Zr’lụ bhươn bha đưn lấh 2 hécta âng anoo Đinh Di, 38 c’moo cóh vel Diên Sơn, chr’val Long Sơn ắt đăn c’lâng lướt chr’hoong Nghĩa Hành-Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi. Bhươn p’nang tíh liêm tơợp glúh pô váih p’lêê. Đợ đhăm k’tiếc chóh prí xoọc váih bấc p’lêê ga mắc yêm. Nắc đoo đợ bh’nơơn âng bấc c’moo k’rong bhrợ, zư lêy lâng pa dưr pa xớc bha đưn da ding âng pr’loọng đông anoo Đinh Di. Anoo Đinh Di, cóh chr’val Long Sơn, chr’hoong Minh Long đoọng năl, lêy vel bhươl k’tiếc k’bunh bhứah liêm, vêy choo pa dưr pa xớc bhươn bha đưn, pr’loọng đông anoo k’rong zên prặ, c’rơ bh’rợ đoọng bhrợ đhị zr’lụ bha đưn nâu váih bhươn chr’nóh chr’nắp liêm:“Acu lêy ooy đâu bấc đhị đhanuôr chóh p’nang nắc câl p’nang, xang nặc ươm pa dưr đoọng chóh. Lấh mơ, acu dzợ chóh pa xoọng píh, pa néh thái...”

Anoo Đinh Di ơy grơơ nhool k’rong bhrợ lâng đươi bhrợ liêm crêê cơnh tiến bộ kỹ thuật ooy đắh ch’chóh. Lêy vêy acoon toọm đăn bha đưn buôn tưới tơơm chr’nóh, lêy chóh ting c’lâng ha cơnh đoọng doọ choom bil hư k’tiếc lâng chóh têêm ngăn liêm bhlưa đoọng tơơm pa dưr pa xớc. Anoo Đinh Di dzợ câl xe ga mắc đoọng buôn âng đơơng pr’đươi pr’dua, phân bón, m’ma chr’nóh ha đhanuôr cóh đâu:“Acu lêy cr’noọ cr’niêng âng đhanuôr cóh đâu lêy pa choom lái xe ga mắc xang nặc vặ zên 200 ực đoọng câl xe buôn âng đơơng tơơm chr’nóh, k’tiếc ha đhanuôr.”

Cr’noọ cr’niêng dưr zi lấh đha rứt âng đợ apêê dzợ p’niên cơnh anoo Đinh Di dưr váih manứih đoọng ha bấc đhanuôr zr’lụ da ding Long Sơn ta moóh pa choom dưr bhrợ cha k’van. Anoo Đinh Mướt, cóh chr’val Long Sơn, chr’hoong Minh Long cung xoọc bhrợ pa liêm zr’lụ k’tiếc chóh keo đoọng bhrợ bhươn bha đưn:“Ooy đâu lêy chóh keo xang nặc chóh a’rong. XoỌc đâu nắc lêy chóh cau pazưm lâng tơơm a’rong.”

Chr’val Long Sơn, chr’hoong Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi nắc vel đông k’đơơng a’cọ đắh pa dưr pa xớc bhươn bha đưn, chóh tơơm cha p’lêê. Chính quyền chr’hoong Minh Long nắc ơy vêy bấc chính sách zooi đoọng đhanuôr pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung, pa dưr dal zên pa chô, bhrợ cha k’van cóh vel đông đay. T’coóh Đinh Xuân Lâm, Chủ tịch Hội Nông dân chr’val Long Sơn, chr’hoong Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi đoọng năl:“Bấc c’moo ơy, Hội ơy xay moon đoọng chính quyền chr’val pa dưr pa xớc pr’ắt tr’mung vel đông, lấh mơ nắc lêy pay manứih vêy cr’noọ t’bhlâng bhrợ cha. Apêê zooi zên vặ, pa choom, tr’xăl khoa học kỹ thuật, lêy pay k’tiếc bhươn đoọng chóh tơơm cha p’lêê pa dưr pa xớc bh’rợ./.”

Người trẻ làm giàu trên rẻo cao

Tại huyện miền núi Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi, nhiều người trẻ tuổi đồng bào dân tộc H’rê đầy khát khao vươn lên thoát nghèo, làm giàu. Họ học hỏi kinh nghiệm rồi vay vốn trồng trọt, chăn nuôi, làm dịch vụ.

Khu vườn đồi hơn 2 héc ta của anh Đinh Di, 38 tuổi, ở thôn Diên Sơn, xã Long Sơn nằm sát đường liên huyện Nghĩa Hành - Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi. Vườn cau thẳng tắp bắt đầu ra hoa kết trái. Những lùm cây chuối mốc mùa nối mùa cho những buồng chuối trái no tròn. Đây là thành quả của nhiều năm đầu tư, chăm sóc, phát triển vườn đồi của gia đình anh Đinh Di. Anh Đinh Di, ở xã Long Sơn, huyện Minh Long cho biết, thấy quê hương đất đai khá rộng, có ưu thế phát triển vườn đồi, gia đình anh đầu tư công sức, tiền của biến vùng đồi cây tạp thành vườn cây có giá trị: “Mình thấy ở nhiều nơi bà con trồng cau nên mua cau, rồi ươm cau để trồng. Rồi sau đó mình trồng thêm bưởi, mít Thái…”

Anh Đinh Di đã mạnh dạn đầu tư và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào trồng trọt. Tận dụng con suối ven đồi để chủ động nguồn nước tưới, trồng cây theo đường đồng mức hạn chế đất bị rửa trôi và trồng cây đảm bảo khoảng cách cho cây phát triển. Anh Đinh Di còn mua sắm xe tải nhỏ làm dịch vụ chở hàng hóa, phân bón, giống cây con cho bà con nơi đây:“Mình thấy nhu cầu của bà con nơi đây nên đi học lái xe tải rồi vay vốn 200 triệu đồng để mua tải làm dịch vụ chuyển cây trồng, chở đất cho bà con."  

Khát vọng thoát nghèo của những người trẻ như anh Đinh Di trở thành tấm gương cho nhiều người dân vùng núi Long Sơn học hỏi vươn lên làm giàu. Anh Đinh Mướt, ở xã Long Sơn, huyện Minh Long cũng đang cải tạo khu đất trồng keo để làm vườn đồi:“Ở đây mình trồng keo rồi trồng mỳ. Giờ mình chuyển sang trồng cau kết hợp với xen cây mì.”

 Xã Long Sơn, huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi là địa phương đi đầu trong phát triển vườn đồi, trồng cây ăn trái. Chính quyền huyện Minh Long đã có nhiều chính sách hỗ trợ bà con phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, làm giàu trên quê hương mình. Ông Đinh Xuân Lâm, Chủ tịch Hội Nông dân xã Long Sơn, huyện Minh Long, tỉnh Quảng Ngãi cho biết:“Nhiều năm rồi, Hội đã tham mưu cho chính quyền xã phát triển kinh tế địa phương, đặc biệt là chọn người trẻ có chí hướng làm ăn. Họ được hỗ trợ vốn vay, tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, chọn vườn đồi điểm để trồng cây ăn quả phát triển mô hình./.”