Ƀok Ayăi jĭ kon pơlei jang sa hơgei tơ̆ plei K’Tu, xăh Kon Gang, apŭng Đak Đoa, dêh char Gia Lai roi tơbăt: sơnăm âu ki cheh phe, sầu riêng đei plei, đei kơjă ngăl, kon pơlei chhôk hơiă dêh. Hơdrô̆ ŭnh hnam ƀok đei 700 tơnơm sầu riêng Monthong, iŏk đei plei hloh 30 tấn, tĕch hăm kơjă đơ̆ng 80 rơbâu hlak jên 1 kĭ, iŏk yua hloh 2 ti hlak jên. Ưh khan lăp hơdrô̆ ŭnh hnam ƀok Ayăi, lơ ŭnh hnam lơ̆m plei K’Tu kŭm đei iŏk yua lơ đơ̆ng sầu riêng păng cheh phe, pơtih gia nhen: ŭnh hnam ƀok Kôch, ‘nhŏng Quứ, ‘nhŏng Quý, dăh mă ŭnh hnam ‘nhŏng Hý... đei iŏk yua hloh 1 ti hlak jên đơ̆ng cheh phe, sầu riêng ngăl. Ŭnh hnam hơyơ kŭm hlôi pơđih đang tơ drô ge, iĕr ‘noh đei lơ̆m hơdrŭng, răt dơ̆ng tơmam sa, đak ‘ngam... vă vang chơt hơiă đơ̆ng rŏng 1 sơnăm jang.

“Sơnăm ‘nâu cheh phe đei kơjă, jang sa kŭm hio ƀiơ̆, yua kơ jă cheh phe tŏk lơ, ŭnh hnam ƀôh chơt tơpă. ‘Long sa plei, ƀa kŭm đei plei, đei kơjă. Lăng atŭm tơdrong chơt hơiă lơ hloh. Têt găh ŭnh hnam pơgơ̆r sa têt hăm kon sâu, kŭm đei iĕr, bip, vang et sa chơt hơiă pơyan puih mak.”

Plei Ktu dang ei đei 270 ŭnh hnam, vă đĭ đăng ‘noh jĭ bơngai Bahnar ngăl, đei 99%. Pơlei đei dang 2.000 hek tar teh choh jang sa, găh lơ pơtăm ‘long kăp gĭt đunh năr nhen cheh phe, kơsu, tiu. Kon pơlei lơ̆m pơlei hlôi jang hơdai pơtăm 400 hek tar cheh phe kiơ̆ pơkăp ‘lơ̆ng 4C, pơtăm tiu rơgoh păng mă loi ‘noh jĭ tơmơ̆t yua tơdrong jang pơtăm sầu riêng hơlam lơ̆m pơgar cheh phe. Lơ ŭnh hnam đei iŏk yua rim sơnăm đơ̆ng 2, 3 hrĕng triê̆u truh 2,3 ti hlak jên. Sơng Tết Ất Tỵ lơ̆m jơhngơ̆m đon chơt hơiă, ƀok Nô roi tơbăt. Sơnăm âu ki ŭnh hnam iŏk đei hloh 1 ti hlak jên đơ̆ng 4 hek tar  cheh phe.

“Têt sơnăm ‘nâu ưh khan lăp hơdrô̆ ŭnh hnam nhô đĕch mă kon pơlei lơ̆m pơlei bu bu kŭm chhôk hơiă yua kơ cheh phe đei kơjă tŏk. Têt ‘noh jĭ ‘măng ngôi hơdai ŭnh hnam, vang sŏng sa, pơlung băl hơdrin jang sa vă tơdrong hơrih sa đei ƀôh ƀiơ̆, yua kơ sơ̆ mơmat tat gleh hrat lơ bơih. Bơnê kơ Teh đak bơngơ̆t truh, pơm tơdrong hiôk ăn kon pơlei nhôn kơna tơdrong hơrih sa ŭnh hnam dang ei tôch kơ sơđơ̆ng hiôk”.

Yă Ranh, bơngai jang găh Joh ayŏ - Tơpôl kơ xăh Kon Gang, apŭng Đắk Đoa, dêh char Gia Lai roi tơbăt lơ̆m xăh đei 5 pơlei, hăm vă jê̆ 1.120 ŭnh hnam kon pơlei, hloh 4.440 ‘nu bơngai, lơ̆m noh bơngai kon kông hloh 690 ŭnh hnam, găh lơ ‘noh bơngai Bahnar. Dôm tơdrong jang tơgŭm hăm kon pơlei ling lang đei vei sơđơ̆ng, mă loi ‘noh jĭ tơdrong vei lăng tơdrong hơrih sa lơ̆m năr Tết Nguyên đán.

