Đhr’nong đong k’tứi bơr tầng âng pr’loọng đong amoó Đàm Thị Hoài ăt đăn đhị p’lêêh 3 zr’lụ chợ k’tứi chr’val Tràng Phái, chr’hoong Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn. Đa đơơh ta bach lâng lưch loom bhrợ têng năc đoo râu buôn bơơn lêy coh ma nưih pân đil acoon coh Nùng n’nâu.

C’moo 1993, amoó Hoài pay k’diic lâng zươc luh ăt la lay. Bêl đêêc, pr’ăt tr’mông âng bơr diic điêl g’nưm ooy bh’rợ pa câl la lêêh k’tứi. Căh yêm ăt tơt đoọng z’lâh ha ul đha rưt, diic điêl amoó Hoài năc quyết định k’rong bhrợ ooy pr’đhang bhrợ cha k’rong zâp râu, p’ghit ooy choh bêêt lâng băn rơơi. Đươi dua pr’đơợ âng đhăm k’tiêc Văn Quan ooy đhăm choh hồi, bơr diic điêl năc k’rong bhrợ lò pa gooh pô hồi… Pay đệ băn đanh, n’jưah bhrợ n’jưah pa chô kinh nghiệm pa zum lâng đươi dua bâc râu liêm crêê âng kỹ thuật. Lò pa gooh pô hồi âng pr’loọng đong amoó mă bơơn bh’nơơn 1 tấn hồi gooh/t’ngay, bhrợ crêê cr’noọ chất lượng bh’nơơn đơơng âng pa câl ooy apêê thị trường Trung Quốc, Nhật Bản… Xooc, pa zêng râu pa chô zâp c’moo âng pr’loọng đong amoó Hoài bơơn lâh 700 ưc đồng, chroi đoọng bhrợ t’vaih bh’rợ ta luôn ha dâng 10 cha năc vel đong cơnh lâng mơ râu pa chô tơợ 6 ưc đồng dzooc tươc 9 ưc đồng/cha năc/c’xêê. Amoó Đàm Thị Hoài xay moon: “Acu ăt pa chăp tươc ooy bhrợ tươc đêêc. Muy acu công căh mă bhrợ lưch, bhrợ bâc râu tu cơnh đêê công bhrợ t’vaih pr’đơợ đoọng đha nuôr đăn đêêc vêy bh’rợ tr’nêng, apêê đoo lươt pa bhrợ t’bơơn zên. Chr’năp năc choom vêy loom t’bhlâng, oó ca chít, oó t’ơơh bh’rợ n’hâu, bhrợ n’hâu năc a đay p’zay bhrợ râu đêêc.”

Căh muy bhrợ cha choom, amoó Đàm Thị Hoài dzợ bơơn k’đươi bhrợ Bí thư Chi bộ, Trưởng vel Phai Làng, chr’val Tràng Phái tơợ bâc c’moo đâu. Âi bêl ooy doó trơ, amoó Hoài zêng lưch loom pa choom đoọng, xay truih z’hai bhrợ têng, đươi dua khoa học kỹ thuật, bhrợ t’vaih p’xoọng bâc bh’rợ tr’nêng ha đha nuôr coh vel, chr’val. C’moo 2016, amoó âi pay đoọng lâh 640 mét vuông k’tiêc đoọng bhrợ đong đa năng ha Trường Tiểu học lâng THCS chr’val Tràng Phái… Ma nưih pân đil n’nâu dzợ bơơn dha nuôr đăn đêêc năl tươc năc ma nưih vêy loom cr’er, zooi đoọng lưch loom bêl vêy ngai lum zr’năh k’đhap. Amoó Triệu Thị Vân, đha nuôr chr’val Tràng Phái xay moon: “Coh pr’ăt tr’mông âng moó Hoài năc  muy cha năc pân đil zay t’bach, n’đhơ bh’rợ đong, bh’rợ vel bhươl. Bhrợ trưởng vel amoó pa bhlâng gương mẫu, zooi đha nuôr pa bhlâng lưch loom, k’rang đha nuôr zr’năh k’đhap coh ooy năc zooi tươc đêêc, bơơn bâc ngai xay moon dal. Bâc pr’đhang âng amoó Hoài công bhrợ t’vaih ha đhi noo coh vel vêy bh’rợ tr’nêng yêm têêm,  pa chô ta luôn. C’la cu lâng ađhi amoó n’lơơng công pa bhlâng k’tiêc t’bhlâng, pa choom bhrợ cơnh amoó Hoài đoọng padưr tr’mông tr’meh, đh’rưah dưr k’rơ liêm.”

Pr’loọng đong amoó Đàm Thị Hoài ta luôn gương mẫu xơợng đươi liêm c’lâng xa nay âng Đảng, chính sách pháp luật âng nhà nước, t’bhlâng ting pâh apêê bh’rợ thi đua âng Hội Nông dân zâp câp lâng vel đong t’đang k’đươi. T’mêê đâu, amoó Đàm Thị Hoài hâng hơnh bơơn xay moon năc 1 coh 10 cha năc đha nuôr choom bhrợ cha âng tỉnh Lạng Sơn.

Zay t’bach, pân pa chăp pân bhrợ lâng cr’noọ dưr z’lâh âi zooi pân đil ma nưih Nùng Đàm Thị Hoài vêy bơơn bh’nơơn cơnh t’ngay đâu. Căh muy zooi bhrợ bhr’lâ pr’ăt tr’mông, ha dưr dal râu pa chô ha c’la đay, pr’đhang tr’mông tr’meh âng pr’lọong đong amoó Hoài dzợ chroi bhrợ t’bil ha ul, pa xiêr dha rưt lâng chroi đoọng liêm ooy bh’rợ pa bhrợ vel bhươl t’mêê đhị vel đong. Râu zay t’bach, pân pa chăp pân bhrợ, loom cr’er âng ma nưih pân đil Nùng dzợ chroi đoọng bhrợ băr dzang, zooi apêê pr’loọng zr’năh k’đhap zr’lụ đha nuôr acoon coh p’xoọng pr’đơợ đoọng dưr z’lâh coh pr’ăt tr’mông./.

