VOV4.Jarai-Hơdôm hrơi hăng anai, hrơi mơak gum pơgop djuai ania pơphun kơdok kơdor djop djang anih hăng pơdah rai lu bruă mă yom pơphan truh pơ kual plơi pla ala [on. Anai yơh mông gêh gal pioh kơ djop mơnuih pơ hơdor glăi, hrăm nao rai, pơsit rơđah tơlơi gơgrong mơng tơlơi gum pơgop djuai ania, khăp kơ lo\n ia Việt Nam. Lăi glăi tơlơi tơ`a mơng mơnuih mă tơlơi pơhing phrâo Gong phun jua pơhiăp dêh ]ar Việt Nam [rô hơdor glăi 85 thun hrơi gru grua gah anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam, khoa ding kơna ding jum kơđi ]ar, Khoa jơnum min wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam, ơi Nguyễn Thiện Nhân lăi pơtong: Dong mơng bruă mă blung phun kiăng pơklaih rơngai djuai ania, tơdơi kơ 85 thun hơmâo 4 hơdră mă bruă, anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam hơmâo pơtum pran jua khăp kơ lo\n ia  laih anun abih bang mơnuih [on sang gum pơgop man pơdong hăng pơgang Lo\n ia.

            -Tơ`a : Ơ ơi, lơ 18/11 hrim thun jing hrơi gru grua kơ anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam, 85 thun rơgao, bruă tơgu\ hơkru\ kiăng pơklaih rơngai djuai ania ăt kah hăng man pơdong dêh ]ar, Anom bruă wai lăng djop djuai ania Việt Nam hơmâo pơdah rai tơlơi gơgrong yom gum pơgop hăng pơtum pran jua kơtang amăng tơlơi gum pơgop djuai ania hiư\m pă ?

          Ơi Nguyễn Thiện Nhân Khoa wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam

          -Ơi Nguyễn Thiện Nhân: Thun 1941, Anom bruă wai lăng khul gum pơgop Việt Minh dưi ako\ pơjing, hơmâo tơlơi gum hrom mơng mơnuih [on sang, ]ơđai sang hră anih prong, [ing mơnuih thâo hră, [ing ngă bruă amăng kơnuk kơna hơđăp, [ing mơnuih pơdrong asah ha pran jua tơgu\ hơkru\ dưi hơmâo tơlơi tu\ yua kơ tơlơi hơkru\ blan sơpăn. Tơdơi kơ tơlơi tơgu\ hơkru\ blan sơpăn truh kih, tơlơi blah ayăt Prang ăt do\ blah đu] yua ayăt Prang [u ngă tui tơlơi [uăn hlâo, gơ`u ăt pơwo\t glăi blah soa lo\n ia ta ha wo\t dong. Thun 1951, hơmâo tơlơi phrâo ako\ pơdong khul gum hơb^t djop djuai ania Liên Việt pioh pơtum ling tơhan kơsung blah dưi h^ hing ang gru grua đưm [ơi Điện Biên Phủ thun 1954. Hrim ]răn thun pha ra anăn iâu mơng anom bruă anai, jing pơtum pran jua djru kơ bruă hơkru\, pơklaih rơngai djuai ania. Khul anai jing sa tơlơi thâo pơ]eh mơng Ping gah ta ngă tui bruă mă pơklaih rơngai djuai ania laih anun ako\ pơdong atur bruă mă mơnuih mơnam ngă khoa pô xã hội chủ nghĩa. Bruă ngă anai `u pha ra biă mă, kiăng pơtum pran kơtang tơlơi gum pơgop djop djuai ania djru hrom pơđ^ kyar dêh ]ar, pơtum tơlơi pơ]eh mơng hơdôm klak ]ô mơnuih. Ră anai, anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam jing sa tơlơi pơ]eh phrâo dong mơng bruă kơđi ]ar dêh ]ar ta, `u ngă brơi kơ hơdră bơwih  [ong huă anăp nao kơ tơlơi s^ mơdrô, djă pioh tơlơi gêh gal pơtrut tui tơlơi kơtang samơ\ ăt pơsir tui hơdôm tơlơi aka [u dưi ngă mơng anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam yua dah `u mă bruă tui hluai hơdră anom s^ mơdrô. {ing ta ngă tui hơdră bơwih [ong huă tui jơlan s^ mơdrô samơ\ khom kiăo tui tơlơi phiăn `u, [u pơpe\ đuăi mơng tơlơi khăp kơ lo\n ia, ngă tui ha pran jua pơđ^ tui tơlơi kơtang amăng bruă mă. Dong mơng bruă phun pơklaih rơngai djuai ania tơdơi kơ 85 thun hơmâo 4 bruă mă phun mơng anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam laih anun ako\ pơjing bruă mă kơtang hloh. Anun le\ hơdră, tơlơi pơmin gum pơgop mơng anom bruă djop djuai ania djă hơnong tơlơi gum pơgop khăp kơ lo\n ia.

            -Tơ`a : Amăng hơdôm thun giăm anai, Anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam hơmâo laih bruă mă rơđah rơđong tơlơi gơgrong krăo lăng hăng drơ\ng glăi ( pơđing hmư\) tơlơi mơnuih [on sang pơgop hiăp, dưi hơmâo mơnuih [on sang dong yua, ngă tui. Rơkâo kơ ih lăi pơthâo, thun blan pơ anăp, Sang bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam khom hơmâo hơdră hơge\t kiăng pơđ^ tui boh tơhnal amăng bruă mă anai, kiăng ngă djơ\ hăng tơlơi ]ang rơmang mơng mơnuih [on sang laih anun tơlơi đăo kơnang mơng mơnuih [on sang ?

            -Ơi Nguyễn Thiện Nhân : Anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam hơmâo anih do\ yom biă mă ngă tơlơi pơtruh nao rai kơplah wah Ping gah hăng kơnuk kơna laih anun mơnuih [on sang. Tơlơi gơgrong anun, hrom hăng tơlơi pơhing phrâo dua bơnah, pơđing hmư\ dua bơnah krăo lăng hăng drơ\ng glăi tơlơi mơnuih [on sang pơtruh brơi jing jơlan phun mơ\ Anom bruă wai lăng djop djuai ania dưi ngă  jai hrơi lu tui. Krăo lăng ta kiăng lăi, e\p lăng bruă ngă tui djơ\ tơlơi phiăn kơnuk kơna mơng anom bruă kơnuk kơna, ngă tui tơlơi pơtrun mơng Ping gah, mơng djop tơring ]ar hiư\m pă. Kiăng lăng su\ djop anom bruă kơnuk kơna hăng mơnuih [on sang ngă tui tơlơi phiăn kơnuk kơna. Anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam amăng să, phường le\ [iă đơi mơnuih mă bruă, [udah truh pơ tơring glông le\, abih bang 100 ]ô mơnuih [u dưi krăo lăng djop ôh, hơdôm klak ]ô mơnuih [on sang. Hlâo adih, anom bruă djop djuai ania mơnuih mơnam krăo lăng [iă đu] amăng mơnuih ping gah [ơi kual plơi pla, ple\ hră đăo kơnang hơdôm ]ô mơnuih dưi hơmâo [ing pơ ala mơnuih [on sang ruah [ơi să, ră anai bruă krăo lu hloh, tui hluai kơ bruă mă. Laih krăo lăng, boh tơhnal lăi pơthâo khom hơmâo gong gai kơnuk kơna să pơđing hmư\ laih anun lăi glăi tui tơlơi phiăn pơkă. Dong mơng ako\ thun 2014, ngă tui Tơlơi phiăn phun jing phiah phiăn dêh ]ar ta thun 2013 [ơi anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam gưl dêh ]ar ngă hrom hăng lu anom bruă, ding jum tu\ ư h^ hăng tơlơi git gai mơng Kơnuk kơna pok pơhai ngă tui 8 mơta bruă mă krăo lăng kiăng kơsem lăng ngă tui truh pơ thun 2016, pơblih hơdră krăo lăng. Laih lông ngă tui lăng [ơi gơnong dlông, krăo lăng 8 mơta bruă pok pơhai ngă tui Tơlơi phiăn pơhlôm noa ia jrao, pơhlôm noa bruă mơnuih mơnam hăng djop anom bruă mơdrô; krăo lăng bruă ngă tui tơlơi phiăn tơdah blơi gơnam s^ mơdrô bruă mă kơ mơnuih [on sang ngă đang hmua; bruă ngă tui djơ\ tơlơi phiăn pơtrun [ơi anom pơjrao mơnuih [on sang duăm ruă, sang ia jrao mơnuih [on sang ngă pô; pơsir kơđi tơlơi mơnuih [on sang [om kiơng; krăo lăng anom bruă mă jia gơnam s^ mơdrô hăng dêh ]ar ta] rơngiao, pơblih phrâo bruă ngă hră pơar kiăng ta` hloh, [iă mông, pơđ^ tui tơlơi mă bruă bơwih brơi kơ anom bruă s^ mơdrô; krăo lăng ngă tui tơlơi phiăn boh thâo ia rơgơi hăng Hră pơtrun mơng ping gah dêh ]ar ta hơtal 11 pơtrun kơ bruă pơđ^ kyar boh thâo phrâo ia rơgơi; tơ`a lăng ano\ pơgop hiăp mơng mơnuih [on sang tu\ ư laih hă aka amăng 6 bruă mă gah kơnuk kơna pok pơhai [ơi 20 boh tơring ]ar, [on prong. Dong mơng ră anai truh abih thun amra klah ]un glăi bruă mă krăo lăng, pơtô brơi djop tơring ]ar ngă tui hơdră bruă amăng thun 2016 dong. Pơ gơnong dlông le\, krăo lăng bruă ngă tui pơgang ano\ hơdjă rơgoh gơnam [ong huă, laih dong ăt tơ`a lăng ano\ krăo lăng mơng mơnuih [on sang. Anai yơh boh yom phun mơng Gơnong dlông ping gah jơnum lok phrâo anai lăi nao kơ bruă mă thun 2016 ako\ pơdong gong gai kơnuk kơna kjăp laih anun pơkă lăng ano\ tu\ ư ha pran jua mơng mơnuih [on sang djop gưl. Thun anai, lông ngă lăng  [ơi hơdôm boh anih amăng 20 boh tơring ]ar, [on prong aka [u pok pơhai truh kơ 63 boh tơring ]ar [on prong ôh. Laih jơnum pơ[ut glăi, rơkâo kơ kơnuk kơna pơtong glăi pioh kơ anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam ngă hrom pơsit glăi ano\ tu\ ư mơng mơnuih [on sang [ơi 63 boh tơring ]ar amăng thun pơ anăp.

          Ơi Nguyễn Thiện Nhân nao jơnum gum pơgop djop djuai ania Việt Nam-Lào Cai

            -Tơ`a: Pơđ^ tui tơlơi thâo gum pơgop pran jua thâo pơ]eh laih anun wai lăng mă pô mơng mơnuih [on sang, hơdôm pluh thun laih rơgao, Anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam Việt Nam hơmâo pok pơhai tơlơi jak iâu, bruă mă pơkơtưn khăp kơ lo\n ia amăng mơnuih [on sang, hơđong kjăp. Lom lo\n ia ta glăk mut phung lu dêh ]ar, boh nik `u prăp lui kơ bruă jơnum prong khoa moa ping gah dêh ]ar ta hơtal 12, hơdôm tơlơi jak iâu, bruă mă pơkơtưn khăp kơ lo\n ia anai hơmâo tơlơi gơgrong hiư\m pă amăng bruă ako\ pơjing khul gum pơgop djuai ania ta ơ ơi ?

          -Ơi Nguyễn Thiện Nhân:  {ing ta thâo laih, khăp kơ lo\n ia le\, khom ngă bruă kiăng djru pơtrut đ^ lo\n ia ta. Amăng kơplah rơwang 20 thun rơgao, giăm anai, anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam jak iâu lu gưl mơnuih [on sang ngă tui, abih bang mơnuih [on sang dêh ]ar gum  pơgop ako\ pơdong tơlơi hơdip mơda rơguăt [ơi plơi pla. Mơnuih Việt Nam gleng nao mă yua, blơi gơnam dêh ]ar Việt Nam pơkra ming, Hrơi yua kơ mơnuih [un rin. Dong mơng boh tơhnal tu\ yua  anun, bruă jak iâu, ngă tui tơlơi pơkơtưn, anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam amra hơdai gum hrom lu anom bruă pơphun ngă tu\ kiăng yua sui thun hloh. Tui hăng atur ngă laih anun, jak iâu mơnuih [on sang gum pơgop ako\ pơdong tơlơi hơdip mơda mơak klă amăng plơi pla laih anun anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam jak iâu bruă mă abih bang gum hrom ako\ pơdong tơlơi hơdip mơda amăng kual plơi pla phrâo, plơi prong rơguăt amăng thun 2016 laih anun gum hrom boh yom phun mơ\ kơnuk kơna pơtrun laih mơng anai pơ klôn, jak iâu ngă hrom djă kjăp tơlơi gum pơgop abih bang, jao bruă mă rơđah rơđong, ako\ bruă amra tơgu\ ngă hrom man pơdong plơi pla phrâo, plơi prong rơguăt. Anai yơh jing bruă mă phun pơ anăp anai. Dua le\, ăt pơphun jak iâu mơnuih dêh ]ar Việt Nam gleng nao blơi yua gơnam dêh ]ar Việt Nam pô pơkra, `u djơ\ hăng rơnuk mut phung jar kmar. Sa tơlơi dong ră anai, [ing ta pơhno gơnam s^ mơdrô, tơlơi gêh gal kơ ta le\ ană mơnuih. Mơnuih mơnam Việt Nam gir run a` kơ tơlơi tơnap tap, thâo pơ]eh phrâo khin hơtai amăng bruă mă. Samơ\ khom hơmâo tơlơi jak iâu pơtrut pơsur mơnuih thâo pơ]eh phrâo amăng bruă mă, kiăng pơkra rai gơnam tam bơwih  brơi kơ tơlơi hơdip mơda hrim hrơi. Anăp nao tơdơi anai, mơnuih Việt Nam thâo pơ]eh phrâo mă bruă yua kơ plơi pla dêh ]ar ta pô truh pơ thun 2045. Gơmơi ]ang rơmang djop anom bruă khul tơdăm dra hlak ai mơng anom bruă wai lăng djop djuai ania mơnuih mơnam, rim ]ô mơnuih [on sang, mơnuih [on sang Việt Nam do\ pơ ta] rơngiao pơmin pơ]eh phrâo ia rơgơi, hrom hăng 55 klak ]ô mơnuih mă bruă ră anai amra jing tơlơi kơtang kơ tơlơi pơđ^ kyar kơ` pơgi ni anăp.

            -Ơ bơni kơ ih,  hơmâo pioh mông ră ruai tom anai!

                                                                        Nay Jek: Pô ]ih hăng pôr