Lơ 26 blan 9 thun 2007, Jơnum min m’nuih [ôn sang tring ]ar Dak Nông ba tơbiă Tơlơi pơs^t mrô 1267, kơ bruă pơhrui glăi 1.195 e\ktar lon pioh pơdo\ng kual plơi pla h’đong, ngă đang hmua h’đong ring bruă drai apui lơtr^k Đồng Nai 3, jing să Dak Plao ră anai. Amăng anun, Plah tơsiong Quảng Khê ră anai le\ Sang măi Plah tơsiong Quảng Khê gah Sang bruă Plah tơsiong đang kyâu Gia Nghĩa hmâo ara\ng mă pơhrui 771 e\ktar. Giam ha m’krah mrô lon anai, Plah tơsiong Quảng Khê k^ pơkôl hră pơar pơlir hrom pla phun pla sui thun, pla kyâu dlai hăng lu m’nuih, hăng khul gru\p pơkon.
Ơi Lê Khắc Thuận, [ơi phường Tân Lập, [ôn prong Buôn Ma Thuột, tring ]ar Dak Lak amăng rơ-wang h’dôm bôh sang ano# pơlir h’b^t anai. Blan 8 thun 1998, lom tring ]ar Dak Nông akă kah đuăi mơng tring ]ar Dak Lak ơi Thuận k^ laih hră pơar hăng Plah tơsiong Quảng Khê kiăng pla phun kơ phê, kơ su hăng phun pla mă kyâu hăng kual lon prong 200 e\ktar, akă yap ôh lon pơkra jơlan, pơkra sang do# [ơi h’dôm ring bruă mă yoa hrom pơkon. Hrơi blan pơlir h’b^t le\ 50 thun, prăk mă yoa tuh pơ plai yoa kơ ơi Lê Khắc Thuận rong mă yoa prăk pô.
Tui hăng ơi Thuận, `u iâu pơhrui laih ngăn drăp, m’nuih mă bruă jah agaih hmâo 245 e\ktar lon [ơi kual đang 1028, 1031. Amăng anun, pơkra laih 12 km jơlan lon, 25 km jơlan nao rai amăng krăh đang, jơlan găn apui, bư\ 7 bôh bơnư\ drai apui lơtr^k găp [rô hăng ane\t pioh pơđoh pruih. Ơi Thuận hăng h’dôm bôh sang ano# pơlir h’b^t ăt pla laih mơn 145 e\ktar đang kơ phê, 25 e\ktar đang kyâu keo hăng 48 e\ktar phun hyiap bơnga pla plah mu\t amăng kual lon dlai pơkă pơgang. Rơngiao kơ anun, `u do# pơdo\ng sang mă bruă, sang do# kơ m’nuih mă bruă, đang war rông hlô, hlung ia, ia bơmun mă yoa… Abih bang mrô prăk tuh pơ plai amăng 7 thun đ^ truh rơbeh kơ 30 klai prăk.
Lơ 17/6/2008 Jơnum min m’nuih [ôn sang tring glông Dak Glong ba tơbiă tơlơi pơs^t jơlan gah pơ ala glăi, djru pơsir anih anom pơdo\ng plơi pla h’đong Dak Plao. Kiăo tui anun, lơ 5/12/2008 Jơnum min m’nuih [ôn sang tring glông ba tơbiă dơng tơlơi pơs^t jơlan gah pơhroa nao dơng tal 1 prăk djru pơsir anih anom mă yoa pơdo\ng kual plơi phrâo h’đong anai. Tui hăng ơi Thuận, tơlơi pơs^t [u djơ\ ôh anun ngă bơdjơ\ nao prong tơlơi dưi hăng bôh tu\ yoa djơ\ phiăn mơng `u. Yoa anun, `u ngă hră [om đ^ 5 m’ta tơlơi, amăng tơlơi rơkâo pơ ala glăi ring bruă jơlan nao rai, dơnao bơnư\, kual đang kơ phê, phun hyiap bơnga hăng 4.706 phun kyâu keo klai pla laih 5 thun hăng anai, samơ\ Jơnum min m’nuih [ôn sang tring glông Dak Glong hơngah [u pơsir.
