Xooc đâu, k’ha riêng pr’loọng đong coh chr’val Hòa Ninh, chr’hoong Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng xooc moot hân noo pêê pay pih bhung. C’moo đâu, pih bhung n’căr t’viêng bơơn choor tu cơnh đêêc đha nuôr pa bhlâng bhui har. Tơợ choh pih bhung, vêy p’xoọng pa chô k’ha riêng ưc đồng zâp c’moo.
Xooc đâu, k’ha riêng pr’loọng đong coh chr’val Hòa Ninh, chr’hoong Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng xooc moot hân noo pêê pay pih bhung. C’moo đâu, pih bhung n’căr t’viêng bơơn choor tu cơnh đêêc đha nuôr pa bhlâng bhui har. Tơợ choh pih bhung, vêy p’xoọng pa chô k’ha riêng ưc đồng zâp c’moo.
Xong cr’đêê nắc râu xong buôn băn, doọ bil bấc c’rơ g’lêếh băn zư, pa câl zên dal xoọc bơơn bấc pr’loọng cóh vel đông chr’val Đại Cường, chr’hoong Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam lêy pay băn đoọng pa dưr pa xởcp’ắt tr’mung.
Xong cr’đêê nắc râu xong buôn băn, doọ bil bấc c’rơ g’lêếh băn zư, pa câl zên dal xoọc bơơn bấc pr’loọng cóh vel đông chr’val Đại Cường, chr’hoong Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam lêy pay băn đoọng pa dưr pa xởcp’ắt tr’mung.
Âi k’noọ 70 c’moo, n’đhang t’cooh Nguyễn Văn Chín, Giám đốc Công ty TNHH Bắc Đẩu, quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng công dzợ p’zay bhrợ bh’rợ kinh doanh âng pr’loọng đong cơnh lâng râu pa chô k’ha riêng tỷ đồng zâp c’moo. Công ty TNHH Bắc Đẩu năc muy bhrợ têng đơơng pa câl ooy thủy sản bhrợ t’vaih bh’rợ ta luôn ha 500 ma nưih pa bhrợ xooc lum pr’ăt tr’mông zr’năh k’đhap. Zâp c’moo, c’la t’cooh Chín âi chroi đoọng k’nọo 1 tỷ đồng xơợng bhrợ bh’rợ liêm loom xã hội.
Âi k’noọ 70 c’moo, n’đhang t’cooh Nguyễn Văn Chín, Giám đốc Công ty TNHH Bắc Đẩu, quận Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng công dzợ p’zay bhrợ bh’rợ kinh doanh âng pr’loọng đong cơnh lâng râu pa chô k’ha riêng tỷ đồng zâp c’moo. Công ty TNHH Bắc Đẩu năc muy bhrợ têng đơơng pa câl ooy thủy sản bhrợ t’vaih bh’rợ ta luôn ha 500 ma nưih pa bhrợ xooc lum pr’ăt tr’mông zr’năh k’đhap. Zâp c’moo, c’la t’cooh Chín âi chroi đoọng k’nọo 1 tỷ đồng xơợng bhrợ bh’rợ liêm loom xã hội.
P’rơơm râu liêm choom zâp râu tơơm chr’nóh, bh’năn băn liêm glặp lâng k’tiếc k’bunh, bhrợ têng c’lâng bhrợ têng cha đoọng ha đhanuôr. Nâu đoo nắc c’lâng đoọng lêy chô bhrợ váih Zâp chr’val mưy bh’nơơn pr’đươi cóh chr’hoong k’coong ch’ngai Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi.
P’rơơm râu liêm choom zâp râu tơơm chr’nóh, bh’năn băn liêm glặp lâng k’tiếc k’bunh, bhrợ têng c’lâng bhrợ têng cha đoọng ha đhanuôr. Nâu đoo nắc c’lâng đoọng lêy chô bhrợ váih Zâp chr’val mưy bh’nơơn pr’đươi cóh chr’hoong k’coong ch’ngai Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi.
