VOV4.Jarai- Kyâo rưng pơhlôm hlâo ia Nam Cát Tiên, hơmâo đơđam lon glai klô rơbeh 14brơbâo ektar, găn gao [ơi 4 boh să Đạo Nghĩa, Nhân Đạo, Dak Sin laih anun să Hưng Bình, tơring glông Dak R’Lâp, tơring ]ar Daknông. Anai dưi  lăng “ kual lon pơhlôm”, brơi rưng kyâo glai klô Nam Cát Tiên, dja\ pioh ia [le\ gah gu\ lon brơi rơbeh  40 km [ơi hlâo ia  Krông Đồng Nai. Pioh pơgăng wai lăng kja\p rưng kyâo glai klô yôm pơ phăn anai, hơmâo giăm hơdôm pluh thun laih rơgao. {irô wai lăng rưng kyâo glai klô pơhlôm hlâo ia Nam Cát Tiên, hơmâo jao brơi rơbeh 7 rơbâo 800 ektar, hơmâo jao brơi giăm truh 350 boh sang ano\ mơnuih [ôn sang wai lăng. Bruă ngă anai ba glăi boh than tu\ yua tơlơi wai lăng glai klô, bia\ mă mơng thun 2012, tơdang hơmâo laih pra\k duh jia mơng hơdôm anih ano\m hơmâo yua rưng kyâo glai klô, pioh djru brơi hdôm rơtuh boh ako\ bung sang tu\ mă tơlơi jao glai klô anai.

            Yang hrơi pơ phun le\ [ơi kơ ]o\ng ]ư\, [rô djơ\ mơng mơnuih [ôn sang ngă hơmua [ơi plơi Quảng Đạt, să Đạo Nghĩa, tơring glông Dak R’Lâp, tơring ]ar Dak Nông hro\m ha\ng khul khua mua [irô wai lăng rưng kyâo glai klô pơ hlôm hlâo ia, hơdôm mơnuih [ôn sang tu\ mă tơlơi jao wai lăng rưng kyâo glai klô hyu tir rưng kyâo glai klô, laih anun pơblih nao rai wai lăng glai klô, [ơi hơdôm puih gak yơ yôm. Ơi Nguyễn Văn Chuyên [ơi plơi Quảng Đạt, să Đạo Nghĩa, tơring glông Dak R’Lâp, tơring ]ar Daknông brơi thâo, bruă ngă `u anai na nao 6 thun ha\ng anai laih, dơng mơng hrơi sang ano\ dưi hơmâo [irô wai lăng rưng kyâo glai klô jao brơi wai lăng 20 ektar rưng kyâo glai klô giăm ha\ng hơmua dưr `u: “ Hơdôm mơnuih do\ giăm [ơi rưng kyâo glai klô, sang ano\ kâo ăt gir run nao wai lăng rưng kyâo glai klô. Hrơi tal blung a, do\ heng hâng bia\ ma\, samơ\ dưi hơmâo [irô wai la\ng glai klô pơhra\m brơi tơlơi prah apui [o\ng glai, laih anun nao wai lăng.... Phrâo anai dơng, dưi apah brơi prăk wai lăng rưng kyâo glai klô, sa thun neh met wa dưi hơmâo hơmăi hơdôm pluh klăk prăk. }ang rơmang nao pơgăng wai lăng glai klô, tơdah [u bưng ba\i hơmâo phung do\p kyâo tah ]om, rơka rơka\\ thơ, dưi hơmâo sang bruă kơnuk kơna djru ba prăk kak, kiăng neh met wa hơđong prăn jua hloh....”.

                                           Mơnuih [ôn  sang să Đạo Nghĩa hur har nao wai lăng glai klô.

            Abih tih rơbeh 14 rơbâo ektar, rưng kyâo glai klô pơhlôm hlâo ia Nam Cát Tiên, mơda le\ anet, kơ ania\, samơ\ găn gao [ơi 4 boh să: Đạo Nghĩa, Nhân Đạo, Dak Sin laih anun Hưng Bình, gah tơring glông Dak R’Lâp, tơlơi prong gah đơr hơr giăm 100 km, lu gah rưng kyâo glai klô guai hăng hơmua pơdai, laih anun plơi pla mơnuih [ôn sang. Ama\ng anun khul tơhan wai lăng rưng kyâo glai klô, mơng [irô wai lăng kơnong hơmâo 30 ]ô mơnuih đô], tui anun yơh bruă pơgăng wai lăng rưng kyâo glai klô gơnang sang ano\ mơnuih [ôn sang jao brơi tơlơi pơgăng wai lăng glai klô. Ơi Đỗ Thanh Vân, khua g^t gai puih gak mrô 3, gah [irô wai lăng rưng kyâo glai klô pơhlôm hlâo ia Nam Cát Tiên lăi tui anai:

