VOV4.Jarai - Kah hăng Go\ng phun joa pơhiăp dêh ]ar Việt Nam pôr pơhing laih, [ơi să Ia Dêr, tring glông Ia Grai, tring ]ar Gia Lai phrâo hmâo sa tơlơi m’nuih djai ia [lung ruă pran joa biă, ngă 3 ]ô ]ơđai djai yoa. Kơnong kơ amăng h’dôm thun rơgao, [ơi să Ia Dêr hmâo laih 8 ]ô m’nuih djai ia [lung, hăng đơ đam tring ]ar Gia Lai hmâo truh kơ 35 ]ô m’nuih djai  yoa kơ ia [lung. Công Bắc – Pô hyu mă tơlơi pơhing phrâo Go\ng phun joa pơhiăp dêh ]ar Việt Nam [ơi }ư\ Siăng lăi nao bôh n^k tơlơi anai.

          Phrâo [o\ng tết giong, tơlơi djai bru\ gôm đ^ plơi {lang Một, să Ia Dêr, tring glông Ia Grai, tring ]ar Gia Lai yoa kơ tơlơi djai mơng 3 ]ô ]ơđai ane\t, phrâo hmâo mơng 8 thun truh kơ 9 thun đu]; anun le\ Ksor Lực, Puih Khưn hăng Puih Phơn. Jai ruă pran joa hloh, wo\t 3 ]ô ]ơđai anun leng kơ ană tơ]ô sa ơi yă, do# giam nao rai hăng djai hrom [ơ sa bôh dơnao ia giam sang [ing gơ`u. Ruă pran joa rah, m’nuih amăng sang ano# jai [uh [lo\k glăi biă, yoa ha\t kơ bruă đang hmua mơ\ [u h’dor pơtă pơtăn kơ ană bă tơlơi hu^ rơhyư\t mơng h’dôm bôh dơnao ia, ia krông, ]roh hnoh [ơi jum dar plơi. Ơi R]om Hunh, wa dua ]ô amon Puih Khưn hăng Puih Phơn ol k’dol pran joa, lăi: “Sang ano# [ing gơmơi glăk bư\p tơlơi hning rơngo#t, [ing ]ơđai phrâo rơngiă yoa kơ djai ia [lung, [ing gơmơi [lo\k glăi biă, yoa hăt kơ bruă đang hmua mơ\, [u gleng nao [ing ]ơđai, anun hmâo tơlơi ruă pran joa anai. Tơdơi kơ tal anai, [ing gơmơi ]ang rơmang [ing am^ ama ]ơđai, ơi, yă khom lăng ba [ing ]ơđai moai hăng pơtă pơtăn [ing gơ`u to\ng ten hloh. Tơdơi kơ tơlơi anai, khom k’điăng hloh hăng h’dôm bôh sang ano# hmâo dơnao ia, khom pơkra war pơga jum dar k’jăp, [u brơi ]ơđai moai amăng plơi mu\t nao luai kiăng be\ ia [lung”.

          Anai [u djơ\ tal blung a plơi lăng [uh tơlơi djai bru\ yoa ia [lung. Kơnong kơ rơgao hăng anai rơbeh kơ sa thun, bơyan phang thun 2013, m’nuih [ôn sang ăt pral bơnga\t, ruă pran joa mơn, lom hmâo m’nuih djai ia [lung tui anun, ngă 3 ]ô ]ơđai djai [ơi sa bôh dơnao ia giam plơi. Bơ\ hăng să Ia Dêr, tring glông Ia Grai, anai le\ thun tal 3 hmâo tơlơi truh djai ia [lung ruă pran joa hăng 8 ]ô ]ơđai ane\t.

          Tơlơi [u đing nao mơng [ing am^ ama ]ơđai, tơlơi ]ơđai [u thâo pơgang mă pô, kiăng huăi ia [lung, hrom hăng tơlơi k’[ah pơhlôm mơng h’dôm ring bruă dơnao ia, dưi pơs^t bôh than phun ba truh h’dôm tơlơi djai ia [lung ruă pran joa [ơi să Ia Dêr. Ơi Puih Alốt, m’nuih apăn bruă ia jrao să Ia Dêr, tring glông Ia Grai, tring ]ar Gia Lai brơi thâo: “H’dôm thun hăng anai hmâo tơlơi truh djai ia [lung na nao, yoa kơ nao mơnơi [ơi dơnao ia ara\ng yoa pruih kơ đang kơ phê, drơi pô kâo ăt mă bruă [ơi sang ia jrao să mơn, kâo lăi pơthâo laih kơ neh wa lu wo\t, anun le\ am^ ama nao mă bruă pơ\ anih ataih [u dưi wai lăng ană bă, yoa anun tơdah pơkra dơnao ia le\ war h^ jum dar dơnao ia hăng păng rưng hăng pơ-ô kiăng pơgăn [ing ]ơđai huăi nao mơnơi, huăi djai bru\ tui anun”.

