VOV4.Jarai - Bơyan pơdơi prong anai, nao pơ\ hơdôm bôh plơi pla do# lu tơnap tap, [ing hlăk ai hyu gum djru amăng Bruă “Bơyan pơdơi prong mơtah” [ơi Daklak ngă tui laih pran hlăk ai, bruă mă ba jơlan hlâo, hyu gum djru hluai tui hơdôm bruă mă sit nik.

            Sit truh bơyan pơdơi prong, thul [ing hlăk ai hyu gum djru nao pơ\ plơi pla pơtô ]ơđai, djru gum neh wa jing juăt laih hăng m[s [ơi kual asuek }ư\ Pui, tơring glông Krông Bông – kual ngă hơkru\ đưm hlâo dih [ơi tơring ]ar Daklak. Bơyan pơdơi prong thun anai tui anun mơn, m[s pơ\ [ôn Blăk hăng [ôn Dak Tuôr, să }ư\ Pui glăk mơ-ak ]ơkă gru\p hlak ai hyu gum djru nao pơ\ plơi pla. Dong mơng mơnuih tha rơma truh [ing ]ơđai ane\t, hlơi hlơi leng kơ mơ-ak sôh. Lom phrâo truh anih tum pơ[ut pơ\ sang jơnum plơi pla [ôn Dak Tuôr, [ing hlăk ai hyu gum djru mơng sang hră pơtô Trung cấp sư phạm Daklak ta` ngă juăt laih hăng anih anom phrâo, pơ pha bruă mă hăng dưm dăp bruă mă rơđah đông kơ hrim mơnuih amăng khul. Gơyut Lê Thị Lan Hương, ]ơđai Sang hră trung cấp Daklak lăi pơthâo: “{ing gơmơi rai pơ\ anai hmâo 14 ]ô mơnuih, pơ pha jing 3 gru\p, gru\p pơtô pơhra\m, gru\p bơwih brơi asơi a`ăm hăng gru\p hyu mă bruă. Gru\p pơtô pơhra\m le\ hmâo 3 ]ô pơtô brơi [ing ]ơđai, gru\p bơwih asơi a`ăm do# pơ\ sang tơnă hơbai asơi ia kơ [ing nao mă bruă hăng [ing pơtô ]ơđai. Hơdôm bruă mă kah hăng kuai hue\t kueng hnoh [u dah djru m[s thơ [ing gơmơi amra tum pơ[u\t abih bang hơdôm gru\p mă bruă. Ano# klă le\ [ing  gơyut amăng gru\p brơmôn biă, gum djru nao rai hơdôm gơnam ane\t hloh.”

Hlak ai hyu gum djru pơtô brơi ]ơđai ane\t

            Amăng sa blan pơ phun bruă, [ing hlăk ai hyu gum djru tơring ]ar Daklak djru laih neh wa hơdôm bruă mă rơđah đông kah hăng: pơtô [ing ]ơđai hrăm hră, pơ phun brơi bruă ngui ngor, jơnum ngui bơyan pơdơi prong, kuăi hue\t kueng hnoh, rơme\t agaih anih anom do#, djru hơdôm bôh sang ano# tơnap tap mă rok, rơme\t agaih lon, pơkra glăi sang do#. {ing hlăk ai do# pioh mông hyu tơ`a bla, brơi gơnam tam kơ hơdôm bôh sang ano# gah hơdră bruă, mơnuih djru ngă hơkru\ đưm [ơi plơi pla. Ling tơhan hơđăp Y Sơn Hlong [ơi [ôn Dak Tuôr, să }ư\ Pui, tơring glông Krông Bông lăi: “Khul hlăk ai să pơ phun hyu gum djru pơdo\ng puih [ơi [ôn djru m[s, pơtô [ing ]ơđai ngui bah bôh lông, laih anun adôh. Hmâo mơnuih pơtô, laih anun mơnuih nao mă bruă, mă rok, agaih rơmet anih anom do# kơ m[s. Sang ano# hơpă tơnap tap le\ [ing ]ơđai djru gum. Kah hăng kâo ră anai thun tha pran tơdu ăt nao gơnang [ing gơ`u djru mă đuăi bôh pơtâo mơn pioh tơju\ pơdai. {ing hlăk ai mă bruă hur har pran jua biă, kâo [uh tơlơi anai ngă brơi bruă mă ru\ đ^, kâo [uh klă hiam biă.”

