Klei bi hdơr kơ Điện Biên Phủ
Thứ hai, 08:53, 06/05/2024 VOV TAYNGUYEN VOV TAYNGUYEN
VOV4.Êđê - Găn leh 70 thŭn êgao, ƀiădah dŭm mnĭt mmông bi blah ti kdrăn mblah Điện Biên Phủ thŭn anăn ăt dôk jiă kma nanao hlăm klei mĭn phung lĭng kahan hđăp ti čar Yên Bái. Dŭm mta mnơ̆ng, rup, hră mơar yuôm djŏ tuôm hŏng klei ngă bruă mơ̆ng anôk bruă Đảng, bruă sang čư êa, lĭng kahan leh anăn mnuih ƀuôn sang čar Yên Bái đru kơ hdră kdơ̆ng mblah Điện Biên Phủ dưi djă pioh leh anăn ba mdah.

Nguyễn Thiện ti alŭ 7, ƀuôn hgŭm Yên Thịnh, ƀuôn prŏng Yên Bái thŭn anei 90 thŭn leh ƀiădah ăt hdơr jih kơ dŭm thŭn mlan ngă kahan klam bruă hâo hưn, mlan 3/1950, hlăk mrâo 16 thŭn. Thiện brei thâo, klei bi hdơr jăk êdi hlăm hdră nao hlăm klei bi blah Điện Biên Phủ mŏng ñu jing mbĭt hŏng ƀĭng kahan dưi hmư̆ ayŏng Văn (Đại tướng Võ Nguyên Giáp) blŭ hrăm, mtă mtăn kơ bruă rŏng kjăp klei hâo hưn mkăp kơ hdră mblah, sa bruă klam yuôm bhăn êdi:

 

“Jih êpul kahan dưi nao ti sa anôk lăn huâng hmư̆ ayŏng Văn blŭ hrăm. Ayŏng Văn hưn mthâo kơ 2 hdră mblah leh êgao lehanăn ară anei lŏ mprăp kơ gưl tal tlâo. Yăl dliê kơ boh klei kluôm, ayŏng Văn mtă kơ ayŏng adei mă bruă hâo hưn brei rơ̆ng kjăp klei hâo hưn amâo dưi bi kpăk ôh”.

     Hlăm klei mĭn mơ̆ng Thiện, tlam hruê 7/5 jing mnĭt mmông yuôm bhăn êdi, hmư̆ hing Prăng kruh rai, lĭng kahan drei hơ̆k m’ak s’aĭ.

 

“Ti anôk bruă gĭt gai iêu đĭng blŭ hưn kơ êpul kahan, khua kiă kriê êpul hmei hlăk anăn hưn mthâo truh kơ anôk mđung asăp, mmông anăn m’ak êdi yơh.

 

     Phan Như Lục, kkiêng thŭn 1931 ăt ti ƀuôn hgŭm Yên Thịnh, ƀuôn prŏng Yên Bái jing kahan hlăm êpul phao knong, dŭm hruê kdơ̆ng mblah dleh dlan ti Điện Biên Phủ ktŭng ba knong, klei ƀăng mur pĭt hlăm gŭ lăn… ƀiădah ai tiê lĭng kahan drei kjăp snăk, gĭr blah kơ phung roh đuê̆ jih, bi rai jih ktuê êlan diñu dŭ ba mnơ̆ng.

 

“Kyua mâo mtô mblang, mjuăt bi hriăm klei thâo săng kơ phung ayŏng adei lĭng kahan, snăn si klei khua mơ̆ng dlông lač ayŏng adei bi hluê ngă yơh, hmư̆ kjăp klei Đại tướng mtă; djăp asăp mtrŭn bi hluê ngă mđrăm mbĭt s’aĭ. Phung roh kdjăt ñhăr, drei gang jih êlan nao ba mnơ̆ng hŏng phao knong, êlan phiơr kăn lŏ dưi kyua anăn phung roh kruh rai jih.