          Tui hăng mrô yap mơng Gơnong bruă wai lăng m’nuih mă bruă, tơhan rơka ruă hăng m’nuih m’nam tring ]ar Gia Lai, kơnong kơ h’dôm thun rơgao, đơ đam tring ]ar hmâo laih h’dôm pluh m’ta tơlơi djai ia [lung, ngă 35 ]ô ]ơđai djai. Abih bang hmâo tơlơi truh amăng bơyan phang sôh, h’dôm hrơi blan [ing ]ơđai pơdơi prong, jak nao rai tơdroă nao mơnơi [ơi dơnao ia, ia krông, ]roh hnoh. Khă hrim thun, h’dôm gơnong bruă wai lăng gah bruă anai [ơi tring ]ar Gia Lai leng kơ hmâo jơlan h’dră pơgang, pơgăn hlôm hlâo hu^ ]ơđai ia [lung, samơ\ [u ngă tui ôh. {ơi tring ]ar akă hmâo dơnao ia pơkra pioh ]ơđai luai mơng Kơnuk kơna ta ôh, phrâo hmâo mă sa dua bôh dơnao pơkra mă mơng m’nuih [ôn sang [ơi Plei Ku đu]. Yoa anun, bruă pơhrăm brơi kơ ]ơđai luai bư\p lu tơlơi tơnap tap; sa dua khul gru\p, sang hră ăt kơnong kơ lăi mă hăng m’bah mơn! Ơi Nguyễn Ngọc Hải – Khoa Anom pơgang bơvih brơi ]ơđai moai, Gơnong bruă wai lăng m’nuih mă bruă, tơhan rơka ruă hăng m’nuih m’nam tring ]ar Gia Lai brơi thâo: “Ră anai [ơi tring ]ar [u hmâo gru tơhnal pơtô brơi ]ơđai moai luai ôh. Bơ\ tơlơi pơhra\m luai mơng Gơnong bruă wai lăng bôh thâo bơk’jăp drơi jan hăng toai ]oa\ ngui amăng h’dôm thun rơgao ăt [u hmâo mơn amăng h’dôm jơlan h’dră pơtô pơhra\m. Anai le\ tơlơi do# bơngo#t mơng h’dôm gơnong bruă, biă `u Gơnong bruă wai lăng m’nuih mă bruă, tơhan rơka ruă hăng m’nuih m’nam. Pơ anăp anai, [ing gơmơi amra pơ phô dơng khoa g^t gai gơnong bruă, ăt kah hăng gum hrom hăng h’dôm gơnong bruă hyu lăi pơthâo, pơtru\t k’tang h’dôm bruă mă rơđah đông, s^t n^k hloh, kiăng djru kơ ]ơđai thâo, pioh be\, pơhlôm hlâo hu^ ia [lung, biă `u amăng tal bơyan pơdơi prong giam truh”.

          {u hmâo dơnao ia luai, laih anun [iă anih anom ngui ngor kơ ]ơđai moai, anun s^t truh bơyan phang, biă `u tal pơdơi prong, ]ơđai sang hră glăi jak nao rai tơdroă nao mơnơi [ơi h’dôm bôh ia krông, ]roh hnoh, lom anun [u thâo đơi ôh. Anun yơh bôh than phun ba truh h’dôm tơlơi [ing ]ơđai djai ia [lung ruă pran joa pơ\ tring ]ar Gia Lai. Ră anai jing bơyan phang kho#t, hơ-uh hơ-a`, ]ơđai giam truh hrơi pơdơi prong, [ing am^ ama ]ơđai hăng gơnong bruă wai lăng tơlơi anai mơng tring ]ar, khom gleng nao, wai lăng ană bă k’jăp, kiăng kơ huăi hmâo tơlơi ruă pran joa tui anun./. 

                                                     Siu  H’Prăk : Pô ]ih hăng Pôr