Thun anai rơbeh kơ 70 thun laih, samơ\ ơi Nguyễn Trung Lương [ơi thôn 2, să Ea Kao, gah rơngiao [ôn prong Buôn Ma Thuột ăt akă abih dleh dlan tơnap mơn yoa kơ jrao hre\t dioxin ngă kơ drơi jan `u hăng ană tơlui `u. Tơkeng rai hăng prong đ^ [ơi tring ]ar Thanh Hóa, amăng h’dôm thun blah ayăt Mi pơtlaih lon ia, `u gum hrom laih hăng Hlăk ai prong pran săn h’tai, djru bruă blah ayăt mơng Quảng Bình truh pơ\ Quảng Trị. Lon ia pơlir hơb^t, `u po\t glăi plơi pla, do# mo#, laih anun pơdo\ng sang do#, đang hmua, tơlơi h’d^p m’da phrâo [ơi Dak Lak.

            Khă gir run abih pran joa, samơ\ tơlơi h’d^p m’da mơng sang ano# ơi Lương ăt do# dleh tơnap mơn, lu [ia\ `u le\ yoa kơ gleng nao bơvih brơi kơ ană đah kơmơi tơlu^ `u le\ Nguyễn Thị Hằng [u klă drơi jan yoa kơ djơ\ jrao dioxin. Thun anai rơbeh kơ 20 thun laih, samơ\ Hằng ăt [u prong mơn, tơkai tơngan kue\t kueo, kơnong kơ đih sa b^t, [u thâo phe pho ôh, [u hmâo pơhiăp tlao; djo\p tơlơi bơvih rơnăk drơi jan hrim hrơi gơnang kơ am^ ama `u soh. Jrao hre\t dioxin pioh glăi laih thol nam ngă ană tơlu^ `u tui anun, drơi pô ơi Lương le\ hmâo tơlơi ruă bơbru\ asar [ơi pruăi tha dơng, ba truh mo\t m’ta. Ơi Lương lăi: “Thun 2002, nao pơs^t lăng ara\ng lăi le\ djơ\ jrao hre\t lu. Do# hmâo tơlơi soaih pral le\ khom mă bruă pioh rông ană. Ră anai do# hmâo 2 ung mo# gơmơi hăng mo# ane\t [u klă drơi jan anun”.

            Amăng tơlơi h’d^p tơnap tap anun, rơkơi bơnai ơi Lương dưi hmâo go\ng gai, gơnong bruă apăn bruă anai hăng neh wa iao gah lăng ba, pơsur pơtru\t, gum djru. Hrom hăng bruă pơhlôm h’dôm h’dră bruă mơng kơnuk kơna pioh kơ m’nuih djơ\ jrao dioxin, Jơnum min m’nuih [ôn sang să Ea Kao, [ôn prong Buôn Ma Thuột brơi thâo: “Rơđah biă `u hmâo sa dua bôh sang ano# kah hăng sang ano# ayong Lương [ơi thôn 2 tư\p truh rơnuk tal 3 le\ tơ]ô, ră anai `u rơbeh kơ dua pluh thun laih, samơ\ [u thâo h’ge\t ôh, pioh glăi tơlơi dleh tơnap kơ sang ano# lu biă. Khul wai lăng m’nuih djơ\ jrao dioxin, Khul ia jrao kyâu brơkal mriah hăng Khul ling tơhan h’đăp bơvih brơi, djru gum lu biă kơ m’nuih djơ\ jrao dioxin, gah sang do#, braih pơdai lom giam truh bơyan tơju\ pla, gơnam tam amăng h’dôm hrơi tết. Hăng hmâo h’dôm anung gơnam mơng h’dôm khul gru\p gum djru khăp păp mơng lu anih anom pơkon rai le\, [ing gơmơi ăt dưi ]ơkă mă mơn tơlơi đing nao kơ h’dôm ]ô m’nuih anai”.

            Hmâo ha tal gum hrom blah ayăt [ơi tơdron blah Khe Sanh, tring ]ar Quảng Trị amăng rơ-wang k’tang t^t hloh thun 1972-1973, rơkơi bơnai wa Mai Thị Vân [ơi phường Khánh Xuân, [ôn prong Buôn Ma Thuột ăt djơ\ jrao dioxin mơn. Nam pioh glăi mơng jrao dioxin ngă laih ană phun gơ`u bum m’ta mơng nge yoa po#t h^ ara\ areo glông asar m’ta.

            Tơlơi h’d^p m’da sang ano# wa Vân tơnap tap biă yoa anun yơh [u thâo đ^ go\ amo\. Mă bruă bơvih [o\ng huă dleh dlan, samơ\ prăk pơhrui glăi [ia\, laih anun nao pơ\ sang ia jrao na nao, bơvih brơi prăk ia jrao pơjrao tơlơi ruă, anun rơbeh kơ 60 thun laih, dua rơkơi bơnai gơ`u ăt do# amăng sang sô h’đăp mơn. Phrâo tôm dih anai, Khul wai lăng m’nuih djơ\ jrao dioxin tring ]ar Dak Lak djru laih sang `u 40 klăk prăk, hrom hăng tơlơi gum djru mơng kơnung djuai, ơi yă neh wa pơdo\ng laih sa bôh sang klă hiam. Wa Mai Thị Vân lăi: “Khul wai lăng m’nuih djơ\ jrao dioxin tring ]ar lăng ba mơn gơmơi, djru ba gơmơi 40 klăk prăk. Gơnang kơ anun kâo ăt gơnang kơ adơi ayong gơyu\t gơyâu hăng go\ng gai [ơi anai djru dơng, hrim ]ô m’nuih djru [ơ [ia\ kiăng kâo dưi pơdo\ng sang do# tui anai”.

                 }ih pơblang hăng pôr : Siu H'Prăk