          Lŏ bi hdơr kơ hdră mblah tŭ dưi hƀuê ênuk Điện Biên Phủ ăt lŏ dưi kriê pioh hlăm dŭm mta mnơ̆ng yuôm bhăn mâo leh anôk bruă djŏ tuôm čar Yên Bái tui ksiêm, rang mdah ti wăl sang kriê pioh mnơ̆ng, dưi mdah wĭt ai êwa kdrưhk’ăm mơ̆ng mnuih ƀuôn sang dŭm djuê ana čar Yên Bái đru mbĭt hŏng kluôm ala čar mjing sa hdră mblah tŭ dưi Điện Biên Phủ. Lý Kim Khoa, K’iăng khua sang kriê pioh kdrăp mnơ̆ng čar Yên Bái brei thâo, dŭm mta mnơ̆ng mâo tui ksiêm lu êdi, mŏng phao prŏng truh kơ phao điêt, ao mgang, kdô dưm braih truh kơ hla čhiăm gru bi ktưn mŏng lĭng kahan lehanăn mnuih ƀuôn sang Yên Bái hlăm wưng thŭn 1952 – 1954… Hlăm anăn mâo dŭm mta hră m’ar, mnơ̆ng dhơ̆ng yuôm hin msĕ si hla čhiăm gru blah ku kan thŭn 1953 mŏng Anôk gĭt gai wăl anôk ngă bruă êlan 13 mđup brei kơ êpul êdam êra ba anăp ti kčŭn čư̆ Lũng Lô:

 

“Hla čhiăm gru blah ku kan hlăk anăn dưi ba yua čiăng ktrâo lač kơ dŭm êpul êdeh mdiăng phao ktuang găn kčŭn čư̆ Lũng Lô, nao ti Cò Nòi lehanăn truh ti Điện Biên Phủ. Dŭm mta mnơ̆ng tinei yuôm bhăn êdi kyua gơ̆ siă suôr hŏng phung lĭng kahan”.

Lŏ ksiêm wĭt kơ hƀuê ênuk, 70 thŭn êlâo, ti anăp mnêč bi rai mơ̆ng phung Prăng, Anôk kriê dlăng bruă Đảng gưl dlông bi trông lehanăn ba mdah Hdră mtrŭn bi mklă hdră kčah hdră mblah yan Puih – Mnga 1953 – 1954. Čar Yên Bái hlăk anăn mâo Đảng lehanăn Knŭk kna jao pŏk êlan 13 mơ̆ng kdrŭn Phà Hiên (Tuyên Quang) nao kơ Ba Khe truh ti kčŭn čư̆ Lũng Lô. Hŏng ai êwa nao kơ hdră mblah, gĭr đru mguôp ai kơ hdră mblah, bruă Đảng čar Yên Bái nao hgŭm bi trông leh kơ hdră kčah bi blah yan Puih mnga.

 

Mnơ̆ng dhơ̆ng adôk hruê anei jing Asăp mtrŭn mrô 15 mơ̆ng Anôk kriê dlăng bruă čar Yên Bái thŭn 1953; Hdră mtrŭn mơ̆ng Anôk kriê dlăng bruă čar Yên Bái hruê 2/5/1953 kơ bruă mkŏ mjing Anôk bruă knuă druh wăl anôk mkra êlan 13….  Hoàng Thị Thanh Thủy, Khua anôk bruă kriê pioh mnơ̆ng dhơ̆ng hƀuê ênuk čar Yên Bái brei thâo:

 

“Hră m’ar mâo lu mta hră yuôm bhăn lač kơboh tŭ mơ̆ng lĭng kahan lehanăn mnuih ƀuôn sang čar Yên Bái đru mjing hdră mblah Điện Biên Phủ. Hlăm anăn mâo dŭm hdră mtrŭn mơ̆ng bruă Đảng čar lehanăn dŭm mta hră m’ar mơ̆ng Anôk bruă kdơ̆ng mblah ngă hră m’ar čar Yên Bái hưn mthâo hŏng knŭk kna đru mguôp prăk kăk blei mnơ̆ng dhơ̆ng mkăp kơ hdră mblah”.

 

          Jih jang mnơ̆ng dhơ̆ng yuôm bhăn mâo Sang kriê pioh mnơ̆ng čar Yên Bái bi hgŭm hŏng Anôk bruă kriê pioh mnơ̆ng hƀuê ênuk čar Yên Bái mkŏ mjing, rang mdah ti wăl sang kriê pioh mnơ̆ng čar Yên Bái ƀri knăm bi hdơr 70 thŭn Hdră mblah tŭ dưi hƀuê ênuk Điện Biên Phủ čiăng kơ mnuih ƀuôn sang alŭ wăl lehanăn phung tuê hiu čhưn ênguê tui ksiêm kơ dŭm klei đru mguôp mơ̆ng lĭng kahan lehanăn mnuih ƀuôn sang čar Yên Bái hlăm hdră mblah tŭ dưi hƀuê ênuk Điện Biên Phủ./.

 

VOV TAYNGUYEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC