Mông hrăm tơlơi Jarai anih 5 A, Sang hră pơtô mơng anih sa truh anih rơma Lê Văn Tám, să Sa Bình, tring glông Sa Thầy, tring ]ar Kon Tum pơ phun d^k dăk biă. Lom hrăm h’dôm m’ta tơlơi hrăm pơkon, ]ơđai sang hră djuai ania Jarai do# pe\t po\t đo#] [u khin ôh, samơ\ lom hrăm tơlơi pơhiăp pô [ing ]ơđai hur har biă. Thâo pơđo\k, thâo ]ih bôh hră mơng djuai ania pô le\ tơlơi ư-ang hăng hrim ]ơđai sang hră. Mo# Y Phan [ơi plơi Bình Long brơi thâo:  “Pơ\ sang kâo hmâo am^ ama hăng amai kâo [u thâo pơđo\k tơlơi Jarai ôh. Lom dưi hrăm tơlơi Jarai kâo mơak biă. Ama kâo lăi kâo gir hrăm brơi klă tơlơi Jarai mơng ơi yă, am^ ama ta”.

            Thun hrăm anai, gơnong bruă pơtô juăt tring ]ar Kon Tum ngă tui bruă pơtô tơlơi Jarai hăng Bahnar [ơi h’dôm tring glông: Kon Braih, Sa Thầy hăng [ôn prong Kon Tum. Amăng anun 10 bôh sang hră pơtô tơlơi Bahnar, 5 bôh sang hră pơtô tơlơi Jarai, hăng 50 anih, rơbeh kơ 1000 ]ô ]ơđai. Bruă pơ phun bruă pơtô tơlơi Bahnar hăng tơlơi Jarai dưi hmâo mă tơlơi djơ\ pran mơng ]ơđai sang hră, sang hră, biă `u [ing am^ ama ]ơđai sang hră. Ayong A Gô djuai ania Jarai [ơi plơi Khúc Na, să Sa Bình, tring glông Sa Thầy lăi: “{ing gơmơi kơnong kơ thâo lăi, [u thâo bôh hră ]ih yoa anun yơh lu tơlơi kah hăng tơlơi h’d^p m’da bôh thâo đưm, `u [rư\ [rư\ rơngiă tui yoa kơ [u thâo bôh hră. Samơ\ hrơi anai lom Ping gah, Kơnuk kơna [ing ta gleng nao hmâo bôh hră ]ih, hmâo tơlơi hrăm bôh hră Jarai anai jing tơlơi pơgang ba abih bang h’dôm bôh yôm gru grua bôh thâo đưm, anun kâo do\ng yoa biă”.

            Hăng gơnong bruă pơtô juăt, bruă ba tơlơi djuai ania [ia\ amăng bruă pơtô pơhra\m [u djơ\ kơnong kơ kiăng pơgang gru grua bôh thâo ôh mơ\ `u do# djru yôm kơ bruă djă pioh h’dôm tơlơi hrăm pơkon dơng. Nai Nguyễn Trọng Khanh, Khoa Sang hră pơtô mơng anih sa truh kơ anih rơma Võ Thị Sáu, phường Thống Nhất, [ôn prong Kon Tum brơi thâo, sang hră hmâo 460 ]ô ]ơđai, abih bang leng kơ ]ơđai djuai ania Bahnar dưi hrăm tơlơi pơhiăp hăng bôh hră mơng djuai ania pô: “Bruă ba tơlơi Bahnar mu\t pơtô [ơi sang hră  jing tơlơi mơak kơ ]ơđai sang hră yoa tơlơi am^ ba ama pơjing juăt mă yoa laih, khă hnun hai bôh hră ]ih [u hmâo ôh. Tơdơi kơ hrăm tơlơi Bahnar [ing ]ơđai thâo ]ih, laih anun thâo pơđo\k dơng. Tơlơi Bahnar le\ bôh thâo djru klă kơ tơlơi hrăm pơkon. Nai pơtô ]ơđai juăt `u pơhiăp pơtô tơlơi  Yoan [ing ]ơđai [u thâo hluh abih ôh. Hloai tui tơlơi Bahnar [ing ]ơđai sang hră `u thâo hruaih k’jăp hloh. Kâo [uh [ing ]ơđai `u puăi klao lu hloh, ph^ng amăng pran joa hloh”.

            Bơ\ [ơi tring ]ar Dak Lak, ơi Phan Hồng – Khoa Gơnong bruă pơtô juăt tring ]ar Dak Lak brơi thâo, tơlơi Êđê ăt dưi hmâo tring ]ar ba mu\t pơtô pơhra\m hmâo 10 thun hăng anai laih hăng ba glăi bôh tơhnal rơđah đông biă: “Lom ]ơđai hrăm bôh pơhiăp pô, anai ăt jing h’dră djru [ing ]ơđai dưi djă pioh bôh pơhiăp Yoan ăt kah hăng djă pioh bôh thâo h’dôm m’ta tơlơi hrăm amăng sang hră dưi gal hloh”.

            Khă hnun hai, lom pơ phun pơtô tơlơi djuai ania [ia\ [ơi kual }ư\ Siăng ăt do# tơnap tap lu mơn. Lom anun, tơlơi tơnap hloh le\ [ing nai pơtô ]ơđai do# k’[ah lu biă. Bơhmu kah hăng sang hră pơtô mơng anih sa truh kơ anih rơma Y Jut [ơi phường Tân Lập, [ôn prong Buôn Ma Thuột, tring ]ar Dak Lak hmâo giam truh 300 ]ô ]ơđai djuai ania Êđê, hmâo 1/3 mrô ]ơđai đơ đam sang hră, samơ\ [u hmâo nai pơtô. Sang hră apăh sa ]ô nai mơng gah rơngiao nao pơtô hmâo sa thun laih anun pơdơi h^, khom ngă hră pơkôl hăng nai pơkon dơng. Ơi Bùi Xuân Thạch, Kơiăng Khoa Sang hră pơtô mơng anih sa truh anih rơma Y Jut lăi tui anai: “Nai pơtô mơ\ lom sa thun pơplih sa ]ô, sa le\ ara\ng akă hmâo tơlơi găn gao. Tơdah nai pơtô  laih le\, ara\ng thâo laih ]ơđai h’pă hrăm hiưm h’pă kiăng kơ thun dơi ara\ng amra pơtô lu mông hloh h’dôm m’ta tơlơi hrăm akă hmâo kiăo tui ara\ng. Samơ\ nai phrâo mu\t pơtô le\ do# rơngiă lu mông ngă juăt anun kah mơng thâo ]ơđai h’pă hrăm hiưm h’pă dưi mơn. }ơđai sang hră djơ\ ano# `u phrâo juăt hăng nai, phrâo men nai giong le\ nai đuăi h^. Anun yơh lom pơplih nai pơtô tui anun le\ bruă pơtô kiăng kơ k’jăp hăng hrăm thâo ăt [u dưi pơhlôm mơn”.

            Ăt yoa kơ k’[ah nai pơtô mơn, tơlơi pơtô bôh hră Êđê [ơi tring ]ar Dak Lak ăt kaih tui mơn bơhmu hăng h’dôm m’ta tơlơi hrăm pơkon ha m’krah blan. Khă hmâo laih glông h’dră pơtô phrâo, samơ\ bruă pơsir h’drôm hră hrăm tơlơi Êđê kaih h^, anun amăng sa blan blung a, h’dôm bôh sang hră ăt pơtô tui mơn h’dră ngă lông lăng h’đăp. Truh ră anai, h’drôm hră hrăm tơlơi hrăm anai ăt kơnong kơ djo\p mă ha m’krah mơn kơ ]ơđai sang hră, mơng 2 truh kơ 3 ]ô ]ơđai khom mă yoa hrom sa ring h’drôm hră.

            Hră pơhra\m tơlơi Bahnar hăng Jarai [ơi Kon Tum [u dah Êđê [ơi Dak Lak leng kơ pơ pha sa mông pơtô amăng sa rơ-wang hrơi 7. Bruă roah nai pơtô bư\p lu tơlơi tơnap biă, lom anun hră pơar pơkôl mơng gah rơngiao le\ apăh prăk [ia\ đơi, kơnong kơ 25 rơbâo truh 30 rơbâo prăk lom sa mông pơkă hrăm, ngă nai pơtô [u ke\ ph^. Yă Phạm Thị Chinh – Khoa sang hră pơtô mơng anih sa truh kơ anih rơma Triệu Thị Trinh, [ôn prong Buôn Ma Thuột, tring ]ar Dak Lak lăi: “Bôh n^k ră anai sang hră k^ pơkôl hăng m’nuih mă bruă kơnong kơ hmâo 30 rơbâo prăk lom sa mông pơtô, sa rơ-wang hrơi 7 pơtô 4 mông yoa anun nai pơtô ăt [u hor pơtô mơn yoa kơ pơtô tui hrơi blan pơkă [ia\, [u djơ\ nai mu\t pơtô hlao ôh”.

            Tơlơi k’[ah nai pơtô tơlơi djuai ania [ia\ glăk jing tơlơi bơngo\t hrom mơng h’dôm tring ]ar [ơi kual }ư\ Siăng lom ngă tui h’dră bruă anai. Thun anai, tring ]ar Dak Lak hmâo 100 bôh sang hră pơtô mơng anih sa truh anih rơma hăng giam truh 15 rơbâo ]ô ]ơđai hrăm tơlơi Êđê, samơ\ kơnong kơ hmâo 126 ]ô nai pơtô tơlơi hrăm anai. Bơ\ [ơi tring ]ar Kon Tum, hmâo 15 bôh sang hră pơtô tơlơi Bahnar hăng Jarai, hăng 50 anih hrăm, giam truh 1000 ]ô ]ơđai, samơ\ kơnong kơ hmâo 23 ]ô nai. Bôh n^k anai Gơnong bruă pơtô juăt tring ]ar Dak Lak hăng Kon Tum khom hmâo bruă pơkă roah mă nai hăng pơ pha bruă kơ nai gơgrong pơtô tơlơi djuai ania [ia\ hmâo ako# tlôn, djơ\ rơ-oa hloh, kiăng ngă klă h’dră pơtrun pơgang bôh pơhiăp, bôh hră ăt kah hăng gru grua bôh thâo djo\p djuai ania [ơi tring ]ar mơn./.