân tối, ‘na lĭ thuyê̆t, ki xâp rơngiâp kong lâp tơnêi têa cho 42% laga ƀăng deăng ki păng ‘nâng cho iâ tâ tiô tơdroăng chêh xo. Tiô pơkâ nôkố, troh hơnăm 2030, nếo châ vêh vê, laga Tơnêi têa hiăng ai troăng hơlâ pơcháu ăm Khu xiâm pơkuâ ‘na pêi chiâk deăng ƀă mơnhông thôn pơlê pro tơdroăng tơkêa pêi, vê hdró krê ăm 5 kong pơlê Tây Nguyên. Kố cho pêi mơnúa a môi kơpong, séa ngăn kơlo u ối kong hôm tro môi tiah tung mơ-éa há lơ ôh.

Pôa Trần Lưu Quang, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa xuân pơchân tối, hơnăm kố kong prâi hơ’lêh pro kong tô tá hâi chói ai. Mơhé drêng kố hiăng ai mêi tung kơpong kân rơdâ, pro pá tung tơdroăng mơdât on chếo kong ai kơdroh laga tá hâi chiâng tối tơdroăng ki klâi xua kong mêi tá hâi hên, tơdrêng amê, tơbleăng dêi Tíu xiâm pơtâng tối hyôh kong prâi mơni kô ai mâu roh kong tô ton hâi nếo.

Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa xuân tối nhên, thế thăm xúa kŏng ngê̆ tung pơkuâ, gâk ngăn ƀă hbrâ mơdât on chếo kong. Ing tơdroăng ki lăm séa ngăn a Kơdrum ilâng kong Tơnêi têa Chư Mom Rây, tơring Sa Thầy, kong pơlê Kon Tum kơxo kố, pôa Trần Lưu Quang, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa mơnhên mâu troăng tơmiât pêi rơkê, troăng tơmiât pêi ki nếo, tơmiât pêi rơkê, mơhé kŭn laga châ tơƀrê, tơxâng vâ kơvâ pơkuâ gâk ngăn kong lâp tơnêi têa hriâm tâp:

“Nhŏng o pêi 2 tơdroăng cheăng mê á kơdrâ. Flycam veăng gak ngăn kong. Ki má péa nếo, rêm ngế kăn ƀô̆ gak ngăn kong tơ’mot phân mêm a phôn râng kŏng, rêm ngế thế prôk tŭm 120km/khế, kơbố pá kơdâm tá ôh tá kêi đeăng pơkâ pêi, tơ’lêi hlâu má môi. Mâu tơdroăng pơkâ mê, troăng tơmiât mơhé kŭn môi tiah mê vâ tối ăm mâu pú vâ pêi tơtro tơdroăng cheăng dêi tơná, teăng thế pơkâ thế tơ’nôm ƀiên chê̆, pin thế pơhlêh troăng tơmiât kô tơtro tâ’’.

Pôa Trần Lưu Quang, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa xuân tối, Chin phuh dế hnê mơhno ‘mâi rơnêu 4 Pơkâ ki tơdjâk troh kong. Ing tơdroăng lăm séa ngăn a kong pơlê, tơring, cheăm, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa hlo tơdroăng mơnhên mâu rơkong tơpui tá hâi tŭm. Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa pơkâ thế Khu xiâm pơkuâ ‘na pêi chiâk deăng ƀă mơnhông mơdêk thôn pơlê thế tơrŭm lĕm tro ƀă mâu kong pơlê, mâu khu cheăng, kơvâ cheăng rĕng pêi kêi đeăng, tơbleăng Chin phuh ‘mâi pơhlêh mâu Pơkâ. Ing mê, kô tơleăng châ hên tơdroăng ‘na pơkuâ, gak ngăn, mơnhông ƀă tơdroăng hbrâ mơdât on chếo kong, ki rơhêng vâ tối cho tơdroăng mơjiâng ki pơxúa ing cheăng kâ ing kong.

Ƀă mâu kong pơlê, pôa Trần Lưu Quang, Ngế pro xiâm phŏ hnê ngăn tơnêi têa pơkâ ôh tá chiâng tơngôu, mâu kăn pơkuâ hnê ngăn cheăng Đảng, Kăn hnê ngăn mâu kong pơlê thế mơdêk hnoăng cheăng ngế ối a ko. Tơdrêng amê, thế hbrâ, pêi pro tơtro tâ, ôh tá tơkôm to liăn ngân Tơnêi têa.