{u thâo ]i [om ôh, blan 11/2009 Sang bruă bơvih [o\ng Nam Thuận ngă hră [o\m Jơnum min m’nuih [ôn sang tring glông hăng Sang phăt k’đi tring glông Dak Glong. Dơng mơng anun truh ră anai, lơ 31/7/2012, ơi Đàm Quang Trung, Khoa Jơnum min m’nuih [ôn sang tring glông Dak Glong, k^ hră pơar mrô 749, mơ^t kơ Anom pel e\p k’đi tơlơi m’nuih [ôn sang tring ]ar, Khoa Kông ang hăng Khoa Sang phăt k’đi tring ]ar Dak Nông: “Rơkâo pel e\p ngă rơđah hăng pơsir bruă gơgrong ba k’đi hăng h’dôm ]ô m’nuih hmâo bơdjơ\ nao amăng bruă ngă hră pơar plom pioh pơdo\ng jơlan gah hăng pơs^t kla prăk, ]ơkă mă prăk pơ ala glăi [u djơ\ tơlơi pơkă hăng ring bruă jơlan nao rai, tơdrông toa đing hnoh hăng bơnư\ ia Dak Uynh, [ơi să Quảng Khê ră anai le\ să Dak Plao hăng mrô prăk 794.445.678 prăk pioh pơhrui no#p ngăn drăp Kơnuk kơna”. Tui hăng hră pơar anai, ơi Lê Khắc Thuận [u hmâo tuh pơ plai h’ge\t ôh amăng bruă pơkra jơlan nao rai, [u bư\ bơnư\ Dak Uynh ôh mơ\, k’nong kơ ngă hră pơar plom pioh hmâo mă prăk pơ ala glăi!?
Samơ\ bôh n^k `u, bơnư\ Dak Uynh dơng mơng ơi Thuận pơkra truh ră anai ăt do# hnun mơn, s^t truh bơyan phang, h’dôm bôh sang ano# hmâo đang phun pla jum dar dơnao ia ăt mă yoa ia mơng bơnư\ Dak Uynh pioh pruih pơđoh. Ơi K’ Pan [ơi thôn 1 să Quảng Khê lăi mơn: “Kâo [uh dơng mơng hlâo truh kơ ră anai dơnao anai yoa Sang bruă Nam Thuận pơkra. Hlâo dih dơnao anai ăt yoa pruih pơđoh kơ đang pla jum dar kual anai mơn. Bơnư\ anai ră anai do# mơn”.
Bơ\ ơi Phạm Minh Thực, plơi pla pơ\ Thanh Hóa, pô hmâo lu thun pơke\ hăng dlai klô ]ư\ siăng hăng neh wa djuai ania Mạ [ơi Quảng Khê pơs^t: “Bơnư\ anai le\ thun 2001 bơnah gah ơi Thuận pơ phun bư\ hăng pruih pơđoh kơ abih bang kual lon mơng m’nuih mă bruă gah Sang bruă Nam Thuận mă bruă [ơi anai. Lui kơ truh ră anai ăt akă pơplih h’nai dih mơn”.
Phrâo anai, lom do\ng [ơi anăp dơnao ia Dak Uynh, ơi Lê Khắc Thuận sa wo\t dơng pơs^t: “Tơdơi kơ hmâo mă lon anai hăng plah tơsiong Quảng Khê le\ kâo tuh pơ plai pơkra hăng bư\ bơnư\ anai, iâu le\ bơnư\ Dak Uynh 1. Bơnư\ anai lom Gru\p pơsir anih anom mă yoa lon pơ ala glăi mơng tring glông Dak Glong pơkra, kâo ba tơbiă lu wo\t laih nao pel e\p, samơ\ [ing gơ`u [u nao lăng ôh. Drơi pô [ing gơ`u pơkra mă laih anun ba glăi kơ kâo, ră anai [ing gơ`u lăi kâo ngă hră pơar plom bơnư\ anai. Lăi bơnư\ anai pơ]ah amăng thun 2005, mơ\ bôh n^k `u bơnư\ anai ăt djă pioh mơn dơng mơng hrơi bư\ bơnư\ truh ră anai do# hơnong đo#]”.