Nữ nông dân người Nùng với khát vọng làm giàu trên mảnh đất quê hương

Ở xã vùng cao Tràng Phái, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn ai cũng biết chị  Đàm Thị Hoài, dân tộc Nùng với mô hình kinh tế tổng hợp mang lại hiệu quả cao. Mô hình kinh tế này không chỉ tạo thu nhập ổn định cho gia đình chị Hoài, mà còn tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động địa phương.

Ngôi nhà nhỏ 2 tầng của gia đình chị Đàm Thị Hoài nằm ngay ngã 3 khu chợ nhỏ xã Tràng Phái, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn. Nhanh nhẹn, tháo vát và nhiệt tình, đó là điểm dễ dàng nhận thấy ở người phụ nữ dân tộc Nùng này.

Năm 1993, chị Hoài lập gia đình và xin gia đình ra ở riêng. Khi ấy, cuộc sống của hai vợ chồng phụ thuộc vào việc kinh doanh lặt vặt. Trăn trở để thoát khỏi đói nghèo, vợ chồng chị Hoài quyết định đầu tư vào mô hình kinh tế tổng hợp, chú trọng vào trồng trọt và chăn nuôi. Tận dụng lợi thế của vùng đất Văn Quan về diện tích cây hồi, hai vợ chồng mạnh dạn đầu tư lò sấy hoa hồi... Lấy ngắn nuôi dài, vừa làm vừa đúc rút kinh nghiệm kết hợp ứng dụng nhiều tiến bộ kỹ thuật. Lò sấy hoa hồi của gia đình chị có thể đạt sản lượng 1 tấn hồi khô/ngày, đáp ứng yêu cầu chất lượng sản phẩm xuất khẩu sang các thị trường Trung Quốc, Nhật Bản... Hiện, tổng thu nhập bình quân hằng năm của gia đình chị Hoài đạt trên 700 triệu đồng, góp phần tạo việc làm thường xuyên cho khoảng 10 lao động địa phương với mức thu nhập từ 6 triệu đồng đến 9 triệu đồng/người/tháng. Chị Đàm Thị Hoài tâm sự: “Tôi cứ nghĩ đến đâu làm đến đấy thôi. Một mình cũng không làm hết việc được, làm nhiều thứ nên cũng tạo điều kiện để người dân xung quanh có công ăn việc làm, thậm chí họ còn đi làm thuê, đi tìm việc làm thì mình cũng mời họ về về đây để họ giúp mình. Quan trọng là phải có quyết tâm, đừng ngại gì cả, làm việc nào thì mình lo việc ấy.”

Không chỉ làm kinh tế giỏi, chị Đàm Thị Hoài còn được tín nhiệm bầu là Bí thư Chi bộ, Trưởng thôn Phai Làng, xã Tràng Phái từ nhiều năm nay. Hễ khi nào rảnh, chị Hoài đều tích cực hướng dẫn, phổ biến kinh nghiệm sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, tạo thêm nhiều việc làm cho bà con ở thôn, xã. Năm 2016, chị đã hiến trên 640 m2 đất để xây dựng nhà đa năng cho Trường Tiểu học và THCS xã Tràng Phái... Người phụ nữ này còn được bà con xung quanh biết đến là người giàu lòng yêu thương, nhân ái, sẵn lòng hỗ trợ giúp đỡ hết mình khi người khác gặp khó khăn. Chị Triệu Thị Vân, người dân xã Tràng Phái cảm nhận: “Trong cuộc sống bình thường chị Hoài là một người phụ nữ đảm đang, làm cả việc nước, việc nhà. Làm trưởng thôn chị rất gương mẫu, giúp đỡ bà con rất nhiệt tình, quan tâm bà con khó khăn ở đâu là giúp đỡ đến đấy, được nhiều người đánh giá cao. Những mô hình của chị Hoài cũng tạo điều kiện cho anh chị em trong làng có công ăn việc làm ổn định, thu nhập đều. Cá nhân tôi và chị em khác cũng rất muốn phấn đấu, học hỏi như chị Hoài để phát triển kinh tế, cùng nhau vươn lên.”

Gia đình chị Đàm Thị Hoài luôn gương mẫu chấp hành tốt chủ trương, đường lối của của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia các phong trào thi đua do Hội Nông dân các cấp và địa phương phát động. Mới đây, chị Đàm Thị Hoài vinh dự được công nhận 1 trong 10 gương mặt nông dân tiêu biểu của tỉnh Lạng Sơn. 

Năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm và khát vọng vươn lên đã giúp nữ nông người Nùng Đàm Thị Hoài có được thành quả như hôm nay. Không chỉ giúp cải thiện cuộc sống, nâng cao thu nhập cho bản thân, mô hình kinh tế của gia đình chị Hoài còn góp phần xóa đói, giảm nghèo và đóng góp tích cực vào việc xây dựng nông thôn mới tại địa phương. Sự cần cù, chịu khó, dám nghĩ dám làm và trách nhiệm xã hội, lòng nhân ái của người phụ nữ dân tộc Nùng còn góp phần lan tỏa, giúp các hộ khó khăn vùng đồng bào DTTS thêm động lực để vươn lên trong cuộc sống./.