Pơla prôk drô troăng chât hâi lăm pơtrui sap ing pơlê xiâm Nghệ An troh Tây Bắc veăng tơplâ Điện Biên; xuân tung mâu hâi pêi cheăng ‘mâi rơnêu pro troăng tung pơla ai tơdroăng tơplâ tơplong to răng ƀom răng pháu vâ rơxế ƀă mố đô̆i pin lăm troh a tíu tơplâ, tâng ôh tá ai mâu ngế veăng kum, kring vế, cho mâu kuăn pơlê ƀă mâu hdroâng kuăn ngo a mê mơni pá vâ kâi pê klêi hnoăng cheăng.

Pôa Thái Hữu Hoành - ngế pleăng hnoăng tơná lăm tơplâ nah ối a bêng Quyết Thắng, pơlê kong kơdrâm Sơn La, kong pơlê Sơn La hiăng tối môi tiah mê drêng tơbâ troh hnoăng veăng ‘no dêi mâu kuăn pơlê hdroâng kuăn ngo Tây Bắc tung hơnăm tơplâ Điện Biên Phủ 1954.

Ing tơdroăng veăng kum, kring vế dêi kuăn ngo, hên mâu ngế tung khu mố đô̆i pin hiăng hluăn ing khu xâ ‘mêi tăng rup; mơjiâng pro hên tíu pêi cheăng ki kal tung mâu lêng ƀă kuăn pơlê, pro xiâm vâ pêi pro tiô troăng rơhlâ tơplâ dêi Đảng a kơpong Tây Bắc.

“Kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo Tây Bắc lĕm tơdrăng, vâi nhoăm pâ mâu mố đô̆i, nhoăm mâu mố đô̆i ki lăm pleăng hnoăng tơná tơplâ. Dế mê nah tơdroăng rêh ối kơtiê xơpá, ôh tá ai kơchơ, la kuăn pơlê pin lĕm  ‘nâng, la lâi tung hngêi ai kơchâi kong kơchâi hơpê, ká lơ hơ’nêh vâi ăm mâu mố đô̆i, kum mâu mố đô̆i. A hlo kuăn pơlê ‘nâi pơkí ki ‘nâng, ôh tá ai mâu tíu pêi cheăng lơ đông mố đô̆i ki lâi tro khu ‘mêi plâ a kơpong ki mâu lêng mố đô̆i hmuâ ối, tơdroăng mê mơhno ki pơkí khât dêi kuăn pơlê tâi tâng xua tơdroăng tơplâ”.

Drêng po hên troăng prôk vâ mâu lêng mô đô̆i ƀă rơxế chơ mâu tơmeăm lăm tơplâ, chơ phái kế kâ, tơniăn a tíu tơplâ dêi troăng rơhlâ ki kal a rơxông mê nah. A kong pơlê Yên Bái, khế 4/1954, tiô pơkâ thế dêi Ngế xiâm tí tăng ‘nâi plĕng, mâu tíu pêi cheăng lêng ƀă kuăn pơlê a kố hiăng pro troăng ăm rơxế kơtâu troh tíu tơplâ. Kuăn pơlê cheăm Nguyễn Phúc (pơlê kong kơdrâm Yên Bái nôkố) ƀă kuăn pơlê a pơlê kân Yên Lục, Văn Chấn, Văn Bàn... hiăng veăng ƀă mâu lêng kuăn pơlê. 

Pôa Hà Văn Hổ, kuăn pơlê ối a Thượng Bằng La, tơring Văn Chấn (Yến Bái) drêng mê nah nếo 10 hơnăm, la hiăng veăng ƀă mâu vâi nâ vâi mêh miê tăm ƀă mâu droh rơtăm ki lăm pleăng hnoăng tơná pro troăng 13 kơtâu luâ cheăm vâ lăm troh a tíu tơplâ. Pôa Hà Văn Hổ ối chôu pâ tối:

“Vâ po troăng tơkâ luâ, pơla troăng tơkâ luâ pơlê ai tíu tơnêi long ‘jŏn pêi klâng ôh tá chiâng vâ ăm kơpôu pơchoh, la kuăn pơlê akố hiăng veăng kum loăng, ai hngêi ki ‘nâ hiăng djâ dêi loăng ki vâ pro hngêi vâ ‘măn a tíu ki mê, ‘măn mơgăn klêng, ‘măn mơgăn tơngi hía, klêi mê ok tơnêi vâ ăm tơbăng. Tơƀai hên há, sap ing pơlê Dạ troh a văng Lũng Lô tâi tâng mâu tơƀai hâi ki lâi xuân lăm pếng ‘nhiê’’.

Tiô riân ngăn, vâ pro troăng prôk sap ing Việt Bắc troh a Măt trâ̆n, tơniăn ăm chât rơpâu ngế, chât rơpâu hdrôh ô tô, rơxế chơ mâu kơnŏng kân, kơnŏng kŭn, rơxé mái prôk luâ... troh a tíu tơplâ Điện Biên Phủ, kong pơlê Yên Bái hiăng mơhnhôk tăng lối 128 rơpâu ngế pro troăng; lối 273 rơpâu hnoăng chiâ ok tơnêi, po ăm tơbăng tối tơƀai kơ’neh ƀom, ‘mâi rơnêu pro a tíu ki ‘jŏn  trâu; pro nếo ƀă ‘mâi rơnêu 188 km troăng prôk xiâm vâ troh a tíu tơplâ ƀă hên ki ê.

Tơdrêng ƀă pro troăng, môi hnoăng veăng ‘no ki kal dêi mâu lêng ƀă kuăn pơlê Tây Bắc tung rôh tơplâ thế tối troh tơdroăng mơhnhôk ivá mơngế pêi, tơmeăm phái kế kâ. Kố cho môi tung mâu tơdroăng ki xơpá kân má môi sap ing pơkâ pro troăng, Tíu xiâm Đảng ƀă Chin phuh hiăng tối nhên, xua Điện Biên Phủ cho tíu hơngế, tâi tâng troăng prôk xuân thế tơkâ luâ kong ngo, kế chơ tơmeăm ki hên cho ƀă ivá kuăn mơngế, kuăn pơlê pôu, chơ ƀă rơxế ki ôh tá lĕm ƀă đi đo tro xâ tăng hên troăng plâ  mơdât ‘na ngiâ.

La mơhé vâ hên răng ƀom răng pháu ƀă tơdroăng pá puât mê ôh tá pro mâu lêng pin ƀă kuăn pơlê ôh lao tuăn xuân ối chân krá kơnhêng prôk, mâu khu pôu tơmeăm chơ tơmeăm hâi măng xuân pôu chiân chơ tơmeăm phái kế kâ, răng pháu kơnŏng, pơkeăng chiân troh a Điện Biên Phủ ăm mâu mô đô̆i plâ xâ. 

A pơlê tơná, mâu kuăn ngo kong pơlê Điện Biên, Lai châu ƀă mâu kong pơlê Tây Bắc drêng mê nah hlối cho mâu ngế veăng chơ chiân tơmeăm, hlối cho mâu ki tối ăm ‘nâi mâu tơdroăng kal, cho mơngế ki mơhno troăng ki rơkê, đi đo ai mâ ƀă djâ troăng ahdrối tung mâu khu ngế ki lăm tơplâ. Vâi kơhnâ khât veăng kum dêi rơpó drêng trâm pá, tơpui ƀă nhŏng o a mâu kong pơlê peăng hơngế troh veăng tơplâ. Pôa Trần Quốc Cường, Ngế cheăng tung tíu xiâm Đảng, Kăn hnê ngăn Đảng kong pơlê Điện Biên ăm ‘nâi:

“Tung rôh lăm plâ Điện Biên Phủ, kuăn pơlê mâu hdroâng kuăn ngo kong pơlê Lai Châu, nôkố cho kong pơlê Điện Biên ƀă kong pơlê Lai Châu hiăng veăng kum ăm rôh tơplâ 2.666 tâ̆n phái,  luâ kơlo pơkâ 64 tâ̆n; 226 tâ̆n  hơ’nêh, luâ kơlo 43 tâ̆n; 210 tâ̆n kơchâi hơpê; veăng ‘no 17 rơpâu ngế kuăn pơlê veăng pêi cheăng, ƀă 568 rơpâu hâi pêi cheăng; vâ chê 450 to xêi chơ tơmeăm; rơpâu to plong, lối 25 rơpâu to loăng vâ pro troăng ăm rơxế  prôk chơ pháu ƀă mô đô̆i prôk’’.

Xuân tiô pôa Trần Quốc Cường, Kăn hnê ngăn Đảng kong pơlê  Điện Biên, mâu hnoăng veăng ‘no dêi kuăn pơlê Điện Biên  - Tây Bắc ƀă rôh lăm plâ Điện Biên Phủ cho um méa lĕm, dêi tơdroăng tơrŭm môi tuăn pơla mâu hdroâng kuăn ngo, pro xiâm ki rơdêi kân, ivá rơdêi tâ tâng tơrŭm môi tuăn dêi mâu hdroâng kuăn ngo, veăng ‘no hnoăng kal plâ ƀlêi trâng Điện Biên Phủ “ki  vâi ô eăng 5 pâ, pơ-eăng lâp plâi tơnêi’’.