N’niên lâng dưr pậ đhị chr’hoong Bình Lục, tỉnh Hà Nam, c’moo 1993, bêl đhiệp 16 c’moo ha dợ, anoo Trần Như Kiên nắc lêy lướt đhị k’tiếc Yên Châu, tỉnh Sơn La bhrợ cha lâng cr’noọ vêy mặ dưr zi lấh đha rứt. Anoo Kiên ơy đh’rứah lâng pr’zợc lướt vốch ooy zâp vel đông âng chr’hoong Yên Châu đoọng bhrợ bh’rợ mộc, bhrợ đông ha đhanuôr. Xang bấc c’moo k’rong zên, anoo nắc câl k’tiếc chóh a’bhoo, a’rong, clang. Anoo Trần Như Kiên đoọng năl:“Xang mưy cr’chăl acu lêy ặt lướt bhrợ thuê nắc cắh ha mơ choom k’van lâng ha dang ặt chóh a’bhoo, a’rong cơnh đâu cắh năl ha bêl vêy bh’nơơn liêm choom, acu k’noọ tước bhiệc băn a’ọc, tr’nơợp nắc bhrợ đoọng bhiệc bhrợ ha pr’loọng đông, râu 2 nắc acu pay râu ta lơi jợ đoọng bón ha tơơm chr’nóh, n’jứah bhrợ pa liêm môi trường n’jứah zư lêy liêm choom tơơm chr’nóh nắc lêy liêm choom bhlâng.”

C’moo 2008, anoo Kiên thế chấp pr’đươi cr’van đoọng vặ 300 ực đồng đhị Agribank chr’hoong Yên Châu đoọng k’rong bhrợ c’roọl bh’năn lâng câl 10 p’nong a’ọc căn, k’noọ 100 a’ọc pay lêệ đơơng chô băn ting c’lâng têêm ngăn sinh học. Bêl t’nooi a’ọc rứah ruúh tr’nơợp cung nắc bêl anoo pa glúh pa câl ooy thị trường. Bêl đêếc, xang lơi jợ đợ mơ zên pa glúh lăm, anoo pa chô k’noọ 700 ực đồng.

Xang nặc, anoo Kiên pay zên nâu k’rong băn t’bấc a’ọc căn dzoọc tước 40 p’nong lâng 500 a’ọc pay lêệ. Tước đâu, pa zêng đợ a’ọc ooy c’roọl bh’năn âng anoo ơy dzoọc tước 1.200 p’nong băn ting c’lâng lưn lơớp, bh’nơơn pr’đươi zâp c’moo tơợ 35-40 tấn, pa chô zên lấh 10 tỷ đồng lâng bhrợ đoọng bhiệc bhrợ têêm ngăn ha 7 cha nặc cóh vel đông.

C’moo 2019, bêl thị trường cắh têêm ngăn tu pr’lúh pa zrúah a’ọc châu Phi, anoo Kiên đấh loon năl ghít thị trường, bhr’lậ pa liêm đợ mơ pa câl liêm glặp lâng đhr’năng lalua, zooi pr’loọng đông anoo lâng zâp apêê ooy HTX doỌ bil bal, ta bhứch, mặ dưr zi lấh pr’lúh cr’ay. Lấh mơ băn a’ọc, anoo Kiên dzợ chóh 7 hécta nhãn đoọm zi lưa lâng lấh 1 hécta chrun n’căr t’viêng, pa zêng đợ k’tiếc chóh tơơm cha p’lêê zêng ting chuẩn VietGAP, c’moo 2022 nâu, zên pa chô đắh tơơm cha p’lêê âng pr’loọng đông bơơn lấh 700 ực đồng.

Cắh mưy bhrợ cha liêm choom, anoo Trần Như Kiên dzợ zooi zâp pr’loọng đha rứt zr’nắh lơơng cóh vel đông, chr’val đắh bhiệc b’băn, ch’chóh. Anoo dưr dzoọng bhrợ pa dưr HTX Phương Nam lâng 10 cha nặc, tước đâu, HTX vêy lấh 100 hécta tơơm cha p’lêê, 2.500 p’nong a’ọc pa câl ting c’lâng bh’rợ băn lưn lơớp, zên pa chô bơơn lấh 15 tỷ đồng đhị 1 c’moo. Anoo Lừ Văn Dương cóh chr’val Chiềng Sàng, chr’hoong Yên Châu, Sơn La-nắc manứih ooy HTX nâu đoọng năl:“Bêl ahay bhrợ cắh ga mắc nắc pr’đươi pa câl cắh liêm choom, tơợ bêl moót ooy HTX nắc đh’rứah bhrợ ting c’lâng bh’rợ ga mắc lấh vêy bơơn bấc bh’nơơn lấh mơ l’lăm ahay. Đhị pa câl lêy chấc, ha dợ xoọc đâu apêê lướt câl chô tước đông têêm ngăn lâng bh’rợ băn chóh.”

Lâng râu t’bhlâng, pân k’noọ pân bhrợ lâng dưr váih đhanuôr tỷ phú, bấc c’moo anoo Trần Như Kiên bơơn zâp cấp, zâp ngành cher đoọng bằng khen, giấy khen đắh bh’nơơn bhrợ têng cha, zooi hội viên nông dân zi lấh đha rứt ha ul lâng bhrợ đoọng bhiệc bhrợ ha bấc apêê pa bhrợ cóh vel đông. C’moo 2021 anoo nắc ta pay 1 ooy 63 cha nặc đhanuôr liêm choom bhlâng Việt Nam./.

Tỷ phú nông dân nơi vùng cao Yên Châu

PV Trấn Long

Với thu nhập hàng chục tỷ đồng mỗi năm từ mô hình kinh tế tổng hợp, chất lượng cao, anh Trần Như Kiên ở bản Pha Cúng, xã Lóng Phiêng, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La là nông dân tiêu biểu cho ý chí vươn lên làm giàu. Anh là 1 trong 63 “Nông dân Việt Nam xuất sắc” được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tôn vinh năm 2021.

Sinh ra và lớn lên ở huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam, năm 1993, khi mới 16 tuổi, anh Trần Như Kiên quyết định lên vùng đất Yên Châu, tỉnh Sơn La lập nghiệp với mong muốn thoát được cái nghèo. Anh Kiên đã cùng bạn bè rong ruổi khắp các bản, làng của huyện Yên Châu để nhận làm đồ mộc, dựng nhà cho người dân. Sau vài năm tích góp được chút vốn, anh quyết định mua đất để trồng ngô, khoai, sắn. Anh Trần Như Kiên cho hay: “Sau 1 thời gian tôi thấy nếu cứ đi làm thuê mãi thì không bao giờ giàu được và nếu cứ đi trồng ngô, trồng sắn thế này thì đến bao giờ mới có hiệu quả kinh tế; tôi mới nghĩ ra câu chuyện đi nuôi lợn, để thứ nhất là tạo công ăn việc làm cho gia đình, thứ 2 là tôi lấy chất thải đó để bón cho cây, vừa xử lý môi trường vừa chăm được cây tốt thế nên tôi thấy hiệu quả rất là cao”          

 Năm 2008, anh Kiên thế chấp tài sản để vay 300 triệu đồng tại Agribank huyện Yên Châu để đầu tư xây dựng chuồng trại và mua 10 con lợn nái, gần 100 con lợn thịt về nuôi theo hướng an toàn sinh học. Khi đàn lợn nái đẻ lứa đầu tiên cũng là lúc anh xuất bán lứa lợn thịt ra thị trường. Khi ấy, sau khi trừ chi phí, anh thu lãi gần 700 triệu đồng.

Tiếp đến, anh Kiên dùng số tiền lãi tái đầu tư tăng đàn lợn nái lên 40 con và 500 con lợn thịt. Đến nay, tổng đàn lợn trong trang trại của anh đã lên 1.200 con nuôi theo chu trình khép kín, sản lượng mỗi năm từ 35-40 tấn, thu nhập hơn 10 tỷ đồng và tạo việc làm ổn định cho 7 lao động địa phương.

Năm 2019, khi thị trường điêu đứng vì dịch tả lợn Châu Phi, anh Kiên đã nhanh nhạy nắm bắt thị trường, điều chỉnh số lượng xuất bán phù hợp với tình hình thực tế, giúp gia đình anh và các thành viên Hợp tác xã không thua lỗ, mà còn thắng lớn trong đợt dịch. Ngoài nuôi lợn, anh Kiên còn trồng 7 héc ta nhãn chín muộn và hơn 1 héc xoài tượng da xanh, toàn bộ diện tích cây ăn quả đều trồng theo chuẩn VietGAP; riêng năm 2022 này, thu nhập từ cây ăn quả của gia đình đã đạt hơn 700 triệu đồng.

Không chỉ làm kinh tế giỏi, anh Trần Như Kiên còn giúp đỡ các hộ khó khăn là hội viên nông dân trong bản, trong xã về kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt. Anh đã đứng ra thành lập HTX Phương Nam với 10 thành viên, đến nay, HTX có trên 100 héc ta cây ăn quả, 2.500 con lợn thương phẩm theo quy trình chăn nuôi khép kín, doanh thu ước đạt trên 15 tỷ đồng/năm. Anh Lừ Văn Dương, ở xã Chiềng Sàng, huyện Yên Châu, Sơn La - là thành viên của HTX cho biết: “Trước đây mình làm không theo quy mô nên là hàng không được đạt năng suất, từ khi vào theo Hợp tác xã mình cùng đội làm theo quy hoạch, quy mô nên hàng cũng đạt hơn và năng suất cao hơn so với lúc mình chưa vào Hợp tác xã. Đầu ra thì trước kia mình phải tự tìm, còn bây giờ thương lái vào tận vườn mình mua; bây giờ mình cũng khá yên tâm với nghề trồng nhãn”       

Bằng sự nỗ lực, dám nghĩ, dám làm và trở thành nông dân tỷ phú, nhiều năm liền anh Trần Như Kiên được các cấp, các ngành tặng bằng khen, giấy khen về thành tích sản xuất, kinh doanh giỏi, giúp đỡ hội viên nông dân xóa đói, giảm nghèo và tạo việc làm cho nhiều lao động địa phương. Năm 2021, anh được bầu chọn là 1 trong 63 gương mặt nông dân xuất sắc nhất Việt Nam./.