VOV4.Jarai- Djơh ha\ng mơnuih [ôn sang êđê tơlơi mơ`am rơwơi mơng đưm đă ră hlâo, dưi lăi bruă hjăn kơ đah bơnai đô]. Samơ\ tơdăm Y Dhông Buôn yă [ơi buôn Ky, plơi prong Buôn Ma Thuột, tơring ]ar Daklak, bruă mơ`am rơwơi ăt bruă mă  hơr bia\ mă. Hduah hrăm mă pô, samơ\ Y Dhông, [u djơ\ hja\n thâo mơ`am rơwơi bơnga kơteh êđê đô] ôh, samơ\ ră anai bruă anai ]i rơngia\ tui abih laih yơh.

            Dơng mơng do\ anet, hơdôm gơyut go\p `u hơr kơ djă hyu hra\o pơnah ngui ]im, bơ kơ Y Dhông Buôn yă le\, hduah sem lăng không mơ `am rơwơi, lăng tui [ing yă, [ing am^, neh met wa mơ `am rơwơi. Hơdôm khăn, ba\n hơmâo jơlan kơteh, bơnga, ngă brơi dăm Y Dhông amuah bia\ mă , laih anun hduah hrăm tui, damơ\ tơ`a kiăng hrăm mơ`am, Y Dhông hơngah lui h^, yua dah mơng hlâo truh ră anai, đah rơkơi akă hơmâo hlơi ôh hrăm mơ`am rơwơi.

Y Dhông mơ`am rơwơi

            {u hơmâo hlơi pơtô brơi ôh, samơ\ hăng prăn jua amuaih đơi, Y Dhông tư\ hrăm mă pô, krăo lăng mơng yă, mơng am^ dui mruai [ơi không mơ`am, tơlơi mơ`am kơteh bơnga, laih anun rơkâo prăk mơng sang ano\, nao blơi mă mruai ba glăi mơ`am. Tơdơi hra\m do\p. Y Dhông mơ`am mă pô gơnam ba\n tal blung, anun băn so\m, mơ`am toi teh tal blung laih anun jai hrơi mơ`am hiam tui laih. Truh mông anai [u djơ\ kơnong mơ`am hiam đô] ôh, Y Dhông thâo mơ`am lu kơ teh, bơnga hiam brơi neh met wa êđê, do\ [ia\ mơnuih thâo truh. Y Dhông ăt gleng nao, hduah sem lăng ara\ng mơ`am kơteh, bơnga phrâo dơng. Hyu ]ua\ ngui [ơi plơi hpă, [uh ara\ng mơ`am kơteh, bơnga hiam, Y Dhông lăng ten, tơlơi ara\ng mơ`am, [ơi ano\ `u mươn tu\  guan, ba glăi ngă hla tui, truh thâo kah mă lui. Y Dhông ră ruai tui anai:“ Tơlơi anai [u hơmâo hlơi ôh pơtô brơi kâo, kâo le\ đah rơkơi, samơ\ ha\ng pran jua hơr pô kâo, kâo lăng tui mơng hơdôm wa ama\ng plơi pla mơ`am, laih anun kâo hrăm tui, nga\ tui đô]. Ra\ anai kâo thâo abih laih, hơdôm tơlơi mơ`am bơnga, kơteh, hrim kơteh bơnga le\ kâo thâo soh sel. Ră anai kâo nao truh pơ\ plơi pla kual ataih braih kơbưi, kâo [uh ara\ng mơ`a\m bơnga kơteh hiam bia\ ma\, kâo mă ba glăi hrăm hla tui, kiăng djă pioh glăi tơdơi anai, kiăng pơgi kơdih huăi rơngiă, ana\ ]o ta lăng hăng thâo `u”.