Lâng cr’noọ năc pa liêm pa crêê bh’rợ bhrợ cha tơợ bh’rợ pa dưr râu chr’năp âng a ọc tăm, Dự án: Nông nghiệp pa têệt đh’rưah t’hước ooy thu nhập nhâm mâng đoọng ha đhanuôr acoon coh vêy ta bhrợ têng đhị chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam vêy ta rơơm zup zooi đhanuôr vel đong t’bil ha ul, pa xiêr đharựt coh cr’chăl ha y.
Lâng cr’noọ năc pa liêm pa crêê bh’rợ bhrợ cha tơợ bh’rợ pa dưr râu chr’năp âng a ọc tăm, Dự án: Nông nghiệp pa têệt đh’rưah t’hước ooy thu nhập nhâm mâng đoọng ha đhanuôr acoon coh vêy ta bhrợ têng đhị chr’hoong Nam Giang, tỉnh Quảng Nam vêy ta rơơm zup zooi đhanuôr vel đong t’bil ha ul, pa xiêr đharựt coh cr’chăl ha y.
T’coóh Hồ Xuân Minh, n’niên lâng dưr ga mắc cóh mưy pr’loọng đông Cơ Tu đha rứt cóh chr’hoong k’coong ch’ngai Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế. Tu vêy t’bhlâng lêy ta moóh lâng đươi dua khoa học kỹ thuật ooy bhiệc bhrợ têng cha, t’coóh Minh nắc ơy dưr zi lấh đha rứt, dưr váih triệu phú zr’lụ k’coong chr’ngai bơơn chr’hoong hơnh déh nắc pr’loọng bhrợ têng cha choom ooy bấc c’moo.
T’coóh Hồ Xuân Minh, n’niên lâng dưr ga mắc cóh mưy pr’loọng đông Cơ Tu đha rứt cóh chr’hoong k’coong ch’ngai Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế. Tu vêy t’bhlâng lêy ta moóh lâng đươi dua khoa học kỹ thuật ooy bhiệc bhrợ têng cha, t’coóh Minh nắc ơy dưr zi lấh đha rứt, dưr váih triệu phú zr’lụ k’coong chr’ngai bơơn chr’hoong hơnh déh nắc pr’loọng bhrợ têng cha choom ooy bấc c’moo.
Bhrợ têng c’lâng xa nay tr’xăl tơơm chr’nóh liêm choom, chroi pa xoọng t’bil ha ul pa xiêr đha rứt nhâm mâng, chính quyền chr’val Lìa, chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị nắc ơy p’têết pazưm lâng doanh nghiệp đắh xay bhrợ bh’rợ chóh t’nơơm zanươu troọng a’xông. Tr’nơợp bh’rợ nâu nắc đơơng chô bh’nơơn liêm choom, zúp đoọng đhanuôr pa dưr dal thu nhập, têêm ngăn pr’ắt tr’mung.
Bhrợ têng c’lâng xa nay tr’xăl tơơm chr’nóh liêm choom, chroi pa xoọng t’bil ha ul pa xiêr đha rứt nhâm mâng, chính quyền chr’val Lìa, chr’hoong Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị nắc ơy p’têết pazưm lâng doanh nghiệp đắh xay bhrợ bh’rợ chóh t’nơơm zanươu troọng a’xông. Tr’nơợp bh’rợ nâu nắc đơơng chô bh’nơơn liêm choom, zúp đoọng đhanuôr pa dưr dal thu nhập, têêm ngăn pr’ắt tr’mung.
Lâng rau chăp kiêng chếêc năl, bhrợ cơnh liêm t’mêê, tợơ zập rau bhơi ra veh a pul t’mêê cơnh cà rốt, chùm ngây, tía tô, k’đấc… a moó Lê Thị Hồng Nguyên ặt đhị vel Cu Ty, chr’val Hướng Lộc, chr’hông Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị ơy bhrợ têng liêm choom apêê bộ đươi vêy công nghệ pa gooh chrộ. Cr’nọo bh’rợ nâu năc căh muy đơơng chô pazêng bh’nơơn bh’rợ liêm choom, tệêm ngăn lâng liêm buôn đoọng ha ma nuyh đươi dua, đơ bhlầng nắc p’niên k’tứi nắc dzợ pa căh c’rơ, rau pân tợơp bhrợ têng cha âng ma nuyh pân đil đhị chr’hoong da ding ca coong nâu.
Lâng rau chăp kiêng chếêc năl, bhrợ cơnh liêm t’mêê, tợơ zập rau bhơi ra veh a pul t’mêê cơnh cà rốt, chùm ngây, tía tô, k’đấc… a moó Lê Thị Hồng Nguyên ặt đhị vel Cu Ty, chr’val Hướng Lộc, chr’hông Hướng Hoá, tỉnh Quảng Trị ơy bhrợ têng liêm choom apêê bộ đươi vêy công nghệ pa gooh chrộ. Cr’nọo bh’rợ nâu năc căh muy đơơng chô pazêng bh’nơơn bh’rợ liêm choom, tệêm ngăn lâng liêm buôn đoọng ha ma nuyh đươi dua, đơ bhlầng nắc p’niên k’tứi nắc dzợ pa căh c’rơ, rau pân tợơp bhrợ têng cha âng ma nuyh pân đil đhị chr’hoong da ding ca coong nâu.
Cr’chăl a hay, bấc pr’loọng đong đhanuôr đhị apêê chr’hoong da ding ca coong Quảng Ngãi ơy k’rong pa dưr băn t’rị, k’roọc lâng zập rau a tứch a đha. Băn bh’năn ting pr’loọng đong xoọc bhrợ c’rơ chr’năp coh bhiệc pa dưr dal bh’nơơn bh’rợ, pa dưr tr’mông tr’meh lâng z’lâh đha rựt đanh mâng đoọng ha bấc pr’loọng đhanuôr coh đâu.
Cr’chăl a hay, bấc pr’loọng đong đhanuôr đhị apêê chr’hoong da ding ca coong Quảng Ngãi ơy k’rong pa dưr băn t’rị, k’roọc lâng zập rau a tứch a đha. Băn bh’năn ting pr’loọng đong xoọc bhrợ c’rơ chr’năp coh bhiệc pa dưr dal bh’nơơn bh’rợ, pa dưr tr’mông tr’meh lâng z’lâh đha rựt đanh mâng đoọng ha bấc pr’loọng đhanuôr coh đâu.
Bâc c’moo đăn đâu, ngai tươc chr’hoong da ding ca coong Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế, zêng c’jệ lêy liêm pr’hay đhị apêê nang cao su, pih ngam, prí,… t’viêng liêm, chroi đoọng bhrợ tr’xăl pr’dưr pr’dzoọng vel bhươl da ding ca coong coh đâu. Pr’ăt tr’mông âng đha nuôr, coh đêêc vêy đha nuôr Cơ Tu, đươi cơnh đêêc công ting t’ngay ting bơơn dưr ta clơ. Nâu đoo năc bh’nơơn bh’rợ xang 5 c’moo chr’hoong Nam Đông xay bhrợ tr’xăl tơơm chr’noh, acoon bh’năn.
Bâc c’moo đăn đâu, ngai tươc chr’hoong da ding ca coong Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên Huế, zêng c’jệ lêy liêm pr’hay đhị apêê nang cao su, pih ngam, prí,… t’viêng liêm, chroi đoọng bhrợ tr’xăl pr’dưr pr’dzoọng vel bhươl da ding ca coong coh đâu. Pr’ăt tr’mông âng đha nuôr, coh đêêc vêy đha nuôr Cơ Tu, đươi cơnh đêêc công ting t’ngay ting bơơn dưr ta clơ. Nâu đoo năc bh’nơơn bh’rợ xang 5 c’moo chr’hoong Nam Đông xay bhrợ tr’xăl tơơm chr’noh, acoon bh’năn.