 “ Bruă nga\ hrim hrơi adơi ayo\ng [ơi puih gak mrô 3 anai, lu le\ hyu tir, hyu gak, pơgang wai lăng rưng kyâo glai klô. Adơi ayo\ng ngă hro\m ha\ng hơdôm sang ano\ neh met wa tu\ mă tơlơi jao wai lăng rưng kyâo glai klô, djru tơlơi hyu pơgăn, lu `u le\ do\ glăi [ơi rưng kyâo glai klô, tui anun do\ bưp lu tơlơi dleh tơnăp bia\ ma\, bôh nik ama\ng bơyan hjan hlim anai tơnăp tap bia\ ma\, brua\ hyu tir, hyu gak. Samơ\ [ing gơmơi hơmâo pơs^t tơlơi gơ`a\m bruă pơgang wai lăng, gah yu\ tơlơi g^t gai mơng [irô, hơdai hro\m ha\ng anih ano\m wai lăng glai klô sang să, laih anun hơdôm sang ano\ tu\ mă tơlơi jao wai lăng rưng kyâo glai klô pơhlôm hơ lâo ia Nám Cát Tiên”.

            Ră anai, [irô wai lăng rưng kyâo glai klô hơmâo jao brơi 7 rơbâo 800 ektar, brơi 357 boh sang ano\ wai lăng, ama\ng anun 124 boh sang ano\ mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ do\ giăm glai klô. Hro\m hyu tir, hyu gak, lăi pơthâo, kiăng hơmao [uh, hơmâo mă pơgăn hơdôm rơtuh wơt ara\ng nga\ soh glăi rưng kyâo glai klô, hơdôm sang ano\ mơnuih [ôn sang jao brơi wai lăng glai hur har bia\ ma\, hyu rơmet, j^ jah than ngan, hla kyâo pơtâo, pơgăn glăi apui [o\ng kyâo glai klô. Dơng mơng thun 2012 truh ră anai, tơdah hơmâo laih prăk kak duh jia brơi lon glai adai rơhuông, [ơk pha hơdôm sang ano\ jao tơlơi wai lăng rưng kyâo glai klô, lu hloh 600 rơbâo prăk/ha, hơdôm sang ano\ mơnuih [ôn sang ngă tui hiam bruă pơgăng wai lăng rưng kyâo glai klô. Ơi Nguyễn Ngọc Xuân, khua g^t gai [irô  wai lăng glai klô pơhlôm hơ lâo ia Nam Cát Tiên lăi tui anai: “Tơlơi jao wai lăng rưng kyâo glai klô mơng anih ano\m anai nga\ tui mơng rơnu] thun 2007 truh ră anai, hơmâo mơng hơdôm jơlan hdră mrô 327, 661 gah hdră tuh pơ alin pơđ^ kar rưng kyâo glai klô, ră anai nga\ hro\m ha\ng jơlan hdră ngă lon glai adai rơhuông. Tui ha\ng tơlơi lăi hro\m hb^t, dơng mơng hrơi hơmâo prăk pơhrui glăi kơ neh met wa, hơmâo mơng jơlan hdră tla prăk yua rưng kyâo glai klô, hơmâo ba glăi lu prăk kak brơi hơdôm mơnuih tu\ mă tơlơi jao, dơng mơng anun yơh gơ`u hơmâo pran jua gơgrong ba hloh dơng, ama\ng bruă pơgang wai lăng rưng kyâo glai klô, nga\ hro\m ha\ng pô wai lăng glai klô, kah ha\ng lăi pơthâo brơi tơlơi pơhing, ara\ng hyu drôm do\p kyâo pơtâo, kiăng [irô hơmâo tơlơi dưi wai lăng glai klô mă pơgăn hơmao, kiăng pơhro\ h^ tơlơi ara\ng ngă soh glăi rưng kyâo glai klô”.

                         Glai klô Nam Cát Tiên giăm hơmua pơdai mơnuih [ôn sang, [ia\ ara\ng ngă răm.

        Brua\ pơgang wai lăng rưng kyâo glai klô, jing bruă ngă dleh glăr tơnăp tap bia\ ma\, yua dah hơdôm rưng kyâo glai klô [ơi kual }ư\ Siăng ta anai, ara\ng hyu koh drôm do\p ktang kt^t. Bruă jao brơi mơnuih [ôn sang wai lăng glai klô [ơi kual glai klô pơhlôm hlâo ia [ơi Nam Cát Tiên, tơring glông Dak R’Lâp, tơring ]ar Daknông ba glăi boh than tu\ yua tal blung a. Tơlơi anun brơi ta [uh, tơdah hdôm tơlơi tu\ yua pơ pha brơi djơ\, s^t nik rưng kyâo glai klô amra wai lăng hiam klă hloh, laih anun pơđ^ kyar hloh dơng.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr