VOV4.Jarai - Phrâo laih rơgao, hasa tơlơi truh [ơi jơlan glông nao rai, [ơi tơring glông }ư\ pa\h, tơring ]ar Gialai, ba truh 4 ]ô mơnuih djai, leng kơ mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\ kual }ư\ siang. Hasa tơlơi kiăng lăi, anai le\ hasa lơm kơ lu tơlơi pơjrơ\m rơdeh [ơi jơlan nao rai [ơi plơi pla anai, phu\n `u le\ yua mơng khul hlăk ai plơi pla [u ngă tui ôh tơlơi phiăn juăt [ơi jơlan glông nao rai.

            Phrâo ba nao dor gio\ng ana\ `u djai le\ R]om Lưng ( Tơkeng thu\n 1997, yua  kơ rơdêh jrơ\m, ơi Ksor Kra ( Plơi Mrong Yo# 2, să Ia Ka) kah ha\ng mơnuih rơngia\ abih tơlơi pơmin, yua hơning  rơngot kơ ana\ kơ]oa. Ơi Kra brơi thâo, Lưng ha\ng gơyut `u nao mơnơi [ơi drai ia să giăm [ơi anu\n. 5 ]ô đ^ rơdeh thut, abih ba\ng gơ`u  [u đoa muk pơgăn ako\ ôh. {ơi jơlan glăi pơ\ sang, abih gơ`u leng đuăi hơmar sôh, nao truh pơ\ jơlan glông mrô 661 tlă  nao [ơi rơdeh thut đua\i rai [ơi ana\p. Tu] rơnu] `u 4 ]ô mơnuih djai [ơi anu\n mtăm yơh, sa ]ô rơka ktang. Ơi Kra lăi tui anai:“ Tơdah gơ`u đoa muk pơgăn ako\, truh tơlơi hiưm anu\n plai [ia\ mơn, năng ai  mơng 1 – 2 ]ô đu] rơka, samơ\ [u đoa ôh muk pơgăn ako\ rơngia\ abih yơh. Kâo pơtă brơi ana\ ba\ kho\m đoa muk pơgăn ako\, samơ\ ana\ ba\ [u hmư\ tui ôh am^ ama”

            Ataih mơng sang ano\ Ksor Kra hdôm rơtuh met đu], sang ano\ Siu Yoah, ăt  kah hăng anu\n mơn, ama hia yua kơ ana\ `u hơmâo tơlơi truh rơdeh jrơm. Ơi Siu Yoah rơngot, ruă pran jua hloh do\ng, yua ana\ tơdăm `u 18 thu\n djai sui mơng anai 5 blan. Ơi Yoah roai glăi, rơnu] thu\n hlâo dih, hlăk pơgiang adơi `u [ơi jơlan mrô 661, `u măt tơpai, [u đoa ôh muk pơgăn ako\, ana\ đah rơkơi `u Siu Đao jrơm djơ\ rơdeh công nông pơgiang gơnam, djai hlao [ơi anu\n yơh, ơi Yoah lăi tui anai:“Ana\ kâo phrâo 18 thu\n, hrim wơt đ^ `u rơdeh thu\t le\ [u đoa ôh muk pơgăn ako\, plơi Yo# 1, Yo# 2, hơmâo tơlơi truh rơdeh pơjrơm lu hloh, [uh ayo\ng adơi pơ\ kon hơmâo tơlơi truh, `u ăt kah ha\ng anu\n đu]. Đ^ rơdeh thu\t đua\i hmar, mơ`u\m tơpa, tlă djơ\ rơdeh pơgiang gơnam tam. Tơdah thâo hluh, ngă tui djơ\ tơlơi phiăn jơlan nao rai, amra huăi hmâo tơlơi truh rơngot hơning kah ha\ng anu\n ôh”

