VOV4.Jarai - Truh mông anai, tơring ]ar Daklak phrâo hmâo 6 bôh să djơ\ hăng plơi pla phrâo, pơkă hlâo rơnu] thun anai hmâo 12 bôh să hmâo tu\ yap. Mrô anai [ia\ biă bơhmu hăng tơhnal ba tơbiă.

            Să Ea Bar, tơring glông Buôn Đôn dưi ruah le\ sa amăng hơdôm bôh să phun pơdo\ng plơi pla phrâo mơng tơring ]ar Daklak. Să hmâo 14 amăng mrô 19 tơhnal pơkă. Tơhnal ba tơbiă le\ să khom ngă tui djơ\ hơnong pơkă plơi pla phrâo amăng rơnu] thun anai, samơ\ lu `u hơdôm tơhnal pơkă anun leng kơ bơdjơ\ nao prak kak hăng tơnap ngă tui. Ơi Trần Văn Toàn, Khoa Jơnum min m[s să Ea Bar, tơring glông Buôn Đôn brơi thâo: Hơdôm tơhnal pơkă bơdjơ\ nao prak kak, thun anai do# jơlan nao rai [ơi să ăt akă dưi ngă mơn biă `u hơdôm ara\ jơlan amăng să hăng sa dua ara\ jơlan amăng thôn [ôn. Tơhnal pơkă kơ rơhuông adai lon mơnai, hăng Ea Bar hmâo kual m[s do# 4 bôh thôn hơd^p mơda plah amăng đang hmua, yua anun ia mă yua amra hơ[ak prong biă, yua anun khom kiăng tuh pơplai ring bruă ia pơđoh hơbit. Truh mông anai, tơhnal pơkă kơ jơlan nao rai hmâo 70%, kiăng djơ\ hăng hơdôm tơhnal pơkă do# glăi khom kiăng năng ai `u rơbêh kơ 50 klai prak, tơlơi anai kơnong kơ hluai tui kơ prak mơng gưl dlông.

Ea {ar - Jơlan amăng plơi glăk do# tơguan prak man pơkra

            Thâo hlâo kơ tơlơi prak kak amra [u pơsir djo\p anun Gru\p git gai pơdo\ng plơi pla phrâo să Ea Bar ruah đing nao hơdôm mơta bruă yôm phăn kiăng ngă tui hlâo, ]ra\n do# glăi amra ngă tui amăng thun dơi. Kiăng dưi ngă tơlơi anai ăt khom hmâo 20 klai prak mơn, samơ\ dơng mơng ako# thun truh ră anai, să phrâo pơsir brơi 7 klai prak đu]. Tơlơi prak kak do# tơnap tap hloh hăng hơdôm bôh să [u dưi ruah ngă pơ phô hlâo. Ơi Y Manh Adrơng, Kơ-iăng Khoa Jơnum min m[s tơring glông Ea Hleo, tơring ]ar Daklak brơi thâo: thun anai, tơring glông ba tơbiă hmâo 2 bôh să khom dưi ngă djơ\ tơhnal pơkă plơi pla phrâo le\ Ea Hleo hăng Dliê Yang. Samơ\ truh ră anai, să Ea Hleo ăt akă hmâo ring bruă hnoh ia yua, bơwih [ong huă biă `u hloai tui ia hơjan. Ơi Y Manh lăi tui anai: Hơdôm bôh yôm mơ\ [ing ta iâu pơhrui pran joa m[s kiăng djru kơ jơlan hơdră anai m[s ngă tui klă biă. Samơ\ hơdôm tơlơi đing nao tơhnal pơkă bơdjơ\ nao ngăn dra\p le\ [ing ta akă dưi pơsir ôh. Kâo pơmin le\ tơring ]ar khom gleng nao anom ngă pơphô hlâo, lom sa thun tuh pơ plai 10 klai, 15 klai prak lom anun hơdôm tơring glông hmâo lu biă `u hă 5 klai prak đu]. Yua anun bruă [ing ta ngă tui kiăng djơ\ hăng hơdôm bôh să ngă pơ phô hlâo mơng tơring glông tui tơlơi pơkă lăng hlâo tơnap tap biă.

