A thôn Ka Líp ƀă kơpong pơlê cheăm dêi kuăn pơlê Kai Ya, Ya Mâu, cheăm Phan Sơn, kong pơlê Lâm Đồng ai tâi tâng lối 700 rơpŏng, ƀă vâ chê 3.000 pơ’leăng mâ mơngế, ki hên cho mâu hdroâng kuăn ngo K’Ho, Raglai, Chăm, Nùng. Pơla hdrối mê hía nah, kuăn pơlê tung cheăm kơhnâ pêi viâ mâu tơdroăng ki veăng Hneăng mơhnhôk “Tâi tâng kuăn pơlê tơrŭm mơjiâng thôn pơlê nếo, kơphô̆ hloh hlê rơkê plĕng”. Ing apoăng hơnăm troh nôkố, mâu rơpŏng a kơpong thôn pơlê kố hiăng veăng pêi 180 hâi pêi cheăng, kâng pro rơchôa, kúa văng nhâ khuih trâp drô hno têa, ‘mâi rơnêu troăng prôk troh a chiâk a deăng; tơdroăng cheăng pro mơgrúa tơnêi tíu, gôm văng mâu xok ƀă ‘mâi rơnêu bro troăng pơlê, hơlâ kơtâu ƀă hên mâu tơdroăng ki ê, tŭm mâu tơdroăng ki kố châ rak vế, pêi pro mô mơnêi; lối 550 rơpong châ dó inâi rơpŏng hngêi rêh ối tiô túa lĕm tro, châ lối 90%.
Nếo achê pơla kố, vâi krâ-nhŏng o akố hiăng tơkŭm po ƀlêi chiâng Hâi tơkŭm tơrŭm tâi tâng hdrông mơngế, ing mê, mơjiâng ivá cheăng vâ rơtế tơdjuôm ivá mơno mơjiâng tơdroăng rêh ối phâi tơtô. Ki xiâm dêi hâi tơkŭm xah hêi kố cho mâu tơdroăng mơđah hơdruê xuăng, tơ’noăng ivá ƀă tơ’noăng pê pơchên hmê kơchâi kâ, mơhno tối khôi túa, vêa vong lĕm tro dêi mơngế K’Ho, Raglai a tíu ki kố. Nâ Đặng Thị Thái Thuận, hdrông mơngế Chăm, ối a kơtâu Ya Mâu, cheăm Phan Sơn phiu ro tối ăm ngin ‘nâi, nâ hiăng veăng xah ôm hêi mâu tơdroăng trối truâ chêng tung kơxâk kơtâu tơdúa, toi tơhrot kơxái, pâng mâ tăng rơbô pâm hneăng hdro tơnêi, la ki ro má môi mê cho tơ’noăng pế pơchên hmê kơchâi, xua khu dêi nâ châ kâ pri ki kân.
“Ki hơniâp ro dêi hâi tơkŭm xah ôm hêi a hâi tơrŭm tâi tâng hdrông mơngế ga cho hơniâp ro ‘nâng, vâi krâ-nhŏng o ing mâu pơlê, kơtâo hiăng tơkŭm troh akố, veăng xah hêi hên tơdroăng, cho thăm tơbêng i hiâm mơno tơrŭm pơla mâu pơlê, kơtâi ƀă dêi pó. Á hlo rêm ngế bố bố xuân hâk nâ sôk suâ, veăng xah ôm hêi kơhnâ krâu khât. Khu ngin tơ’noăng chê ối má môi roh tơ’noăng pế pơchên hmê kơchâi, mâu tơdroăng tơ’noăng ki ê pơrá châ kâ pri mơhnhôk”.
Drêng kố, kuăn pơlê ki rêh ối a kơpong pơlê kơtâo Ka Líp, Kai Ya, Ya Mâu hiăng kơhnâ veăng hnê tối vâ mơjiâng pơlê cheăm rế hía rế châ mơnhông. Pôa Mang Ngọc Văn, mơngế ki châ kuăn pơlê loi tơngah tối ăm ngin ‘nâi, hâi leh tơrŭm tâi tâng hdrông mơngế kố po tung pơla lâp tơnêi têa dế tơ’mot mâu kong pơlê, mâu cheăm bêng, chiâng ối 2 râ, mê cho râ kong pơlê ƀă râ cheăm-bêng. Hdrối mê hía nah, cheăm Phan Sơn prế Phan Lâm ton nah cho 2 to cheăm pơra phá dêi pó, nôkố hiăng tơ’mot chiâng môi to cheăm, xua mê, sap ing hâi ki ‘mot péa cheăm chiâng môi mê troh a mơ’nui hơnăm 2025 kố ah ối ai hên mâu hnoăng cheăng vâ pêi pro, xua ti mê, vâi krâ-nhŏng o mâu kơpong pơlê cheăm athế kơdo mơ-eăm mơdêk i hiâm mơno tơrŭm, môi tuăn ƀă khu kăn hnê ngăn.
“Khu kăn hnê ngăn dế pơkâ pêi pro adrêng hên tơdroăng cheăng mê vâi krâ-nhŏng o athế tơdjuôm môi i hiâm mơno. Pin dế mơjiâng tơdroăng rêh ối túa lĕm tro ki nếo a pơlê kơtâo, xua ti mê, kal athế tah lôi mâu khôi túa, vêa vong ki ôh pa tro ton nah; athế ’nâi kơdĭng liăn ngân, kế tơmeăm malối tung mâu roh ki mơdâm kiâ, ôu kâ pơkŏng ŏng mế, thăm nếo athế kơdĭng ta mâu chôu phut, hâi khế, ôh ta xê xah hêi tê kơtê, mê athế ai tơdroăng pêi cheăng mô mơnêi, đi đo, ai ti mê ‘nôi pin nếo kâi châ mơnhông tơtêk”.
Pôa Mai Hồng Đăng-Kăn hnê ngăn Vi ƀan cheăm Phan Sơn, kong pơlê Lâm Đồng ai tối nhên tiah kố, la ngiâ kố ah, kong pơlê kô pơtối thăm mơdêk, mơnhông hnoăng cheăng pêi i tơtro, ai pơxúa khât dêi Hneăng mơhnhôk “Tâi tâng kuăn pơlê tơrŭm mơjiâng thôn pơlê nếo-kơphô̆ hloh klê - hlê plĕng”, ing mê, xuân ai pêi pro adrêng ƀă tơkŭm mơnhông pêi cheăng kâ-rêh ối pơlê pơla. Tung mê, kal athế tơkŭm mơnhông pêi cheăng kâ ăm dêi rơpŏng hngêi châ mơnhông, pơhlêh túa pêi chiâk pêi deăng i tơtro, thăm pêi lo liăn ngân i hên tâ ƀă kơdroh kơtiê tơniăn ton. Kong pơlê xuân hiăng ai troăng hơlâ ki tơtro, tơ’ló vâ mơnhông ‘na kơvâ tê mơdró kâ, ‘na ôm hyô.
“Cho kong pơlê ki ối drô troăng kân kơxô̆ 28B, tâi tâng troăng ki tơkâ luâ kong pơlê kố ai 37 km, tung la ngiâ ah, kong pơlê kô hriăn plĕng ‘na mâu tơdroăng pơkâ vâ thăm mơdêk ó luâ tâ nếo ‘na tê mơdró kâ a mâu tíu drô troăng kân kố, ƀă a kơpong kố xuân ai têa kroăng Lũy lĕm krúa, kố xuân cho môi tung mâu tíu ki tơ’mot tơmối rơhêng vâ troh pôu ngăn, ôm hyô, tâng pin pêi mơjiâng, pro chiâng mâu tơmeăm khoăng vâ mơdêk ‘na kơvâ ôm hyô akố ga tơxâng păng ‘nâng”.
Kong pơlê Lâm Đồng klêi kơ’nâi tơ’mot mâu kong pơlê mê ai tơnêi tíu, kong kế kân rơdâ má môi tung lâp tơnêi têa, ai lối 49 hdrông kuăn ngo, nhŏng o rơtế rêh ối tung kopơng pơlê cheăm, tâ tá ai kong kế, ngo ngối a Tây Nguyên troh a mâu cheăm pơlê ối achê kĭng têa kơxĭ, ai hên khôi túa, vêa vong kro mơdrŏng ‘na túa tơlá dêi khu hdrông kuăn ngo.
Viết bình luận