           Yă  H’Duyên Buôn yă, am^ Y Dhông ruai glăi, blung hlâo hrăm mơ`am, abih băng mơnuih ama\ng sang ano\ [u tu\ ôh, [u kiăng `u hrăm, mă bruă mơ`am rơwơi ôh. Pô yă H’Duyên, pô dong yua ana\ `u djă pioh hơdôm tơlơi gru grua phiăn juăt, laih anun bơni kơ ana\ tơdăm `u hrăm mơ`am rơwơi anai. Samơ\ truh kơ mông mă lăng gơnam mơ`am băn yua ana\ `u mơ`am, am^ `u kho\m tu\ ư brơi `u mơ`am đô] yơh. “ Tal blung `u phrâo mơ`am rơwơi, `u kă mruai [ơi hơdôm không anet, `u hrăm mă pô tơlơi mơ`am. Kâo thâo le\, ko\m [u brơi ôh, lăi kơ `u ana\m hrăm ôh tơlơi anun. Tơdah kah hăng amai adơi `u thâo kah ha\ng anun kâo mơak bia\ ma\, samơ\ `u le\ đah rơkơi, tui anun yơh kâo [u kiăng `u hrăm ôh. Samơ\ `u [u hmư\ tui ôh kâo, tui anun kâo [u dưi pơgăn ko\m tah `u, ră anai brơi `u hrăm đô] yơh”.

         Ha\ng drơi jăn a`ra\ng găng, hơmâo pran, hơmâo tơngan, hơdôm gơnam Y Dhông mơ`am, kah ha\ng băn so\m, toi leng pơ prong soh, laih anun `u mơ`am mruai hiam kjăp, hơdôm băn kah ha\ng anun. Y Dhông pơ plông hơmâo pri bơni mrô 3, ama\ng hrơi pơ plông tơlơi ngui ngor gru grua, bơkơja\p drơi jăn gah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ plơi prong Buôn Ma Thuột tal 9, ama\ng blan 3 thun blan laih rơgao. Ayong le\ pô tal blung a, kơnong hjăn pô `u đô] rai pơ plông tal 9 anai, ama\ng hrơi ngui ngor pơ plông anai.

Pơ pu\ hdôm tơlơi s^t hrơi anai, laih anun eng ao gah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, Y Dhông ăt do\ pơmin na nao, tơlơi s^t ră anai, plơi pla amra wơr b^t abih yơh eng  ao, băn som tơlơi gru groa phiăn juăt mơng đưm. Lu wơt, Y Dhông tư\ mă prăk pô blơi gơnam tam, iâu pơtum glăi phung đah bơnai sa hlông, pioh pok anih pơtô brơi tơlơi mơ`am rơwơi, laih anun amra pha brơi mơtăm kơ hlơi pô mơ`am gơnam anun. Kơnong hơmâo dua klâo hrơi, dik dăk hơmâo prăn jua, laih anun hơmâo lu gơyut lui hrăm, yua [u anăm gir run, pioh mơ`am rai gơnam tam anun: “ Kâo ăt pơtô brơi mơn gơyut đah bơnai ama\ng plơi pla, samơ\ gơ`u [u amuaih đơi ôh, tui anun kâo hơmâo pơtô brơi, gơ`u thâo mơn [ia\. Kâo ăt blơi glăi mruai mơn, dui brơi mruai [ơi không, laih anun brơi gơ`u mơ`am, gơnam mơ`am giong kâo hlong pha gơ`u yơh. Samơ\ gơ`u [u anăm gir ôh, gơ`u [u hrăm tah. Kâo [uh tơlơi anai rơngot bia\ mă, tơdah [ia\ mơnuih đô] hơr le\, s^t [u tum ôh pơkă ha\ng lu mơnuih , samơ\ ama\ng plơi pla kâo, [u hơmâo hlơi ôh kiăng hrăm mơ`am rơwơi”.

           Rơngiao kơ tơlơi mơ`am rơwơi, Y Dhông hduah sem lăng tơlơi gong bro#  ơi yă  êđê ta đưm dơng, kah ha\ng tơlơi tong ]ing ]êng, dju\p đing năm. Phrâo anai, Y Dhông, dưi hơmâo nao hro\m ha\ng khul nghệ nhân Buôn Ky nao pơ\ plơi prong jưh jom Hà Nội, nao pơdơng glăi sang glông mơnuih [ôn sang êđê, [ơi sang prưng pơdah mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ Việt Nam. Tơlơi nao ]ua\ tal anai pioh glăi ayo\ng lu tơlơi găn gao phrâo, dưi nga\ hro\m tơlơi hơmâo s^t, ama\ng tơlơi pơkra glăi sang glông gru grua djuai ania pô. Găn gao hơdôm tơlơi thâo thăi, ayo\ng jai hơr tơlơi gru grua djuai ania pô, laih anun [ua\n ngă ha\ng abih prăn jua pô, kiăng hơdôm tơlơi yôm anun huăi rơngiă ôh.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr