VOV4.Jarai - Gialai ră anai le\ sa amăng hơdôm tơring ]ar hmâo ]ơđai muai [u ai buai lu hloh đơ đam dêh ]ar ta hăng lu mrô lăi pơthâo gleng nao ]ơđai muai [u ai buai rơwang we\t hăng khen. Bruă [ing am^ ama thâo hluh, kơ[ah tơlơi gleng nao amăng bruă bơwih brơi ]ơđai muai le\ sa amăng hơdôm bôh than ba truh tơlơi anai, biă `u [ơi kual asuek, kual ataih, kual neh wa djuai ania [ia\ do#.

            {ơi lu plơi pla amăng tơring ]ar Gialai, ]ơđai [u ai buai, khen lu biă, biă `u ]ơđai muai [ia\ hloh kơ 5 thun. Lu am^ ama yua kơ tơnap tap, gun bruă đang hmua anun akă gleng nao djơ\ rơnoh truh ană bă pô. Lu ]ơđai muai [ơi hơdôm bôh plơi pla [u dưi [ong huă [u djop mơnong  ngă bơbuă drơi jăn, ba truh ane\t, khen, [u ai buai. Ơi R]om Win, djuai ania Jarai, [ơi plơi Plei Hmrong Ngo\, să Ia Ka, tơring glông }ư\ Pah, tơring ]ar Gialai, pơsir kơ bôh nik [ơi plơi pla pô: {ing neh wa amăng plơi Jarai ta ră anai, djơ\ mơng lăi, tơlơi bơwih brơi kơ ]ơđai muai [u to\ng ten ôh, [ia\ đu] gleng nao tơlơi suaih pral ană bă. Amăng plơi hmâo mơng 40-50% mrô sang ano# tui anun, gơ`u tlaih lui ]ơđai đuăi hyu ]a, bruă bơwih tơlơi hơd^p hăng pơhlom suaih pral kơ ană bă [u đing nao đơi ôh.

            Hrom hăng rin rơpa, bruă tơkeng lu ană hăng tơlơi pơmin mơng [ing am^ ama [ơi hơdôm kual asuek, ataih, kual neh wa djuai ania [ia\ do#, kơ mơnong [ong huă kơ ]ơđai muai [u pơhlôm ôh. Mơng anun ngă ]ơđai [u ai buai, ]ơđai khen kaih prong [ơi hơdôm kual anai lu biă. Nai ai jrao Lưu Thị Tâm, pô ]ih pioh jơlan hơdră pơplih mơnong [ong huă bơbuă tơring glông }ư\ Pah, tơring ]ar Gialai, brơi thâo: Yua kơ [ơi tơring glông }ư\ Pah le\ kual neh wa djuai ania [ia\ do# lu truh 53%, anun tơlơi pơmin kơ bruă ngă bơbuă drơi jăn ]ơđai muai [u dơlăm ôh. Sa mơta dơng le\, mơnuih thâo hră [u lu, biă `u ngă đang hmua, anun akă pơhlôm hơđong braih huă, mơnong [ong. Neh wa hơd^p do# đing nao prong phiăn juăt hơđăp, anun bruă bơwih brơi tơlơi suaih pral ]ơđai muai akă klă. Dua le\, anih anom do# [u hơdjă ngă ]ơđai hmâo klan mo#t lu. Biă `u, lom ngă rai braih pơdai, bôh troh hơbơi pơtơi amăng đang le\ akă mă yua abih ôh mơnong hmâo hơđăp amăng plơi pô kiăng yua [ong huă hrim hrơi.

            Khă jơlan hơdră pơgang, pơgăn kơ[ah mơnong ngă bơbuă [ơi Gialai hmâo laih lu bôh tơhnal lap yap ba. Samơ\ bôh nik `u tơlơi anai glăk jing rơđah biă, khom dưi gleng nao hăng hơkru\ pơsir. Tui hăng mrô phrâo lăi pơthâo mơng Anom wai lăng mơnong bơbuă dêh ]ar ta, Gialai jing sa amăng hơdôm tơring hmâo mrô ]ơđai muai [u ai buai lu hloh đơ đam dêh ]ar ta. Rơđah biă `u, mrô ]ơđai 5 thun rơwang we\t [u ai buai amăng thun 2014  [ơi tơring ]ar le\ 25%; mrô ]ơđai [ia\ hlol kơ 5 thun khen kaih prong le\ 35,4%. Lom anun, hơnong `u pơkă hrom amăng đơ đam dêh ]ar, hơdôm mrô tui anun kơnong kơ 14,5 hăng 25%. Kiăng ngă tui djơ\ hơnong pơkă mơng dêh ]ar kơ ]ơđai [u ai buai kơ ]ơđai muai [ơi Gialai, kiăng biă bruă  gum hrom mơng glông bruă kơđi ]ar tơring ]ar. Ơi ia jrao Lê Thị Thanh Hương, Kơ-iăng Khoa Anom bơwih brơi tơlơi suaih pral hăng [a\ ană tơring ]ar Gialai, lăi: Tui hăng tơhnal pơkă mơng lon ia ta kơ mơnong bơbuă drơi jăn ăt hmâo lăi rơđah mơn hăng ba tơbiă tơhnal pơkă mrô ]ơđai [u ai buai [iă hloh kơ 5 thun. Anai le\ bruă gơgrong hrom mơng abih bang mơnuih hăng mơng djop mơnuih [u djơ\ ha jăn gơnong bruă ia jrao ôh. Yua anun, kiăng pơsir tơlơi anai hăng ]ơđai [ia\ hloh 5 thun le\ abih bang hơdôm gơnong bruă, khul gru\p khom gum tơngan hrom.

            Tơlơi [u ai buai bơdjơ\ nao [ơi anăp  tơlơi bro# prong hăng đ^ drơi mơng ]ơđai muai, ngă hơdư\ h^ bôh thâo, tơlơi pơmin tơdơi anai. Hrom hăng anun, [u ai buai ăt ngă tơlơi ruă amu` hmâo hăng lom djơ\ tơlơi ruă ]ơđai amra sui suaih, djơ\ ano# `u ngă duam ruă kơtang hloh dơng. Biă `u, ]ơđai muai [ia\ hloh 5 thun le\ hơdôm thun bro# prong yôm phăn hăng ta` prong hloh, lu mơta amăng drơi jăn kơja\p tui, biă `u ara\ drah ako# glô hăng glông ara\ pư\ pa`. Yua anun, pơđ^ tui tơlơi pơmin kơ [ing am^ ama gah bruă pơsir djop mơnong bơbuă drơi jăn kiăng ]ơđai hmâo pran jua jing tơlơi kiăng biă [ơi tơring ]ar Gialai, biă `u [ơi kual asuek, ataih, kual neh wa djuai ania [ia\, anih hmâo [ia\ mơnuih thâo hră, tơlơi bơwih [ong – mơnuih mơnam do# tơnap tap.

                                                                                                Siu H’ Prăk: Pô ]ih hăng pôr