            Plơi Mrong Yo# 1 ha\ng plơi Mrong Yo# 2,  do\ [ơi jơlan rơdeh nao rai mrô 661, jơlan nao rai rơhaih rơhuông, jơlan hiam kơja\p. Khă anu\n hai, kơno\ng ju\ yap ma\ rơnu] thu\n 2013 truh ră anai  đu], [ơi jơlan anai hmâo 7 wơt tơlơi truh rơdeh pơjrơm ktang, ama\ng anu\n 4 wơt rơdeh pơjrơm ktang, răm lu. {uh ha\ng mtă, ana\ plơi pla ama\ng plơi, bôh nik khul hlăk ai [u ngă tui ôh tơlơi phiăn nao rai [ơi jơlan, [u đoa muk pơgăn ako\, [ơi ano\ `u đ^ rơdeh đua\i hmar, đuăi seng nao, seng rai, ngă pơhu^ kơ mnuih  ju\m dar hlăk đua\i hro\m [ơi jơlan. Ayo\ng Rơ]om Tho#, mơnuih ama\ng plơi Mrong Yo# 2, bơngơt lăi tui anai: “ Hlăk ai plơi anai, lui hrăm lu, laih anu\n ngor ktang kt^t, mơ`u\m tơpai măt, pơgiang 3,  4 ]ô mnuih, đuăi hmar seng nao seng rai. Abih ba\ng hlăk ai ama\ng plơi pla ta anai, [u thâo phe pho ôh tơlơi phiăn juăt nao rai [ơi jơlan. Abih ba\ng tơlơi pơjrơm rơdeh le\, leng kơ phung hlak ai sôh, dja\ rơdeh thut hlăk măt tơpai. Bia\ ma\ ama\ng mlăm mơmot, 12 mông krah mlăm truh pơ\ hglông adih, gơ`u pơtum pơ plông đ^ rơdeh thu\t, [ơi hdôm jơlan pro\ng, Wơt dah tơhan kông ana ma\ phăk bơtơhmal laih mơn, ngă soh glăi tơlơi phiăn gah jơlan nao rai, samơ\ sa dua ]ô hlăk ai, kiăng pơ]ôih glăi tơhan kông an dong”

            Wơt dah khul hlăk ai ngă soh lu tơlơi phiăn [ơi jơlan glông, [ơi hdôm plơi pla gah tơring ]ar Gialai, gah sang bruă knuk kna ăt thâo mơn, samơ\ tơlơi pơgăn `u yơh tơnăp tap. Đại tá Nguyễn Văn Minh, khoa g^t gai Kông an tơring ]ar }ư\ Pa\h brơi thâo, hrim thu\n [ơi đơđam tơring glông hmâo hdôm pluh wơt ara\ng ngă soh glăi [ơi jơlan glông. Hdôm mơnuih ngă soh glăi anai, lu `u khul hlăk ai mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\. Wơt dah khul tơhan kông an hyu pơtô pơblang, kiăng kơ hdôm hlăk ai anai thâo hluh nao rai [ơi jơlan rơdeh nao rai. Đại tá Nguyễn Văn Minh lăi tui anai: “{ing gơmơi nao truh pơ\ plơi pla, đah rơkơi, đah bơnai, mơnuih tha rơma, ]ơđai muai hmư\. Samơ\ hlăk ai mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\, [u dưi iâo pơtum ôh. Tui ha\ng tơlơi ju\ yap, hdôm mơnuih ngă soh [ơi jơlan nao rai, lu `u le\ hlăk ai mơnuih [ôn sang djuai ania [ia\. Gơ`u mơ`um tơpai beer, pơgiang 3 ]ô, 4 ]ô, đuăi hmar, pơpar ga ktang.... {ing gơmơi hơmâo ngă hro\m ha\ng go\ng gai plơi pla ala [ôn, ha\ng tha plơi, khoa g^t gai plơi, ha\ng hdôm am^ ama, hdôm khul hlăk ai, ngă tui hdră iâo pơthưr, tơ`a pơtă pơtăn, ma\ pơkong rơdeh thut...Tơdang [ing gơmơi ngă ktang glăk anu\n đu], tơdơi kơ anu\n ăt kah ha\ng hlâo mơn”

{ơi hdôm plơi pơla tơring Gialai, tơlơi thâo hluh ngă tui tơlơi phiăn [ơi jơlan rơdeh nao rai aka lu ôh. Tơdah [u hơmâo tơhan pôlis ôh, gơ`u đuăi seng nao seng rai, pơplông đuăi hmar, nga\ pơhu^ kơ mơnuih nao rai [ơi jơlan glông. Pơsir, pơtô ba, phak bơtơhmal hasa tơlơi kia\ng bia\ ma\, samơ\ yôm hloh le\ khom hmâo jơlan hdră pơtô pơblang tu\ yua hloh, kiăng abih ba\ng mơnuih nao rai [ơi jơlan thâo hluh, tơdang đuăi hyu [ơi jơlan rơdeh nao rai, anu\n kah ma\ plai [ia\ mơnuih djai yua pơjrơm rơdeh [ơi jơlan nao rai.

                                                                                                                 Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng Pôr