NDIL TUT YAU PANUAC HATIAN MENG RIBAU THUN DAHLAU DI URANG RANDAIY
Chủ nhật, 06:00, 14/09/2025 Urang lang: MINH KIÊN Urang lang: MINH KIÊN
CHAM.VOV.VN: Di dalam kreih bhum taneh ceik glai Tay Nguyen, labik sap angin yuk angaok apuh, sap ia craoh nduac roh raih trun takai ceik, hu sa sap yava biak bangi pang, nyuel njac siam mekre – nan hu lac yava sap ndil tut, sa ragam ragu bhap bini bingi hatai di urang Randaiy. Sap yava di ndil tut oh lac sa janih sap ragam ragu, blaoh daok lac sap yava di dalam hatian, lac sa kadha ilamo hu khik ramik saong daok medeih. Urang ngak bruk di Rayo Sap ndom Viet Nam hu kadha: Ndil tut – yau panuac hatian meng ribau thun dahlau di urang Randaiy. Da-a mikva saong taong abih gauk tui pang.

Ndil tut ngak meng phun la-a, lac sa janih ragam ragu ndung bak drut druai anit ranam. Urang ngak brei ruah njauk janih la-a ka njauk, khik kajap ilamo jang ngak ka yava sap danei sameng, bangi pang. Sa gu sa yau ndil tut hu nam atau lime mbaik, hu atah katut praong sit karei karei karei di gauk. Bruk ramik ini biak dreih yau ragam ragu ndil nam. Abih di nyu nan lac yaok nding dalam gu yau ndil tut gilac dreih yau sap yava di yau gu caing Knah, lac sa janih caing banrik, ginreih dalam raidiuk urang bangsa Randaiy. Urang nghe nhan Y-Dŭ Êban, do mbon palei Sut Mđưng, xa Quảng Phú, tinh Dak Lak ndom meyai lac, ndil tut ieu lac sa banah raidiuk ilamo di urang bangsa Randaiy meng dom rai ini mai.

“Meng kal, ragam ragu ndil tut hu pagam haong raidiuk ilamo di urang bangsa Randaiy. Ini nyu lac sa janih ragam ragu hu ngak meng la-a: urang kaoh sa hawait la-a saong khik gilac banah atuk la-a. Ndil tut bhian hu pandar dalam dom adat yau ye ndam pacip padhi, dom harei raya di urang ngak kabao, lamo. Yava sap di ndil tut danei tagok dalam sang tuk hu ndam pacip padhi, atau kreh apuh papak. Abih di nyu nan ieu lac, di apuh, ndil tut tuk yuk tagok dalam dom tukvak padeih padei, daong var jang dom glaih glar hadei padeih padei ngak bruk."

Bruk thau lac meng dahlau diah, ndil tut tok caik ka urang kamei pandar. Tuk urang kamei Randaiy padeih tangin kreh apuh pakak, dom urang nan jeng meda yuk dom yava lapih, yau payua angin ba tui that tiak. Hu tuk bui, hu tuk padruai, taong abih hu pataom tame sap ndil tut par tui angin glai.

Dalam adat pacip padhi tui ilamo bhap bini, thaik thaot ginreih, ngak drut druai urang kamei Randaiy daok vil taom dar di taphia atau rup urang plang urang lahik, tangin pan nding ndil tut padang dang, akaok ndil gaok cambuai ala. Sap ndil tut tuk nan danei sameng tagok yau sap rudai ba palao. Yava sap nan dan dan njuel njac yau ia craoh sit raoh raih nduac tapa bruk padruai, palao urang lahik, gam haong nan daong prein ka urang daok diuk. Sap ragu ragam yau bruk hlai tame gauk di dom ia craoh saong binguk yava urang plang lahik.

Nghe nhan Y-Dăk Niê, daok di mbon palei Sut Mđưng, xa Quảng Phú, tinh Dak Lak, brei thau, sap ndil tut biak bangi pang:

“Ragam ragu ini brei caik ka urang kamei pandar. Oh lac pandar dalam ndam pacip padhi, ndil tut daok hu yava sap tagok dalam adat raok kpan, sa adat ilamo di urang bangsa randaiy. Meng kal dahlau, urang likei patruh oh hu pandar janih ragam ragu ini. Taom lac dalam dom bingun bui sambai atau drut druai, di yaok sa labik halei, tok hu urang kamei ka meng hu pandar ndil tut. Min, urak ini bruk nan jeng rah rah hu salih, saong urang likei jeng meda hu yuk janih ragam ragu ini.”

Sap yava di ndil tut yau ye ragam dalam hatai di amaik, sa-ai kamei gheih ghang siam mekre, kham merat, ndung bak hatai anit ranam. Urang ini, hatai sahaneng jeng hu peih mbuan jang, urang likei jeng meda hu yuk ndil tut. Min ngan haong urang randaiy, thaik thaot urang kamei haong nding la-a dalam tangin, yuk tagok dom sap ragu yau arthak, jeng lac sa thaik thaot hu makna abih ka bruk pambuak ragu saong yang mebang binguk yava. Nghe nhan Y-Djưng Êban, di mbon palei di mbon Sut Mđưng, xa Quảng Phú, tinh Dak Lak brei thau:

“Dahlak hulin biak chreih pang sap ndil tut kayua sap yava di nyu biak bangi pang saong pachreih tangi. Urang halei yuk naih joi ye nyu ngak ka sap ragu ragam bangi pang rilo jang. Meng kal, urang Randaiy yuk ndil tut tok meng bruk pataok tame cambuai blaoh yuk, daok urak ini, jaik abih urang yuk bhian pabum tapak nding kreim la-a nan yuk mbuan jang. Dom urang halei khin hu hatai caong, yau ye dom labik ngak jirah rivang raok tuai damuai dalam saong langiu negar, jeng meda hu kakei blei piah khol dahlak ngak janih ragam ragu ini.”

Dalam rilo sap yava di bhum ceik glai Tay Nguyen, sap ndil tut oh danei yau caing, oh drut druai yau ndil mbuot atau chreih chrai yau ndil nam, bo dan dan nao tame hatai urang menuac, yau panuac that tiak di urang kamei Randaiy. Ndil tut oh lac sa janih ragam ragu, blaoh nyu daok yau lac sa sap bahsa, sap yava dui atah di ilamo bhap bini urang bangsa dalam jaman bahrau urak ini./.

Urang lang: MINH KIÊN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

ĐƯỢM TÌNH DUYÊN QUÊ
KADHA DAOH: NGÀY VỀ KATÊ
13/10/2023
KADHA DAOH " LANG CHAM ON BAC"
10/08/2023
ROYA YEU THUONG
17/03/2023

URANG PANG DANAK DAK (THÍNH GIẢ VỚI CHƯƠNG TRÌNH)