Hmâo ara\ng mă pơhrui lon, “rơngiă ngăn pran ruă”, ơi Thuận e\p m’ne\] pơjing h’dôm hră pơar, ngă hră pơar no#p kơ Khul wai lăng bruă pơ ala glăi anih anom mă yoa tring glông Dak Glong, Ring bruă anom mă yoa: Jơlan nao rai, dơnao ia, sang do#, ia bơmun, đang phun bôh `ông leng kơ prăk mơng pô soh mă yoa, tuh pơ plai mă pô, pơkra, anun [u djo\p, đa le\ [u hmâo hră pơar dăp h’dră, hră pơkôl pơkra, pơs^t prăk kak… le\ tơlơi amu` thâo hluh mơn. Samơ\ thâo rơđah le\ yoa h’ge\t Khul wai lăng bruă pơ ala glăi anai lom ba tơbiă jơlan gah pơ ala glăi, djru gum [u pel e\p bôh n^k tơlơi mơ\ ăt dưi hmâo Jơnum min m’nuih [ôn sang tring glông tu\ ư mơn pioh Gru\p wai lăng rơ-wang bruă Drai apui lơtr^k 6 mă yoa prăk!
Klah ]un bruă pel e\p mrô 121 lơ 30/11/2013 mơng {irô Tơhan polis pel e\p, Kông ang tring ]ar Dak Nông pơs^t: “Bruă [u pel e\p bôh n^k `u mơ\ pơkă jơlan gah pơ ala glăi, djru gum mơng Khul wai lăng bruă pơ ala glăi mơng tring glông Dak Glong [u ngă tui tơlơi pơkă amăng m’ta tơlơi 55, 56 Tơlơi pơtrun pơkă 84/2007 mơng Go\ng gai deh ]ar ta”. “Bruă ngă mơng h’dôm ]ô m’nuih amăng Khul wai lăng bruă pơ ala anih anom mă yoa tring glông Dak Glong khom pel e\p ngă rơđah dơng kiăng pơsir tui tơlơi pơkă”.
Rơbeh kơ 7 thun yap mơng hrơi Jơnum min m’nuih [ôn sang
tring ]ar Dak Nông ba tơbiă tơlơi pơs^t mă pơhrui glăi lon kiăng pơdo\ng
rơ-wang bruă plơi pla h’đong Dak Plao, giam hmâo 6 thun Jơnum min m’nuih [ôn
sang tring glông Dak Glong ba tơbiă tơlơi pơs^t jơlan gah pơ ala glăi, djru gum
pơsir anih anom mă yoa, samơ\ do# gun, a`ing a`ăng bơdjơ\ nao h’dôm tơlơi pơs^t
anai ăt akă dưi pơsir mơn. “Pơhiăp sa jơlan ngă sa jơlan”, ơi Lê Khắc Thuận dưi
tơbiă pơ\ sang m’nă laih tơdơi kơ 3 blan
hmâo Kông ang Dak Nông mă pơko\ng, pel e\p kơ bruă ngă “Hră pơar plom” kiăng mă
prăk pơ ala glăi anih anom mă yoa mơng rơ-wang bruă pơdo\ng plơi pla h’đong Dak
Plao. Hăng “Bruă pơs^t hră pơar ngă mă ]a kơnong djơ\ hăng tơlơi ple] [lor, akă
djơ\ hăng tơlơi go\ mă anun bruă ngă mơng ơi Thuận akă djo\p pioh pơs^t tơlơi soh”
- {irô Tơhan polis Kông ang tring ]ar Dak Nông ăt pơs^t tui anun mơn. Ơi Thuận
ngă glăi bruă [o\m kiơng dơng, yoa kơ tui hăng `u, [u djơ\ kơnong kơ sang ano#,
sang bruă mă yoa h’dôm pluh klai prăk akă dưi mă glăi ôh mơ\, kông ngăn, ia
ha#u ia hang pran joa mơng h’dôm pluh ]ô m’nuih mă bruă mơng `u ăt blư\ ku\p
blư\ đang mơn amăng h’dôm thun hăng anai yoa kơ [u dưm k’nar mơng bruă pơ ala
glăi gum djru./.
}ih pơblang hăng pôr : Siu H'Prăk
Viết bình luận