VOV4.Jarai- Ơ ơi Pang yă Dôn ha\ng [ing gơyut khăp juăt! Hlăk anai [ơi lu anih ano\m koal }ư\ siăng, rưng kyâo dlai klô ara\ng koh drôm, phă pơrai hdôm pluh thun ha\ng anai laih, m[s plơi Grông, să Kriêng, TG Đức Cơ, TC Gialai, ăt wai lăng kơja\p đu] rơbêh kơ 3,8 ektar, dlai kyâo Săn [ơi plơi pla anai. Pran jua khăp kơ dlai klô, ha\ng pran jua thâo gum gôp mơng neh met wa, hmâo gum gôp  brơi m[s plơi Grông pơgăng wai lăng kjăp kyâo dlai yôm anai. Nguyễn Thảo, pô mă tơlơi pơhing GPJPH dêh ]ar VN, do\ [ơi koal }ư\ Siăng anai ]ih glăi tui anai. 

Do\ [ơi lăm đang kơ su, pla mơng rơnuk thun 90, rơnuk thun hlâo adih, [u hơmâo hlơi ôh hdor dlai kyâo Săn plơi Grông, mơng hơbil. Ơi Rơmah Kem, sa ]ô mơnuih plơi Grông roai glăi tui anai, mơng thun 1997, tui jơlan hdră pla đang kơ su [ơi lon [u hiam mơng tơring ]ar, ara\ng ]uk h^ lon, drôm lui kyâo dlai klô, mơnuih [ôn sang ama\ng plơi pla [uh [ơi anih anun hơmâo hdôm rơbâo phun kyâo Săn ]a\t đ^ sa anih. Pơmin lăng tui anai, anai le\ gơnam yang pha brơi, tui anun yơh ơi Kem hăng mơnuih [ôn sang plơi Grông roai glăi, nao pơgăn ara\ng koh drôm kyâo rưng, laih anun gơnang gong gai kơnuk kơna [ơi plơi pla wai la\ng ba dlai kyâo yôm anai. Dong mơng anun yơh, anih anai jing h^ anih ko\m, [u dưi mut nao phă dlai klô ôh:

Rơmah Kem hăng ană plơi Grông [ơi phun kyâo Săn pronh [ah koar

“Kông ty hơmâo ]uk lui h^ rưng kyâo dlai klô pioh pla phun kơ su, yua dah [uh kyâo Săn ]a\t đ^ lu đơi, dưi hơmâo mơnuih ama\ng plơi pla wai lăng kơja\p, [u brơi ôh mơnuih mut nao drôm koh kyâo dlai anai. Dong mơng anun yơh, mơnuih [ôn sang wai lăng, tơdơi kơ anun să nao pel e\p lăng, laih anun nao lăi pơthâo brơi tơring glông”

Wot dah dlai anun ataih mơng plơi pla mơnuih [ôn sang plơi Grông năng ai 3 km, samơ\ dong mơng hrơi plơi pla wai lăng kơja\p, hoăi hơmâo tah mơnuih soh sat mut nao drôm do\p kyâo. Tha plơi ơi Rơmah Pum roai glăi; hlâo adih, sui sui hơmâo mơnuih toai ba rai măi oă kyâo, ba rai rơdêh Kông nông mut nao pơ dlai klô anun, samơ\ hlăk anun mơnuih [ôn sang plơi pla [u lăi kơ hlơi hlơi ôh, đuaiư nao pơgăn mơtăm yơh, gơ`u kho\m glăi đu] yơh.

Pioh wai lăng dlai kyâo pơtâo, plơi pla mơnuih [ôn sang pơdong sang do\, brơi mơnuih wai lăng đom glăi mlăm. Hrim blan, tha plơi ơi Pum iâo khul hlăk ai, khul ling tơhan hđăp, laih anun lu sang ano\, pơblih nao rai kih rơmet, hyu jah rok rôm, pơgăn hlâo hu^ apui [o\ng dlai…Tha plơi Rơmah Pum lăi:“ {uh ara\ng dja\ măi, ba gơnam tam mut nao, ara\ng gleng nao yơh. Hơmư\ jua măi, lăng nao ara\ng oă mă kyâo Săn, pơhiăp măi telephon brơi kơ phung wai lăng dlai kyâo. Lăi brơi gơ`u thâo  rưng kyâo săn anai le\ plơi pla wai lăng, hlơi mut rai drôm le\, khom rơkaoa mơng khoa wai lăng. Tơdah brơi koh drôm le\ drôm, tơdah [u brơi ôh, [u dưi koh drôm ôh. Mơnuih [ôn sang pmin kyâo săn le\ yôm bia\ ma\, wai la\ng dong phun kyâo anet truh kơ prong. Tơdah [u hơmâo mnuih ama\ng plơi pla ôh, [ơi anai le\ kông ty ara\ng ]uk abih laih dlai klô anai”

Tui ha\ng tơlơi ju\ yap mơng [irô jơnum min mơnuih [ôn sang să Kriêng, anai dlai klô sô hđăp, abih ba\ng kyâo pơtâo ama\ng anai  leng kyâo săn sôh sel. Ră anai kơnong, kyâo prong hơgal rơbêh 30 cm, hơmâo truh 900 phun laih. Ama\ng anun hơmâo lu phun kyâo hgal prong truh rơbêh kơ 70 cm. {irô jơnum min mơnuih [ôn sang să tu\ mă tơlơi wai lăng dlai kyâo săn anai mơng thun 2000. Khă anun hai, bruă wai lăng rưng kyâo dlai anai le\, gơnang mơng mơnuih [ôn sang plơi Grông. Hrim blan đu\\, [irô jơnum min mơnuih [ôn sang să anai, ngă hro\m ha\ng khoa plơi, tha plơi, laih anun khul tơpuôl mơnuih [ôn sang ama\ng plơi pla, ako\ pơjing tơi jơnum plơi, pơtô pơblang brơi tơlơi yôm mơng dlai kyâo rưng anai, ăt kah ha\ng Tơlơi phiăn wai lăng, pơđ^ kyar dlai kyâo rưng, kiăng abih ba\ng mơnuih thâo hluh. Ayo\ng Siu Viên, kơ ia\ng khoa g^t gai [irô jơnum min mơnuih [ôn sang să Kriêng lăi tui anai: “Ră anai, ara\ng thâo laih dlai yôm, anai le\ rưng kyâo yôm bia\ mă yơh, dlai klô anai leng kyâo săn sôh sel. Anai le\ hasa tơlơi pơ ư pơ ang, mơnuih [ôn sang thâo hluh, ara\ng thâo mơng kơnuk kơna ta ko\m, kơnuk kơna wai lăng le\ gơnam yôm, yua dah thun blan pơ ana\p anai”

Pioh djru brơi mơnuih [ôn sang wai lăng dlai klô, hrim thun, tơring glông Đức Cơ, djru 50 klăk prăk, brơi kơ 2 ]ô mơnuih pơgăng wai lăng dlai anai hrơi mlăm klăm mơguah. {irô wai lăng dlai klô tơring glông Đức Cơ,  pơđar na nao rai lăng ngă hro\m ha\ng go\ng gai  să, hyu pơtô pơblang brơi mơnuih [ôn sang thâo hluh, tơlơi tu\ yua gơnam tam rưng kyâo dlai klô, laih anun brơi rai tơlơi wai lăng yâo dlai klô sang tơlơi hrăm brơi phung ]ơđai hrăm hră gah rơngiao [ơi anai, Ayo\ng Trịnh Xuân Hữu, tơhan wai lăng dlai klô [ơi să Kriêng, [irô wai la\ng dlai klô tơring glông Đức Cơ brơi thâo:“ Dong mơng ako\ thun, abih ba\ng tơlơi jơnum mơng sang să, nga\ hro\m ha\ng bruă wai lăng kyâo dlai klô, pơtô pơblang brơi mơnuih [ôn sang. Mơnuih [ôn sang [ơi anai lăng kyâo Săn, gơnam tam mơng ơi yă pơdo\ glăi kơ plơi pla, să. [ing gơmơi ngă hro\m ha\ng jơlan hdră sang hră hrăm. Hrim wot hrơi tơjuh, hrim blan, hdôm sang hră  ba ]ơđai nao hrăm [ơi gah rơngiao ama\ng dlai klô anai yơh, lăi pơthâo brơi ayuh hyăng, lon glai [ơi anai. Hdôm djuai kyâo dlai, hlô mơnong dlai hd^p mda [ơi lăm rưng kyâo dlai klô anun”

Tơlơi ră roai plơi Grông, să Kriêng, tơring glông Đức Cơ, tơring ]ar Gialai, sa wot dong lăi pơs^t, bruă pơgăng wai lăng rưng kyâo dlai klô le\, tui hloai kơ mơnuih [ôn sang [ơi anih hmâo kyâo dlai. Anai le\ brơi ta [uh tơlơi thâo gum gôp, djru nao rai tơdruă, kplah wah mơnuih [ôn sang ha\ng go\ng gai plơi pla, pioh wai lăng rưng kyâo dlai klô ba glăi tu\ yua hloh.

Rơluch Xuân: Pô ]ih ha\ng pôr