VOV4.Jarai-Plơi Đak Wơt jing plơi hơđăp Hơmoong, anih hơdip mơda sui thun laih mơng mơnuih [on sang djuai ania Bahnar Rơngao, plơi prong Kontum, tơdơi anai pơ]lah h^ pơmut hrom hăng tơring glông Đak Hà, tơring ]ar Kontum. Am^ [ă yă pơjing, pru\ tơdăm prăm dra [a tơsâo mơng anih anom hơmâo gru grua đưm lu biă gah djuai ania Bahnar, A Thut mơng anet mơtam thâo kơ tơlơi adoh pơtưh đưm djuai ania pô, khăp kơ tơlơi ]ing hơgor đưm. Dong mơng do\ anet `u kiăo tui ama `u, sa ]ô mơnuih thâo akhan hri hmư\ hing biă mă amăng plơi pla Bahnar [ơi Kontum, sit `u akhan hri mơng tlam mơmot phung kơ mơguah mơtam.

            Tơdơi kơ kơnuk kơna man pơdong ring bruă sang măi drai apui lơtrik Plei Kroong, mơnuih [on sang plơi Đak Wơt glăi do\ pơ plơi phrâo [ơi să Hơmoong, tơring glông Sa Thầy, tơring ]ar Kontum. {ing mơnuih tha rơma lu pô đuăi nao kiăo tui kơ ơi yă đưm laih, [ing ]ơđai ră anai khăp kơ tơlơi adoh gru grua phrâo ră anai hloh. Tơlơi mơ\  ngă kơ pran jua A Thut khom pơmin, khom ngă bruă hơge\t thơ kiăng djă pioh glăi gru grua tơlơi thâo thăi đưm djuai ania pô, tơlơi phiăn klă, tơlơi juăt mơak glăk rơngiă tui laih, `u lăi:

            Tơdơi kơ thun 1995, kâo [uh yơh tơlơi pơblih mơng mơnuih mơnam plơi pla, [ing ]ơđai `u hor kơ tơlơi adoh phrâo đu]. Yua kơ anun, kâo khom hơduah e\p hơdră djă pioh tơlơi phiăn, tơlơi hri đưm amăng plơi pla, tơ`a kơ [ing tha rơma kiăng thâo laih anun ]ih  glăi. Tơdơi anai, dong mơng thun 2000 [ing ]ơđai pơ wo\t glăi hor kơ tơlơi adoh đưm, hor atông ]ing. ~u ăt do\ yom đu] kơ gru grua djuai ania.

            -Dưi thâo, ih hơmâo hyu e\p djă pioh lu tơlơi akhan hri djuai ania Bahnar, tơlơi hơge\t ngă kơ ih hor đơi kơ bruă anai?

            -Kâo ngă hrom Khul hyu e\p Gru grua tơlơi akhan hri đưm kual }ư\ siăng, pơblang  tơlơi hri }ư\ siăng dong mơng thun 2001-2005. Yua hơmâo tơlơi akhan hri yơh kâo mơng thâo lu [iă. Amăng tơlơi hri akhan đưm pơtưh, ră ruai tum te] anun thâo hluh kơ tơlơi phiăn đưm `u hiam tloh noh, laih dong, ta [uh rơđah amăng tơlơi hơdip mơda mơnuih [on sang, tơlơi do\ dong [ong huă amăng plơi pla, truh kơ bruă ngă hmua pla pơjing djop mơta hơmâo tơlơi phiăn pơkă soh.

            -Bruă hyu hơduah e\p hăng ]ih pioh gru grua đưm djuai ania ta pô kah hăng anun tơnap tap hăng gleh glar biă mă. Ih ră ruai brơi hơge\t tơlơi lăp hơdor pioh amăng hrim wo\t hyu hơduah e\p glăi gru grua đưm anun ?

            -Djop bruă hơge\t ta ngă, blung hlâo khom nao je\ giăm hăng ană plơi pla, ta khom je\ giăm, khăp pap [u–eng kơ arăng. Laih dong, tơlơi phiăn Bahnar, [iă lu hai khom hơmâo đing hot djup ngui ră ruai, jak iâu mơ`um ia, djup hot rah. Blung hlâo khom tui anun [ơ\i. Tơdơi anai, kah ta mơng tơ`a kơ bruă, ta thâo puăi djơ\ glông amăng, thâo mă pran jua arăng, hnun kah gơ`u mơng pơthâo brơi kơ ta, ta mơng dưi ]ih pioh. Tơnap tap biă yơh ho\. Tơdah puăi tlao [u djơ\ rơ-oa, arăng amra lăi a[aih kâo wor rơbit laih, kâo [u hơmâo mông akhan brơi kơ ih ôh lah. Tơnap biă tui anun. Ta khom thâo puăi tlao, pơhiăp tơl gơ`u pap kơ ta, pơhiăp tơl gơ`u khăp tu\ ư tơlơi ta kiăng hnun kah giong bruă.

            -Lom  hyu hơduah e\p tui anun, ih hơmâo bưp tơlơi tơnap tap pơpă mơn [udah duăm ruă thơ krah jơlan đuăi hyu ?

            -Hơmâo yơh ho\ hơn^ thâo hnoaih. Kâo hyu pơblang mơng plơi ta truh kơ plơi pơko\n, bưp mơnuih akhan hri plơi ataih truh 20 km. Ta do\ glăi mlam, tơl duăm hlor mơtam. Pô akhan brơi anun dong, djru glăi kơ ta. Lăi, hơi kâo akhan ih [u hơmâo ]ih pioh, [u hơmâo hrip glăi, kơ` pơgi rơngiă soh đu] lah. Ră anai, kâo khom djru ih suaih duăm [ơ\i kiăng ih ]ih pioh. Tơdơi  anai, ană bă, ană tơ]ô ta mơng thâo ơi gơ`u, wa gơ`u pô akhan. Gơ`u lok glăi tui anun ta ăt mơak mơn lah.

            Ơ lah, ơi pang yă dôn hăng [ing gơyut khăp, hơdôm jua ]ing đưm  jum tuai, tơlơi atông ]ing amăng mông djai bru\, atông ]ing ngă yang huă asơi hle, hơdôm tơlơi adoh đưm pơtưh pơngui adơi, mơak tăp pơdai, yua kơ tơpai ruă rơngiă h^ mơnuih khăp…`u hơmâo ]ih pioh lom hơtal hyu ]ih pioh tơlơi akhan đưm tui anun soh. Hơdôm tơlơi ngă yang mơak đưm, ngă yang iâu ia hơjan, iâu bơngăt pơdai, ngă yang huă asơi hle `u djă pioh ngă hrom gong gai kơnuk kơna, anom bruă gru grua boh thâo tơring glông djă pioh ru\ pơdong glăi. Yua kơ anun, [ing ]ơđai rơnuk anai mơnuih djuai ania Bahnar [ơi Đak Wơt hơmâo tơlơi gêh gal e\p lăng hơdor glăi kơ tơlơi phiăn gru grua đưm mơng djuai ania pô.

            Nay Jek : Pô ]ih hăng pôr