            Khă hrơi mông [u lu, samơ\ hơdôm ring bruă, ]ra\n bruă mơ\ hlăk ai hyu gum djru Bơyan pơdơi prong mơtah ngă tui pioh glăi laih gru man, gum hơgo#p pơjing rai gru hiam mơng hlăk ai amăng pran jua m[s [ơi plơi pla. Kơnong kơ amăng sa blan, 60 gru\p pơjing hlăk ai hyu gum djru “Bơyan pơdơi prong mơtah” mơng tơring ]ar Daklak pơ phun hmâo giăm truh 400 anih pơhra\m glăi brơi rơbêh kơ 8.500 ]ô ]ơđai, pơ phun rơbêh kơ 130 mông hyu lăi pơthâo, ]râo brơi hơdră pla, bơwih brơi kơ phun kơ phê, tiu, pơdai, phun bôh [ơr brơi rơbêh kơ 3.500 ]ô m[s [ơi plơi pla, ngă tui giăm truh 240 ring bruă ]ra\n bruă hlăk ai hăng abih bang prak mă yua giăm truh 2 klai 500 klak prak… Ayong Võ Văn Dũng, Kơ-iăng Khoa git gai khul hlăk ai tơring ]ar, Khoa Git gai bruă “Bơyan pơdơi prong mơtah” tơring ]ar Daklak brơi thâo: “Pơđut bruă mă amăng sa blan le\ rơgao kơ pơsit [uh bôh tơhnal dưi ngă prong biă, sa le\ bơdjơ\ nao pơ phun bruă pơhra\m brơi ]ơđai hrăm glăi hră amăng bơyan pơdơi prong le\ hmâo ngă pơhư\] lu ]ơđai gum hrom, dua le\ bruă pơdo\ng khul gru\p [ơi plơi pla anom bruă ngă pơhư\] lu hlăk. Hrom hăng anun hmâo pơ phun laih hơdôm tơlơi ngui ngor kơ [ing ]ơđai muai. Biă `u amăng thun 2016, rơngiao kơ khul hăng ngăn rơnoh mơng tơring ]ar ba nao le\ hơdôm tơring glông, plơi prong hmâo laih tơlơi gơgrong hlâo, dưi rơkâo tơlơi gum djru ngăn rơnoh mơng hơdôm ngăn rơnoh mơnuih mơnam, pơdo\ng hơdôm ring bruă kah hăng: jơlan nao rai amăng plơi pla, pơkra sa dua bôh kueng hnoh, pơdo\ng tơdron pah bôh lông, pơkra glăi hơdôm bôh sang tơ\i rơ\i kơ hơdôm bôh sang ano# ling tơhan rơka ruă, pơsa\n drơi.”

Hlăk ai hyu gum djru m[s kuăi hue\t kueng hnoh

            Gum hrom bruă “Bơyan pơdơi prong mơtah” [u djơ\ kơnong kơ bruă mă pioh [ing gơyut hlăk ai găn rơgao, ngă tui tơlơi pơ]eh phrâo ôh mơ\ `u do# pơdah bruă gơgrong mơng hlăk ai hrơi anai hăng plơi pla, lon ia. Bruă “Bơyan pơdơi prong mơtah” thun anai pơđut laih, hăng [ing gơyut hlăk ai hyu gum djru, anai amra jing hơdôm tơlơi hơdor pioh, tơnap wor bit biă amăng rơnuk do# hrăm hră. Bơ\ hăng m[s pơ\ hơdôm plơi pla, hơdôm bruă mă hmâo tu\ yua mơng hlăk ai hyu gum djru jai djru m[s thâo khăp kiăng, pơ pu\ hloh.

                                                                        Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr