Kŏng râng tơkâng kơphế ki hiăng khăng hlâ, bú kơtu mơdêi iâ hlá ki hiăng răng, rơ-ĕng, li lĕng, klêh a’nâi, rêm kloăng kơphế prăng rơmon ruih xêh a’nâi tâi tâng, jâ Lê Thị Quyên, ối a đô̆i 4, cheăm Thuận An, tơring Dak Mil, kong pơlê Dak Nông mơjo dêi kơphế ó khât. Klêi kơ’nâi 5 hơnăm mơ’no liăn pêt kơphế, troh a rơnó kơphế mot tung rơnó krí vâ tê mê kơdrâ trâm kong tô mơdrăng khăng khoăng, nôkố bu tơkôm to kong mêi tê.

“Kuăn pơlê pêi chiâk deăng kố hmâ tơkôm to loăng kơphế mê nôkố, kơphế tung chiâk deăng hiăng khăng hlâ tiah kố ti lâi châ ai plâi vâ tê châ liăn rêh kâ ối kố ah. Ngăn dêi deăng kơphế khéa kho, châi tung hiâm mơno ‘nâng, nôkố, têa xuân ôh tá ai, a rơchôa, hno, long têa xuân hiăng xiâ hơkrêp tâi tâng. Nốkố, bu tơkôm to kong mêi tê ki vâ tŏng kum, xiâm, loăng ki lâi châ rêh mê mơhúa xiâm ki mê”.

Ai lối chât hơnăm pêi pêt kơphế, pôa Nguyễn Bá Luân, ối a thôn Đăk Thọ, cheăm Dak Lao, tơring Dak Mil tối ăm nâi, kố cho hơnăm ki ai kong tô mơdrăng khăng khoăng ó păng ‘nâng. Hiăng luâ 5 khế kố, tung kơpong kố ôh tá ai kong mêi, tô mơdrăng ton ó tiah kố pro têa kroăng, têa krông, têa long, rơchôa, hno têa xiâ hơkrêp tâi tâng, bu ối to hmốu prêi tung kơdró têa. Rơpŏng pôa thế ’no liăn rôe 33 kú klŏng, rêm kú tiah mê, xŏn ai 50 met, ‘măn kơmăi troh a long, kơtăn hngế ing hngêi châ 1 km tơdế, híu hrik xo têa ki ối iâ vâ tŏng xo kơdrum kơphế 2 ha mê. A long têa ki kŭn ối pơla dế long mê, ai lối chât toăng kơmăi hrik têa rơtế hrik môi tiú tung têa, mê khoh chiâng ai tơdroăng ki tơbriât tơxup dêi pó, tơdroăng kố sap nah tá hâi chói hlo. Pôa Nguyễn Bá Luân khéa hơ’nêng tối:

“Roh apoăng nếo ai, sap nah tá hâi chói hlo ôh ‘nâng, tôu mơdrăng khăng khoăng lối ton ó tiah kố, tíu ki lâi xuân ôh tá ai têa, khăng khuô̆t tâi tâng. Pin athế mơ-eăm tŏng dêi kơphế ki pin hiăng pêt mơjiâng, la nôkố, ôh tá ai têa vâ tôh, ôh tá châ tŏng xo dêi kơphế maluâ yă to kơnâ la ôh tá ai plâi kơphế, tơkéa cho tơdroăng ki ôh tá rơhéa klâi ôh”.

Tơring Dak Mil cho kơpong ki pêt kơphế hên má môi dêi kong pơlê Dak Nông, ƀă tơnêi tíu ki pêt kơphế mê châ lối 21 rơpâu ha. Kố xuân cho tíu ki dế trâm kong tô mơdrăng khăng khoăng ó má môi xua kong tôu mơdrăng. Ai 17/46 rơchôa, long, hno têa hiăng xiâ têa tâi tâng, mâu long ki u ối xuân hiăng vâ xiâ há. Tung pơla mê, ai lối 5.100 long, rơchôa, hiăng ối to hmốu, prêi a kơdó, vâ chê 2 rơpâu to klôh têa xuân ôh tá ai bê têa vâ tôh a rơnó tôu mơdrăng khăng khoăng kố. Hên hĭn ƀăng chiâk deăng kơphế a tơring hiăng ƀă dế hŏn, khăng răng tâi tâng. Pôa Phan Xuân Vinh, Kăn phŏ hnê ngăn Vi ƀan cheăm Dak Lao, môi tung mâu cheăm ki ai kơphế hên má môi a tơring Dak Mil tô tuăn ó khât:

“Tung lâp cheăm kố kơphế ai lối 9 rơpâu ha, tung mê, ai tá tơnêi tíu ki dêi Kŏng ti kơphế Đức Lập. Tơdroăng ki hyôh kong prâi pro môi tiah nôkố ton ai 1 pơla măng tĭng troh a 10 hâi nếo mơni 85% kơxô̆ ƀăng deăng kơphế tung lâp cheăm kô ôh tá châ xo ki klâi. Tung 85% kơxô̆ ki mê, mơni kô răng hlâ ki iâ ai 60%, ki ê ôh tá dâi xếo”.

Lâp kong pơlê Dak Nông ai dâng 140 rơpâu ha kơphế. Kơvâ ngăn ‘na chiâk deăng kong pơlê chêh mơ’no tối hiăng ai dâng 10 rơpâu ha ki tro tô mơdrăng khăng khoăng ƀă kơxô̆ ƀăng chiâk deăng kố mơni ối hên tung mâu hâi la ngiâ xua têa hiăng xiâ, tơnêi hiăng khăng khoăng. Dế kố, 31 tung 307 hno, rơchôa têa hiăng xiâ têa tâi. Mâu long, rơchôa ki ê mơni ối dâng 40% têa ƀă dế xiâ.

Pôa Nguyễn Tường Duy, Kăn phŏ hnê ngăn Kŏng ti chiâ pro hno, long têa kong pơlê Dak Nông tối ăm ‘nâi, khế hdrối nah, khu kố ối mơ’no têa ing mâu long, rơchôa ki kân troh a kơpong tâ tá mê vâ tŏng xo hdrê loăng. La troh nôkố, tơdroăng ki mơ’no tê mê ôh tá tơniăn. Mâu kơpong ki u ối athế rak vế vâ kum ăm kuăn pơlê amê. Mâu kơpong ki hiăng xiâ têa, pơrá athế chôu trâm pá xêh tiah mê:

“Mâu troăng hơlâ ki hrik têa tôh ki xing xoăng dêi pó tung tơring kố, troh a chôu phut kố ôh tá ai pơxúa ki klâi xếo, xua xiâm têa ing kơnhŏng hiăng xiâ tâi tâng. Ai lối 2 rơpâu 400 ha klâng chiâk hiăng ai troăng hơlâ ki vâ hbrâ ví tro khăng khoăng. Tâng tơdroăng ki tôu téa, mơdrăng ton kố troh a tâi khế 4, apoăng khế 5 mơni kô trâm hên tơdroăng ki khăng khoăng tâi tâng klâng chiâk”.

Tá hâi teăm ai hơnăm ki lâi kơphế pơtối ó môi tiah hơnăm kố, la xuân tá ai hơnăm ki lâi kuăn pơlê pêt kơphế a Dak Nông trâm pá puât ó xua kong tô mơdrăng tiah hơnăm kố. Khu kăn pơkuâ ƀă kuăn pơlê dế kơdo mơ-eăm vâ ai troăng hơlâ tŏng xo dêi mâu tơmeăm pêt, la hên tíu ôh pá kâi chiâng, bu ‘nâi to ngăn dêi loăng kơphế dế tro tôu mơdrăng khăng khoăng, tro kong tôu chếo ó. Maluâ yă kơphế nôkố to kơnâ la ôh tá kâi vâ chêl ăm loăng kơphế ki tro răng hlâ ó môi tiah nôkố.