“Mưh rim năr têt truh, dôm bơngai đei kŏng kach mang đei Teh đak asongt ơmam têt ngăl, kơna rim hnam đei sa têt, chơt hơiă pơyan puih mak ngăl. Dôm ŭnh hnam dơnuh hin, mơmat tat ‘noh kŭm đei khŭl kơdră tơring tơgŭm phe, mi tôm, ƀĕng keo, đak kho.... vă đĭ đăng rim ‘nu đei sa têt hiôk chơt ngăl, ưh kơ lê̆ 1 ‘nu bu ưh kơ đei sa têt”.

Dôm tơmam Têt nhen: phe tơyông, ƀĕng keo, đak kho păng jên măt đei pơjao truh tơpang ti dôm ŭnh hnam teh đak tơgŭm, tơƀôh jơhngơ̆m đon băt “Nhă đak ƀlŏk kơ tu” đơ̆ng hơdrĕch hơdrŭng Việt Nam. Ƀok Blưch, 66 sơnăm, bơngai đei kŏng hăm kach mạng tơroi:

“Bơnê kơ teh đak, dôm sơnăm âu ki ling lang bơngơ̆t, tơgŭm ăn ŭnh hnam. Ŭnh hnam nhôn ‘noh jĭ ŭnh hnam lĭnh lôch dŏng teh đak, kơna rim sơnăm mưh năr têt đei asong tơmam hơnơ̆ng, đei jên măt 500 rơbâu hlak jên, đang kơ ‘noh ƀoh ngot, đak măm, đak kho, ƀĕng keo... Gơnang đơ̆ng tơdrong tơgŭm âu ŭnh hnam đei têt tôm ƀiơ̆, đei dơ̆ng ‘nhot hnam chă pơtăm, iĕr rong kơdih, mưh kon sâu năm ngôi, chơt hơiă têt ĭnh ƀôh hiôk dêh. Bơnê kơ Teh đak ling lang bơngơ̆t truh ăn kơ nhôn”.

Năm ngôi tơ̆ xăh Kon Gang lơ̆m năr blŭng sơnăm ‘nao 2025, ƀok Đinh Ơng, Phŏ Kơdră Anih vei lăng kon pơlei apŭng Đak Đoa, dêh char Gia Lai chơt hơiă mơ̆ng roi tơbăt, lơ̆m sơnăm âu ki xăh hlôi jur đei hloh 70 ŭnh hnam dơnuh hin. Đei 8 ŭnh hnam mơmat tat đei tơgŭm jên pơm hnam. Mă loi ‘noh tơdrong sơđơ̆ng chĭnh trĭ đei vei kơjăp, kon pơlei tơgoăt pôm nơ̆r ƀơ̆r đon, 1 jơhngơ̆m pơjing pơlei pơla pơdrŏng ‘lơ̆ng.

“Xăh Kon Gang jĭ tơring 2, hơdrol sơ̆ kon pơlei tôch kơ mơmat tat, yua ưh kơ băt trong jang. Mă lei hrei ‘nâu kon pơlei đĭ băt tơmơ̆t yua khoa hŏk ki thuơ̆t lơ̆m jang sa, kơna tơdrong hơrih sa mŭk drăm kon pơlei tŏk bŏk ƀrư̆ ƀrư̆ hơtŏk tơiung. Têt sơnăm 2025 âu gơnang đơ̆ng cheh phe, tiu... tŏk kơjă măk, tơdrong hơrih sa kon pơlei đei hơtŏk, sa Têt kŭm chơt ƀiơ̆. Chhôk hloh ‘noh jĭ kon pơlei ling lang tơgoăt pôm nơ̆r ƀơ̆r đon, vei kơjăp sơđơ̆ng tơ̆ tơring.”

Đei tơdrong bơngơ̆t truh đơ̆ng Đảng păng teh đak, tơdrong chĕp kơ̆l ‘lơ̆ng đơ̆ng khŭl kơdră tơring păng tơdrong hơdrin ưh kơ pơdơh đơ̆ng kon pơlei, mŭk drăm - tơpôl tơ̆ xăh Kon Gang, apŭng Đak Đoa, dêh char Gia Lai hlôi đei lơ tơplih ‘lơ̆ng; tơdrong hơrih sa kon pơlei ưh kơ đei pơ dơh hơtŏk ‘lơ̆ng. Mĭnh pơyan puih mak vih dơ̆ng hăm tơ̆ groi teh pơdrŏng hiôk yua đơ̆ng sầu riêng păng cheh phe. Ƀâu phu đơ̆ng cheh phe, ‘ngam đơ̆ng sầu riêng hlôi păng tŏk bŏk hơnhăk ăn tơdrong hơrih sa phĭ tơnŏ ăn kơ kon pơlei Kon Gang.