            Dua tơhnal pơkă dơng dưi hơdôm anih anom lăi đ^ ano# tơnap ngă tui anun le\: anom bruă bôh thâo hăng anom bruă pơtô pơhra\m. Hrom hăng anun ano# klă le\ ăt do# nơm hơdôm  tơlơi dleh tơnap lom ngă tui tơhnal pơkă anai, biă `u anom mă yua. Ơi Y Biêr Niê, Khoa git gai Ping gah plơi prong Buôn Hồ, tơring ]ar Daklak pơblang: Tơhnal pơkă bôh thâo, anih anom jơnum plơi pla tơnap ngă tui biă yua kơ khom hmâo sang jơnum plơi pla 800 me\t kơ rê. Hmâo hơdôm bôh să kah hăng [ing gơmơi hmâo să Ea Blang hmâo 3 rơbâo 500 ]ô m[s mơ\ sang jơnum plơi 800 me\t kơ rê thơ tơnap tap biă. Khă kơnuk kơna amra dưi pơsir samơ\ tơlơi gum pơ]ruh mơng anom bruă ]ơkă mă ăt [u dưi ngă tui mơn. Dua le\ iâu pơhrui amăng m[s le\ iâu pơhrui kơ jơlan nao rai, m[s do\ng yua biă kiăng pơkra sang jơnum plơi pla amra tơnap tap biă. Pran kơtang m[s tui hloai kual đu], gơ`u [uh tơlơi hơge\t ]i kiăng pioh djru [ơi anăp le\ gơ`u gir run gum hrom hăng pô. Yua anun khom pel e\p bôh yôm anun.

Ea {ar - Jơlan nao pơ\ hmua akă hmâo prak man pơkra

          Ơi Đinh Xuân Hà, Khoa Gơnong bruă kơ]a\o bruă – tuh pơ plai tơring ]ar Daklak lăi le\: tơhnal pơkă 20% mrô să djơ\ hăng tơhnal pơkă plơi pla phrâo amăng rơwang mơng 2011-2015 mơ\ dêh ]ar ta jao kơ hơdôm plơi pla le\ lu biă, [u djơ\ hăng hơnong hmâo. 4 thun rơgao, kơnuk kơna ta phrâo djru kơ tơring ]ar Daklak 203 klai prak, amăng anun hơnong kiăng pơdo\ng sa bôh să djơ\ hăng tơhnal pơkă khom kiăng truh 300 klai prak. Bơ\ gah tơring ]ar, hơdôm thun je# hăng anai gleng nao pơsir hnưh do# glăi bruă man pơdo\ng anun akă ngă dưm kơnar glăi prak kơ jơlan hơdră anai. Dơng mơng thun 2012, Jơnum min wai lăng m[s tơring ]ar Daklak hmâo Tơlơi pơtrun pơsit kơ sa dua hơdră bruă djru tuh pơ plai pơdo\ng anom mă yua bơwih [ong – mơnuih mơnam hăng wai lăng tuh pơ plai pơdo\ng plơi pla phrâo. Kiăo tui anun, hrim thun, tơring ]ar khom mă yua 30 klai prak pioh ngă tui, samơ\ 3 thun rơgao ăt phrâo hmâo mă 39 klai prak mơn. Tui anun, tơhnal pơkă ba tơbiă hăng bôh tơhnal ngă tui le\ sa rơwang ataih biă. Ơi Lê Xuân Nhân, Khoa hơđa\p Khoa git gai Ping gah tơring glông }ư\ Kui`, tơring ]ar Daklak pơsit: Amăng hơdră dăp blung a le\ Kơnuk kơna pơkă [uh klă biă: kơnuk kơna 40, plơi pla 20, tơring ]ar 10, m[s 10, anom bơwih [ong 20. Lu să [u hmâo anom bơwih [ong hơpă ôh hăng tơdah kah hăng hmâo thơ bruă hơge\t le\ kâo brơi kơ ih le\, hmâo lu tơlơi dleh tơnap. Wot Jơnum min wai lăng m[s pơsit ba hơdôm pluh klai mơ\ h[ơi hmâo ha prak hơpă. Anun le\ hơdôm tơlơi [ing ta ngă hmâo tơlơi tơlơi dleh tơnap. }ang rơmang le\ klă, hơdră bruă le\ klă, samơ\ ngăn dra\p lah [u hmâo, tơlơi le\ [ơi anun.

            Hăng tơhnal pơ phun [ia\, anom mă yua bơwih [ong – mơnuih mơnam do# kơ[ah tơnap, Daklak bưp lu tơlơi tơnap lom pơdo\ng plơi pla phrâo. Pơ ala kơ gơgrong hlâo do# tơguan prak kak mơng dêh ]ar djru le\ tơring ]ar khom gơgrong amăng bruă iâu pơhrui hơdôm ngăn rơnoh pơkon kiăng gum hrom pran kơ jơlan hơdră anai, mơng ]ang rơmang hmâo bôh tơhnal klă hloh pơ\ anăp anai.

                                                                                    Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr